چرا صندوق بازنشستگی فولاد ورشکسته شد؟

سیدحجت کاظمی در نشستی خبری درخصوص وضعیت صندوق بازنشستگی فولاد اظهار کرد: شنیده‌اید که می‌گویند بحران صندوقهای بازنشستگی در سیاستهای کلان کشور یکی از سومین بحرانهای کلان است که به عقیده بنده این اولین بحران است.

وی با تاکید بر اینکه در بحث صندوق‌های بازنشستگی در کشور نیازمند برنامه‌های کلان هستیم، گفت: در قانون بودجه سال جاری بیش از ۱۷ درصد و به عبارتی بیش از ۳۴۰ هزار میلیاردتومان فقط برای پرداخت حقوق مستمری بگیران سه صندوق اختصاص یافته است.

وی افزود: در اکثر کشورهای دنیا، دولت به صندوقها کمک نمی‌کند بلکه صندوق‌ها از محل سود خود به دولت‌ها کمک می‌کنند اما در کشور ما دولت  وارد کار شده و سالانه مبالغ کلانی از بودجه صرف پرداخت مستمری‌ها می‌شود که سال به سال وابستگی به این تعهدات در صندوقها بیشتر می‌شود.

کاظمی با بیان اینکه اکثر صندوق‌ها در وضعیت نامطلوبی قرار دارند، تاکید کرد: باید چاره و برنامه‌ای بیاندیشیم. مطالعات زیادی در حوزه نظری انجام شده و از نظر نظری مطالعات کم نداریم، عوامل زیادی بررسی شدند که موجب این بحران‌ها شده است.

مدیرعامل صندوق بازنشستگی فولاد با اشاره به این بحران‌ها تاکید کرد: در حوزه نظام لایه‌بندی فعلا نتوانسته‌ایم کاری کنیم. باید به سمت نظام لایه‌بندی رفاه اجتماعی در کشور حرکت کنیم. آنچه که در بحث  حمایتی و بیمه‌ای است را به سمت صندوق‌های بیمه‌ای هدایت می‌کنیم.

کاظمی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه دولت در قبال صندوقهای بازنشستگی کارفرمای بزرگ می‌شود و صندوقها به نوعی به سمت هدایتی شدن می‌روند که باید جلوی این عامل را بگیریم، ادامه داد: اینگونه عوامل باید در لایه مساعدت‌های اجتماعی قرارگیرد یعنی لایه مساعدت‌های اجتماعی و لایه‌های بیمه پایه‌ای و تکمیلی را شکل دهیم و اینها به بانک اطلاعاتی ایرانیان وابسته است.

وی در ادامه به تغییرات سن و سابقه اشاره کرد و یادآور شد: عاملی که باعث ورشکستگی صندوق‌ها شده عدم رشد سن و سابقه، همگام با دنیاست. قوانین ما به سال‌های ۱۳۵۰ و قبل از آن برمی‌گردد؛ زمانی که امید به زندگی ۵۶-۵۷ سال بود و اکنون امید به زندگی حدود ۷۸ـ۷۷ سال است، اما متوسط سن بازنشستگی ۵۱ سال است لذا کشور ما آخرین کشوری محسوب می‌شود که بین امید به زندگی و سن بازنشستگی‌اش بیش از ۲۵ سال فاصله دارد.

مدیرعامل صندوق بازنشستگی فولاد گفت: متوسط سن بازنشستگی حدود ۵۱ تا ۵۲ سال است؛ به قانون مجلس انتقاد نمی‌گیرم و قرار نبود مسیر با این شتاب باشد و قرار بود دستورالعمل آن در وزارت رفاه تهیه و در کمیسیونها و مجلس تدوین شود.

صندوق‌های ۱۸ گانه کشور نیازمند نظام تنظیم‌بخشی

کاظمی در خصوص موضوع مدیریت دارایی‌ها گفت: در دنیا اگر منحنی عمر صندوقها را در نظر بگیریم، ورودی و خروجی دارد و در جایی به نقطه سر به سر می‌رسد. بعد از نقطه سر به سر آنچه که به داد صندوق‌های بیمه‌ای می‌رسد، حوزه سرمایه گذاری است. در نظام‌های بیمه‌ای دنیا آنچنان که به بیمه توجه می‌کنند، پیش از آن به حوزه سرمایه گذاری توجه می‌کنند.

وی ادامه داد: عامل مهم دیگر بحث نظام تنظیم‌بخشی است. صندوق‌های ۱۸ گانه در کشور نیازمند نظام تنظیم‌بخشی هستند. اگر قرار است قانونی شکل گیرد ابتدا باید در نظام تنظیم‌بخشی مورد بحث کارشناسی و نظر اجماع خبرگان قرار گیرد و سپس روی آن تصمیم گیری کرد و این باعث می‌شود به صندوقها خسران وارد نشود.

صندوق فولاد ورشکسته کامل و بیمه‌پرداز جدید ندارد

مدیرعامل صندوق بازنشستگی فولاد در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه نیاز به عزم جدی از جانب تصمیم‌گیران است، در خصوص نرخ پشتیبانی صندوق‌ نیز به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: در دنیا شاخصی برای سنجش وضعیت ورشکستگی صندوقها به نام ضریب پشتیبانی وجود دارد. در دنیا نرم این است که ۵ـ۶ نفر بیمه‌پرداز و یک نفر مستمری‌بگیر باشد. صندوق کشوری بین ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار بیمه شده و یک میلیون و ۶۰۰ هزار تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر مستمری‌بگیر دارد، اما در صندوق فولاد ضریب پشتیبانی مفهوم ندارد زیرا ورودی نداریم و ورشکسته کامل هستیم؛ لذا صندوق فولاد به دلیل اینکه ورودی جدید ندارد و فعلا ۴۰۰۰ بیمه‌پرداز دارد که برای سال‌های گذشته هستند و سابقه شغلی ۲۷ تا ۳۰ سال دارند.

کاظمی با بیان اینکه ۸۷ هزار مستمری‌بگیر داریم، به مشکلات این صندوق طی سالهای گذشته و همچنین علت ورشکستگی آن در دهه ۸۰ پرداخت و تصریح کرد: در کشور ۱۸ صندوق فعال در حوزه بیمه‌ای داریم که برخی دولتی، صنفی و... هستند و صندوق فولاد صندوق صنفی است که در سال ۵۴ برای ارائه خدمات بیمه‌ای به بازنشستگان معدنی و فولادی و ذغالی شکل گرفت و در آن زمان زیرمجموعه وزارت صمت بود. صندوق دوره جوانی‌اش بود و زیرمجموعه وزارتخانه‌ای که در آن زمان که فولاد صنعت پردرآمد بود، قرار گرفته بود. یکسری تصمیماتی که انجام دادند چندان مبتنی بر محاسبات بیمه‌ای نبود یعنی بار مالی به صندوق تحمیل می‌شد اما صندوق جوان بود و آن زمانها کسی به فکر آتیه‌اش نبود و این باعث ایجاد کسری‌ها شد.

وی با بیان اینکه سه اتفاق عمده رخ داد، به بحث ارائه قانون‌ها و قانون مشاغل سخت و زیان آور اشاره کرد و گفت: اکثر مشاغل این صندوق، سخت و زیان‌آور است. براساس قانون آن سال، حدود ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار بیمه‌پرداز بازنشسته شدند.