اندک سناریوهای پیشِ روی نتانیاهو برای تشکیل کابینه

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی- که با وجود شکست در انتخابات سپتامبر 2019 از ائتلاف آبی- سفید با عقب نشینی سه نفر از اعضای فهرست مشترک عربی در توصیه نخست وزیری توانست 55 توصیه برای تشکیل دولت در اختیار داشته باشد و مأمور تشکیل کابینه شود- حالا برای تشکیل کابینه جدید گزینه های چندانی مقابل خود نمی بیند و این گزینه ها چندان قابل انعطاف هم نیستند که به او قدرت مانور در انتخاب هایش بدهند. علاوه بر آنکه پس از مخالفت بنی گانتس، رئیس ائتلاف آبی- سفید با تشکیل دولت وحدت در کنار نتانیاهو، او با تشدید مخالفتِ مخالفان روبرو است و این کار را برای او دو چندان سخت می کند.

چینش کنونی احزاب

در حال حاضر نتانیاهو همان 55 کرسی را در اختیار دارد که با اعلام نتایج اولیه انتخابات در اختیار داشت. با وجود آنکه با اعلام نتایج نهایی انتخابات، تعداد کرسی های لیکود از 31 کرسی به 32 کرسی افزایش یافت اما 1 کرسی از اتحاد راستگرایان کاسته شد، به همین دلیل مجموع کرسی های راستگرایان در کنست تغییری نکرد. مجموع کرسی های راستگرایان عبارت است از لیکود: 32 کرسی، شاس: 9 کرسی، اتحاد راستگرایان: 7 کرسی و حزب «یهودیان توراتی»: 7 کرسی.

سناریوهای پیشِ روی نتانیاهو

حال نتانیاهو باید دست کم 61 کرسی به دست آورد تا بتواند نصف به علاوه 1 کرسی را در اختیار داشته باشد و کابینه را تشکیل دهد. در این وضعیت گزینه های زیادی مقابل نتانیاهو نیست و او تنها می تواند روی دو گزینه برای تشکیل دولت تمرکز کند.

تشکیل ائتلاف با حضور لیبرمن

نزدیک ترین راه برای به وجود آوردن ائتلاف برای تشکیل کابینه، ائتلاف نتانیاهو با حزب «اسرائیل خانه ما» به ریاست آویگدور لیبرمن است. حزب لیبرمن در انتخابات سپتامبر توانست 8 کرسی به دست آورد. لیبرمن اگر به نتانیاهو بپیوندد نتانیاهو به راحتی می تواند کابینه را با ائتلافی متشکل از 63 کرسی تشکیل دهد.

اما اختلاف بین نتانیاهو و لیبرمن از سال گذشته شروع و به انحلال کابینه و کنست و برگزاری انتخابات ختم شد. در انتخابات آوریل 2019 نیز اگر لیبرمن به نتانیاهو می پیوست قطعاً نتانیاهو موفق به تشکیل کابینه می شد کاری که لیبرمن انجام نداد و به شکست نتانیاهو در تشکیل کابینه منجر شد. حال در این دوره لیبرمن 60 درصد افزایش رأی داشته و قدرت بیشتری کسب کرده است و اختلافاتش هم با نتانیاهو بیشتر هم شده است لذا تشکیل دولت در این سناریو ضعیف تر از آوریل 2019 است. تنها نکته ای که می تواند به نتانیاهو امید دهد، رویکرد مثبتی است که لیبرمن پس از انتخابات از خود نشان داده و همواره بر عدم برگزاری یک انتخابات جدید تأکید کرده است اما این رویکرد رسانه ای نمی تواند چندان امید بخش باشد و باید دید در عمل چه اتفاقی می افتد. لیبرمن بر سر توافقاتی که نتانیاهو با حریدی ها کرده و در خصوص نوع عملکردش در غزه اختلاف ریشه ای دارد. آیا لیبرمن حاضر است برای اینکه انتخابات سومی برگزار نشود از خواسته های حزبی خود چشم پوشی کند؟

وارد کردن چند عضو آبی- سفید به ائتلاف دولت

سناریوی دومی که می تواند نتانیاهو را به تشکیل ائتلاف برساند، این است که او بتواند چند عضو از ائتلاف آبی- سفید و هم پیمانان چپگرای آنها را قانع کند که وارد ائتلاف راستگرایان شده، ائتلاف دولت جدید را به وجود آورد. نتانیاهو این گزینه را پس از انتخابات آوریل هم دنبال کرد اما نتوانست به نتیجه برسد و انتخابات جدید برگزار شد.

در این مقطع، قدرت نتانیاهو کمتر از آوریل 2019 است و بعید است بتواند آن را اجرایی کند. ضمن اینکه در میان چپگرایان انسجام بیشتر شده است. ایمن عودۀ، یکی از دو رئیس فهرست مشترک عربی اعلام کرد اینکه 3 نفر از اعضای این فهرست حاضر به توصیه بنی گانتس به عنوان گزینه نخست وزیری نشدند تا بنیامین نتانیاهو مسئول تشکیل کابینه شود، از سوی بنی گانتز به وی اعلام شده بود و نقشه ای بوده که چپگرایان آن را مدیریت کرده اند تا نتانیاهو شکست دیگری بخورد. این نشان می دهد چپگرایان هم به شکست نتانیاهو اطمینان دارند هم اینکه برای رسیدن به قدرت به انسجام و هماهنگی بیشتری رسیده اند.

جمع بندی

نتانیاهو در زمانی مسئول تشکیل کابینه شده که نسبت به دوره آوریل 2019 تضعیف شده و از کرسی های کمتری برخوردار است. ضمن اینکه با تشدید اختلافات وی با احزاب چپگرا امکان پیوستن چپگرایان برای تشکیل کابینه جدید ضعیف است. به همین دلیل تنها دو گزینه برای تشکیل کابینه جدید مقابل او قرار دارد.

اولین گزینه، تشکیل کابینه با کمک لیبرمن است که با وجود اختلافات شدید و اینکه اصلا لیبرمن باعث انحلال دولت نتانیاو در دوره قبل شد و در آوریل هم اگر به نتانیاهو می پیوست نتانیاهو در تشکیل دولت شکست نمی خورد. اگر لیبرمن از سوی حاکمیت قانع شود که برای برگزار نشدن انتخابات سوم با نتانیاهو کنار بیاید ممکن است این گزینه عملی شود اگرنه لیبرمن همّی برای پیوستن به نتانیاهو ندارد.

گزینه دوم، اقناع چند عضو کنست از سمت چپگرایان برای پیوستن به راستگرایان است. این احتمال نیز با وجود درک چپگرایان از ضعف نتانیاهو در تشکیل کابینه، بسیار نامحتمل است و با انسجامی که بین چپگرایان به وجود آمده است به نظر نمی رسد به وجود آید. لذا به نظر می رسد احتمال شکست دوباره نتانیاهو در تشکیل دولت قوی است و احتمال برگزاری انتخابات جدید قوی تر از تشکیل کابینه باشد مگر آنکه اتفاقی غیر قابل پیش بینی در سطح حاکمیت صهیونیست ها رخ دهد.