آمریکا آماده است از پرونده خاشقجی عبور کند

روزنامه‌ گاردین در گزارشی درباره پرونده جمال خاشقجی، روزنامه‌ واشنگتن‌پست که دو هفته‌ پیش پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول کشته شد، نوشت: "این جا بوی خون می‌دهد. حتی تمام عطرهای عربی هم نمی‌توانند این دستان را خوش بو کند." این گزیده‌ای از اظهارات همسر مکبث در تراژدی شکسپیر، به هنگام مواجهه با گناهش است. اکنون رهبران خاندان سعودی تلاش می‌کنند که دستان قاتل جمال خاشقجی را با اعلام اینکه وی در درگیری کشته شده است، بشویند، اما این خون هیچ وقت پاک نخواهد شد.

دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا اعلام کرده است که اظهارات مقامات عربستان سعودی درباره مرگ خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول قابل اعتماد بوده و هر گونه تحریم علیه عربستان نتیجه‌ای به همراه ندارد. در حال‌ حاضر عربستان اعتراف کرده که مرگ خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول اتفاق افتاده است. این اتفاق بعد از دو هفته‌ امتناع از سوی مقامات عربستانی از جمله توسط محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در گفت‌وگو با شبکه بلومبرگ صورت گرفته است.

متحدان عربستان سعودی و در راس آنها آمریکا حالا می‌خواهند با گفتن اینکه عربستان سعودی یک شریک ضروری در مقابله با ایران، دشمن درجه یک واشنگتن در خاورمیانه است، جسد خاشقجی را زیر فرش جارو کنند!

هیچ چیز همانند سیاست به راحتی عبور نمی‌کند و این احتمال وجود دارد که دونالد ترامپ، استاد منحرف کردن افکار عمومی، بتواند قبل از انتخابات میان دوره‌ای توجهات را از این موضوع برگرداند و روابط با سعودی‌ها و بن سلمان را نجات دهد. آمریکا تعامل با رژیم سعودی را ادامه خواهد داد اما فقط شاید از فاصله‌ای دورتر. گوی درخشانی را که ترامپ در ریاض لمس کرد، یک روز دیگر به کار خواهد آمد.

به نظر می رسد که بازیگران اصلی نیز  مایل به قبول داستانی هستند که جان سیورز، رییس پیشین سازمان اطلاعاتی انگلیس MI6 آن را یک داستان تخیلی اعلام کرد، این داستان که زمانیکه تلاش‌ها برای بازگرداندن خاشقجی به عربستان با شکست مواجه شد، خاشقجی بر اثر درگیری کشته شد و و ماموران به دلیل ترس تلاش کردند که سرپوشی بر این موضوع بگذارند. تعداد بسیار کمی این اظهارات مقامات سعودی را باور دارند و یا تظاهر می‌کنند که آن را باور کرده‌اند.

اما پاسخ اصلی بر عهده ترکیه است. رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه روز جمعه‌ با بن سلمان برای شنیدن نتایج تحقیقات عربستان سعودی و پاسخ‌های وی گفت‌وگو کرد. در حال‌ حاضر تحقیقات خود ترکیه نیز کامل نیست. هنوز جسد خاشقجی پیدا نشده است و نمی‌توان اثبات کرد که مرگ وی تصادفی نبوده و یک ترور پیش‌بینی شده بوده است. به‌ هر حال سخت است که اثبات کنیم بن سلمان دستور کشته شدن خاشقجی را داده است. تمام ماموران مرتبط با این مساله در عربستان بازداشت شده‌اند و بسیار احتمال کمی وجود دارد که آنها در یک دادگاه آزاد اعلام کنند که این دستورات را از سطوح عالی کشور دریافت کرده‌اند.

اگر بن سلمان عزل و یا تضعیف شود، این در خواست باید از سوی خاندان سلطنتی، جامعه تجاری عربستان و یا تشکیلات مذهبی انجام گیرد. اظهارات محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در جمعه شب مبنی بر نظارت بر اصلاح و مدرن سازی اداره اطلاعاتی عربستان نشان می‌دهد که وی در داخل تضعیف شده است.

اما این اظهارات به معنای این نیست که این اتفاق هیچگونه پیامد دیپلماتیک به همراه نداشته است. اولین واکنش از سوی یکی از بازیگران کلیدی کنگره آمریکا، جمله لیندسی گراهام، سناتور جمهوری خواه بود که اظهاراتی محتاطانه درباره خاشقجی بیان‌ کرد. در حال‌ حاضر فشارهایی بر دونالد ترامپ برای اعمال تحریم‌ها و کاهش حمایت آمریکا از حملات ائتلاف سعودی در جنگ یمن وجود دارد. اگر مشخص شود که سازمان اطلاعات آمریکا نسبت به تهدیدی که علیه جان خاشقجی وجود داشته اطلاعاتی داشته و این مساله را به او و یا خانواده‌اش اطلاع نداده‌ است، در این صورت جایگاه ترامپ بسیار ضعیف خواهد شد.

در این میان جرمی هانت، وزیر امور خارجه انگلیس اعلام کرد که  تحقیقات عربستان سعودی باید مستقل و قابل استناد باشد، اما تاکنون دو شاخص اصلی ذکر شده در این تحقیقات مشاهده نمی‌شود. به نظر نمی‌رسد که انگلیس در جایگاهی باشد که بخواهد عربستان سعودی را توبیخ کند. در گذشته نیز بارها این کشور اعلام کرده است که پادشاه سعودی شریک استراتژیک این کشور است. قراردادهای چند میلیون پوندی  تجار انگلیس با عربستان سعودی، واکنش دولت انگلیس را شکل می‌دهد.

در واقع اگر چه وزیر تجارت انگلیس در اجلاس آتی در ریاض شرکت نخواهد کرد و ممکن است سفیر انگلیس در عربستان و یا کمیسیونر این کشور در خاورمیانه شرکت کند اما به طور کلی در تقلای دیرینه اخلاق و ثروت، انگلیس که اکنون در خارج از اتحادیه اروپا قرار دارد گزینه کمی برای یافتن بازارهای مدنظرش دارد.