خواستار بهبود روابط با ایران در دوره پسابرگزیت هستیم

این سخنگو که طبق رویه‌های دفتر نخست وزیری خواست نامش فاش نشود،  به تشریح مواضع دولت بوریس جانسون درباره آینده مناسبات دو کشور، برجام، توافق ترامپ و تفاوت سیاست خارجی لندن و واشنگتن در قبال ایران پرداخت.

مطابق با رویه‌های مرسوم در انگلیس، مواضع نهادهای دولتی از جمله نخست وزیر توسط «یک سخنگو» و بدون ذکر نام بیانمی شود و بیانگر مواضع رسمی نهاد متبوعه است.

سخنگوی جانسون با اشاره به ارسال محموله بهداشتی و درمانی سه کشور اروپایی به ایران برای مقابله با کرونا افزود: همکاری های ما در خصوص شیوع ویروس کرونا نشان می‌دهد که به تعامل با یکدیگر روی مسائلی که به صورت مشترک نسبت به آن نگران هستیم، متعهدیم.

وی همچنین با بیان اینکه دولت لندن به حفظ برجام متعهد است عنوان کرد که تصمیم اخیر ایران برای کاهش تعهداتش ذیل این توافق نگرانی بزرگی برای ما ایجاد کرده است.

او با اشاره به تمایل سه کشور اروپایی عضو برجام برای فعال کردن سازوکار حل اختلاف مدعی شد؛ هدف ما این است که بتوانیم توافق هسته‌ای ایران را حفظ کنیم و از طریق همکاری با تمام طرف‌ها از جمله ایران، راه حل دیپلماتیک پیدا کنیم.

ایران به دنبال خروج یکجانبه و برخلاف مقررات بین‌المللی آمریکا از برجام، تلاش کرد توافق هسته‌ای را به شرط عمل دیگر طرف‌های این توافق به تعهداتشان حفظ کند اما با گذشت نزدیک به دو سال و ناتوانی طرف‌های اروپایی به تعهدات برجامی، با هدف حفظ بهره‌مندی اقتصادی ایران، گام‌های کاهش تعهدات خود را در بازه زمانی ۶۰ روزه آغاز کرد.

بر این اساس، ایران ۱۵ دی‌ماه، با صدور بیانیه‌ای گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که طبق آن، تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.

سیاست خارجی انگلیس بر پایه انتخاب بین آمریکا، اتحادیه اروپا یا کشور دیگری تعریف نشده، بلکه بر اساس قضاوت درباره منافع ملی ما تعریف می‌شود

تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) در واکنش به آخرین گام ایران و با نادیده گرفتن تعلل خود در اجرای کامل تعهداتشان در برجام، تلاش کردند تا با  استفاده از ساز وکار حل اختلاف، ایران را به اجرای کامل تعهداتش بازگردانند.   

آنها  ۲۴ دی‌ماه با صدور بیانیه‌ای تمایل خود را برای فعال کردن این ساز وکار اعلام کردند. با این حال جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که این سازوکار هنوز فعال نشده و طرف‌های اروپایی بر تمدید جدول زمانی آن اتفاق نظر دارند.

نشریه آمریکایی واشنگتن پست چندی پیش گزارش داد که رئیس جمهوری‌ آمریکا در پیام تهدید آمیز خطاب به اروپایی‌ها  اعلام کرد که اگر آنان از سیاست‌های وی علیه ایران تبعیت نکنند و سازوکار حل اختلاف را اجرا نکنند، ایالات متحده تعرفه ۲۵ درصدی را به خودروهای اروپایی تحمیل می‌کند. صحت این گزارش را «آنه گرت کارن باوئر» وزیر دفاع آلمان دراظهار نظری جنجالی تائید کرده است.

جایی که با شرکایمان اختلاف نظر داریم، گفت‌وگوهای باز و بدون پرده‌ای را خواهیم داشت

سخنگوی نخست وزیر انگلیس در پاسخ به این سوال که آیا خروج لندن از اتحادیه اروپا به معنای نزدیک‌تر شدن آن به سیاست‌های آمریکاست گفت: انگلیس به همکاری نزدیک با هم‌پیمانانش در سیاست خارجی از جمله اتحادیه اروپا و آمریکا ادامه می‌دهد. اما ما همیشه به‌روشنی اعلام کردیم، جایی که با هرکدام از شرکایمان اختلاف نظر داریم، گفت‌وگوهای باز و بدون پرده‌ای را خواهیم داشت و زمانی هم که فکر می‌کنیم چیزی اشتباه است آن را بیان می‌کنیم.

