عامل اصلی جلوگیری از کاهش نرخ سود بانکی چیست

محمدباقر نوبخت معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه هفته گذشته در یک نشست خبری در پاسخ به این سوال که علت عدم تغییر نرخ سود چیست؟ آیا حفظ دستاورد تورم تک رقمی عامل اصلی جلوگیری از کاهش نرخ سود بانکهاست؟ اظهار داشت: کاهش نرخ سود بانکی از دو منظر نظری و اجرایی قابل تحلیل است، از منظر نظری کاملا توجیه دارد چراکه وقتی تورم کاهش یافته و تک رقمی شده نرخ سود بانکی حداکثر باید با بیش از یک یا دو واحد عرضه شود.

معاون رئیس جمهور ضمن  تأکید براینکه از نظر نظری حتما نرخ سود باید کاهش یابد و نزدیک نرخ تورم شود با طرح این سوال که چرا نمی شود؟ گفت: واقعیت این است که موانعی از منظر اجرایی وجود دارد که به رقم اعتقاد نظری و ضرورت های اجتماعی برای کاهش سود، مانع از تحقق این مهم می شود.

وی با بیان اینکه مشکل اینجاست که منابع در اختیار بانک ها که باید با آن ها تسهیلات بدهند به دو دلیل فعلا محدود است، تصریح کرد: دلیل اول این است که بخشی از این منابع که از محل سپرده گذاری جذب شده به تسهیلات اختصاص یافته ولی به بانک برنگشته است.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی ادامه داد: از سوی دیگر سرمایه ای که در اختیار بانکهاست و می تواند در کنار سپرده ها، قدرت تسهیلات دهی را افزایش دهد محدود است بنابراین الان بانک ها به رقم اینکه منابع قابل توجهی از مردم و سپرده گذاران سپرده گرفته اند و باید به همان میزان هم سود بپردازند اما به دلیل اینکه این مطالبات وجود دارد و هنوز برنگشته است مبلغ کمی در اختیار دارند.

نوبخت در همین ارتباط تأکید کرد: خیلی اغراق آمیز بگویم، این مبلغ کم را بانک ها مجبورند انقدر گران عرضه کنند و سود به دست بیاورند که بتوانند نه تنها سود سپرده گذاران را بپردازند بلکه یک چیزی هم برای خودشان باقی بماند.

وی با بیان اینکه اگر قرار بر این باشد که این منابع را ارزانتر بدهیم باید حجم بیشتری از تسهیلات ارائه شود، افزود: چراکه همیشه بین نرخ سپرده و نرخ تسهیلات تفاوت 3-4 درصدی وجود دارد. اما برای اینکه این اتفاق بیافتد و با نرخ ارزان این تسهیلات داده شود باید حجم تسهیلات به قدری زیاد شود که به همان میزان سود زیاد شود. نه اینکه نرخ خیلی بالاتر برود.

سخنگوی دولت ضمن اشاره به اینکه بانکها از سال گذشته با این دو مشکل مواجه بودند، اظهار داشت: بانک ها می گفتند درست است که نرخ تورم پایین آمده ولی ما نمی توانیم به سپرده گذاران کمتر سود دهم پس دولت به ما کمک کند تا مطالبات را برگردانیم یا سرمایه خودمان را افزایش دهیم.

وی در همین ارتباط به بیان اقدامات انجام شده در دولت برای کمک به نظام بانکی در سال گذشته پرداخت و تصریح کرد: دولت در این زمینه دو اقدام مهم انجام داد و ضمن اینکه به دیگران گفت باید مطالبات بانک ها را برگردانید خودش 13 هزار و 200 میلیارد تومان از بدهی هایش به نظام بانکی را پرداخت کرد.

نوبخت همچنین گفت: دولت در سال گذشته از مکانیزم تبصره 35 و 36 بودجه استفاده کرد و بالغ بر 29 هزار میلیارد تومان سرمایه خودش را نزد بانک ها افزایش داد تا از یک سو سرمایه بانک ها افزایش یابد و از سوی دیگر 13 هزار و 200 میلیارد تومان از پولی که به دولت داده بودند، بازگردد.

وی تأکید کرد: بنابراین مقدار منابعی که الان در اختیار بانک ها قرار گرفته (بخاطر 29 هزار و 13 هزار میلیارد تومان) آنقدر زیاد است که می تواند با پرداخت تسهیلات این منابع، سودی را که به دست می آورد سود قبلی را هم تقلیل دهد.

معاون رئیس جمهور با بیان اینکه الان از نظر اجرایی هم نسبت به سال گذشته که مایل بودیم نرخ سود را کاهش دهیم ولی نمی توانستیم، زمینه های کاهش نرخ سود فراهم شده است، گفت: ضمن آنکه بانک مرکزی هم چون می بیند دیگر عذر و بهانه ای از سوی بانک ها برای عدم کاهش نرخ سود وجود ندارد با شدت و دقت در حال نظارت بر بانک هاست.

وی تأکید کرد که باید انتظار داشته باشیم که کاهش نرخ سود انشاءالله اتفاق بیافتد.نوبخت در پاسخ به این سوال که می توانیم انتظار داشته باشیم قبل از پایان سال نرخ سود بانکی کم شود؟ گفت: باتوجه به روند ایجاد شده نرخ سود تا پایان سال کم می شود.