سلطان قابوس پادشاه عمان درگذشت

 خبر درگذشت سلطان قابوس پادشاه عمان در ساعات اولیه بامداد شنبه در تلویزیون رسمی عمان تایید شد.

این تلویزیون  عنوان می‌کند که او عصر جمعه فوت کرده است.

 نیروهای نظامی عمان از ساعتی پیش در خیابان های مسقط حضور پررنگی داشتند که به نظر می‌رسد این اقدام جهت کنترل اوضاع کشور در فضای پس از فوت سلطان این کشور صورت گرفته باشد.

تا لحظه مخابره این خبر هیچ یک از مقامات رسمی عمان در این خصوص اظهار نظر نکرده اند.

به مناسبت درگذشت سلطان عمان سه روز عزای عمومی در این کشور اعلام شد.

سلطان قابوس بن سعید پس از تحمل دوره‌ی چندساله بیماری در سن 79 سالگی از دنیا رفت.

سلطان قابوس که به عنوان نماد پایداری و ثبات داخلی  و امنیت در عمان شناخته می‌شد در دوره‌ای بیش از 50 سال حکومت در این کشور از محبوبیت بالایی در بین عمانی‌ها برخوردار بود.

سلطان فقید عمان هیچگاه ازدواج نکرد و همواره بحث و گمانه‌زنی پیرامون جانشینی او وجود داشت و تا این لحظه کسی از جانشین قطعی او مطلع نیست.

قابوس بن سعید بن تیمور البوسعیدی از(۱۸ نوامبر ۱۹۴۰-۱۱ ژانویه ۲۰۲۰) سلطان عمان بود. وی که در شهر عمان زاده شد چهارده-امین فرد در زنجیره مستقیم سلاطین خاندان آل بوسعید بود. لقب رسمی او در عربی جلالة السلطان المعظم قابوس بن سعید آل سعید (به معنی: اعلیحضرت سلطان بزرگ قابوس فرزند سعید از خاندان سعید) بود. وی بیشترین طول دوران پادشاهی را در بین دیگر حاکمان کشورهای عربی داشت.

سلطان قابوس مراحل اولیه تعلیم و دوران کودکی را در زادگاهش شهر صلاله پشت سرگذاشت و سپس در سن ۱۶ سالگی به دستور پدرش سلطان سعید بن تیمور به انگلستان فرستاده شد. او به مدت دو سال در مدرسه نظامی سلطنتی سندهرست آموزش دید. سپس یکسال را هم با عضویت در ارتش بریتانیا در آلمان سپری کرد. تحصیلات قابوس مجدداً با گذراندن دوره آموزش خصوصی یکساله در انگلستان تکمیل گردید و وی در اواخر ۱۹۶۴ میلادی به عمان بازگشت.

قابوس بن سعید در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) پدر خود سلطان سعید بن تیمور آل بوسعید را در کودتایی آرام و بدون خون‌ریزی کنار گذاشت و پس از آنکه او را به تبعید فرستاد؛ به جای پدرش بر مسند حکومت نشست و لقب سلطان قابوس بن سعید؛ سلطان عمان گرفت. وی به محض رسیدن به قدرت از صلاله به مسقط نقل مکان کرد.

لازم است ذکر شود که سلطان قابوس بن سعید هیچ همسر و فرزندی ندارد.

قابوس کشور عمان را که در آغاز زمامداریش سخت عقب‌افتاده و منزوی از دنیا بود، به سوی پیشرفت اقتصادی هدایت کرد. او با استفاده از منابع ارزی ناشی از درآمدهای نفتی و جهانگردی، زیرساخت‌هایی را ایجاد کرد و مسکن و مدرسه و بندرگاه ساخت. خود نیز با استفاده از این منابع ثروت شخصی عظیمی اندوخت به‌گونه‌ای که بنا بر گزارشهای نشریات غربی، یکی از ده پادشاه ثروتمند جهان به‌شمار می‌رود.

او در عین حال یکی از محبوب‌ترین آن‌ها در میان مردمشان به حساب می‌آید. شکاف‌های طبقاتی و اجتماعی در عمان نسبت به بسیاری از کشورهای عربی در سطح محدودتری است و روند مدرن‌سازی با آسیب‌ها و محرومیت‌های اجتماعی شدید توأم نبوده‌است.

مدرن‌سازی نظام آموزشی عمان دستاوردهای قابل اعتنایی داشته و دسترسی به آموزش در این کشور دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر (یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر بومی و ۷۰۰ هزار نفر خارجی) به امری قابل دسترس بدل شده‌است. دولت سالانه یک چهارم بودجه خود را به امور آموزشی اختصاص می‌دهد. در زمینه برابری قانونی زن و مرد نیز عمان از همه کشورهای عرب منطقه پیشروتر است.

در مجموع، سلطان قابوس در عرصه اجتماعی و سیاسی نوعی ثبات توأم با اصلاحات محافظه‌کارانه را دنبال کرده و به رغم قدرت مطلقه‌اش با خواست‌های محدودی که اینجا و آنجا در جامعه محافظه‌کار عمان شکل گرفته همراهی و همگامی نشان داده‌است تا «ثبات» کشور و تاج و تخت دستخوش بحران نشود. همین رفتار در جریان بهار عربی که تنش‌های محدودی در درون عمان نیز در پی داشت، سبب شد که این کشور در مجموع با عوارض و پیامدهای محدود، بحران را از سر بگذراند.

عمده وعده‌های سلطان قابوس برای بهبود وضعیت اقتصادی و ایجاد مشاغل دولتی تا حدودی جامه عمل پوشیده‌است، ولی وعده تبدیل پادشاهی مطلقه به یک پادشاهی مشروطه کم و بیش روی کاغذ مانده‌است. در واقع هم تحولات منفی در سایر کشورهای بهار عربی و هم قدرت ناچیز مخالفان در عمان سبب شده که اصلاحات یادشده چندان پیگیری نشوند.

این در حالی است که نارضایتی از فساد اداری و انباشت ثروت کشور در دست نزدیکان پادشاه رو به افزایش است. اقدام دولت در تابستان ۲۰۱۴ در حذف یارانه ۷۰ قلم کالا و افزایش قیمت این کالاها نیز تأثیر مثبتی در میان مردم باقی نگذاشته‌است.