وی درباره این احتمال که لندن و واشنگتن سیاست هماهنگی را علیه ایران در پیش گرفته که با اتحادیه اروپا مغایرت داشته باشد نیز عنوان کرد: سیاست خارجی انگلیس بر پایه انتخاب بین آمریکا، اتحادیه اروپا یا کشور دیگری تعریف نشده، بلکه بر اساس قضاوت درباره منافع ملی ما تعریف می‌شود.

نخست وزیر انگلیس چندی پیش از طرح «توافق ترامپ» سخن گفت که می تواند جایگزین بهتری برای برجام باشد.

وی در مصاحبه با شبکه بی‌بی‌سی دونالد ترامپ را فردی معامله‌گر خواند و عنوان کرد «باید با همکاری یکدیگر برای جایگزین کردن برجام با توافق ترامپ همکاری کنیم.»

با این حال سخنگوی جانسون در این باره به ایرنا گفت: برجام تنها توافق موجود است تا از اشاعه سلاح هسته‌ای جلوگیری کند. بنابراین ما به حفظ این توافق پایبند هستیم.

با سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران مخالفیم

زمانی که از او پرسیده شد، خروج آمریکا از برجام و طرح جایگزین کردن ان با یک توافق آمریکا پسند یک بدعت در هنجارهای بین‌المللی به‌شمار می‌رود گفت: بر کسی پوشیده نیست که ما و آمریکا درباره توافق هسته ای ایران اختلاف نظر داریم.

وی افزود: همواره گفته‌ایم که از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها متاسفیم. اما چنانچه نخست وزیر پیشتر هم مطرح کرده بود اگر بتوانیم در آینده به توافق بهتری برسیم که حمایت آمریکا را داشته باشد، طبیعتا در آن جهت حرکت خواهیم کرد.

سخنگوی جانسون در این مصاحبه تلاش کرد تا کمتر به اختلاف نظر میان دو کشور پرداخته و مسائل مشترکی که دو کشور می‌توانند با هم همکاری کنند را برجسته کند.

او با یادآوری محموله پزشکی سه کشور اروپایی به ایران، اضافه کرد: ما به همکاری نزدیک با سازمان بهداشت جهانی و جامعه جهانی ادامه می‌دهیم تا به نحو مطلوبی با شیوع کرونا مقابله کنیم.

بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه انگلیس، محموله انگلیس، فرانسه و آلمان شامل کیت‌های آزمایشگاهی، دستکش و لباس‌های حفاظ دوشنبه گذشته با هواپیما به ایران منتقل شد. سه کشور اروپایی همچنین متعهد شده‌اند که حدود ۵ میلیون یورو از طریق سازمان بهداشت جهانی و سایر آژانس‌های بین‌المللی به ایران ارسال کنند.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در پیامی توئیتری از «سازمان جهانی بهداشت و کشورهای دوست به خاطر همبستگی آن‌ها در مبارزه با کرونا به رغم تروریسم اقتصادی ایالات متحده که بیماران ایرانی را به خطر انداخته» قدردانی کرد.

وی در عین حال یادآور شد که ایران به ماسک‌های ان95 و سه‌لایه؛ دستگاه تنفس مصنوعی؛ روپوش جراحی؛ کیت تشخیص ویروس کرونا؛ کاورهای محافظتی بی رنگ، محافظ صورت و بدن، نیاز ضروری دارد.

سخنگوی جانسون در پاسخ به این سووال که آیا انگلیس برای متقاعد کردن آمریکا در جهت لغو تحریم‌های دارویی علیه ایران تلاشی را صورت داده؛ گفت:‌ همانطور که قبلا هم گفته‌ایم، ما با سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران مخالفیم.

وی یادآور شد؛ دولت لندن در کنار شرکای بین‌المللی، در حال توسعه اینستکس (سازوکار مالی اروپا و ایران) است تا برخی از محدودیت‌ها در مراودات مالی برای تجارت با ایران بر طرف شود.