قتل خاشقچی و راستی آزمایی دولت بایدن

خانم جن ساکی در پاسخ به یکی از پرسش ها در نشست خبری کاخ سفید مبنی بر این که آیا دولت بایدن به صراحت قتل جمال خاشقچی نویسنده عربستانی روزنامه واشنگتن‌پست را محکوم و بر عاملان آن تحریم اعمال می‌کند، بدون پاسخ روشن به این پرسش گفت: تکرار می‌کنم که قتل خاشقچی یک جنایت هولناک بود.

به گزارش فرتاک نیوز، خاشقچی روزنامه‌نگار سعودی روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست و از شهروندان ایالات متحده که مقالات انتقادی درباره ولیعهد عربستان می‌نوشت، در اکتبر ۲۰۱۸(مهر ۱۳۹۷) به دست عوامل سعودی در داخل کنسولگری عربستان در ترکیه به طرز وحشتناکی به قتل رسید.

برخی تحلیل گران می گویند با روی کار آمدن بایدن، مواضع آمریکا در قبال ریاض شاهد تغییراتی خواهد بود.  مقامات آمریکایی هم حرف هایی در این باره مطرح کرده اند اما مسئله این است بایدن در عمل چگونه رفتار خواهد کرد و چه اقداماتی در خصوص عربستان به عنوان ثروتمندترین کشور حوزه خلیج فارس و یکی از متحدان واشنگتن در دولت های مختلف انجام خواهد داد.

به بیان دیگر، پرونده قتل خاشقچی می تواند یکی از سندهای راستی آزمایی دولت بایدن باشد.

از آنجا که دولت دونالد ترامپ که همواره به پترودلارهای عربستان فکر می کرد و با هدف حمایت از بن سلمان به عنوان متهم ردیف اول این قتل، اصرار به لاپوشانی اتهام او داشت، حال باید دید آیا دولت جدید واشنگتن به ریاست بایدن تا چه حد حاضر خواهد شد به این موضوع ورود کند؟

چند روز پیش تونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا با محکوم کردن کشته شدن جمال خاشقچی نویسنده منتقد عربستان در سال ۲۰۱۸ به عنوان اقدامی ستمگرانه علیه یک روزنامه نگار و شهروند آمریکا، گفت که در روابط واشنگتن با ریاض تجدیدنظر می کند تا از هماهنگی آن با منافع و ارزش های ایالات متحده اطمینان یابد.

بلینکن در عین حال و به رغم تائید سازمان جاسوسی آمریکا "سیا" که این قتل به دستور محمدبن سلمان ولیعهد عربستان صورت گرفته، از محکوم کردن شخص او خودداری کرد.

آوریل هاینیس، مدیر اطلاعات ملی دولت جدید آمریکا نیز حدود دو هفته قبل اعلام کرده بود جو بایدن به زودی اسناد مربوط به قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد سعودی را از حالت محرمانه خارج می‌کند.

براساس گزارش اخیر روزنامه انگلیسی «گاردین»، تصمیم دولت جو بایدن برای خارج کردن اسناد مربوط به قتل خاشقچی از طبقه اسناد محرمانه به مفهوم آن است که ظاهراً ایالات متحده قصد دارد رسماً «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان را بعنوان مقصر قتل بی‌رحمانه خاشقچی تعیین کند.

سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری شب گذشته افزود: ما در حال آماده کردن انتشار یک گزارش غیرطبقه‌بندی با شفافیت کامل برای کنگره هستیم که یک قانون است و ما می‌خواهیم از قانون تبعیت کنیم. دفتر مدیر اطلاعات ملی اطلاعات بیشتری درباره جزئیات این موضوع دارد و شما را به آن ارجاع می‌دهم.

سخنگوی کاخ سفید گفت: همچنان سیاست ما در قبال سعودی در حال بررسی است و اکنون نمی‌توانم چیزی درباره سیاست‌هایمان اعلام کنم.

«آدام شیف» عضو کنگره آمریکا و رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان در اکتبر سال ۲۰۲۰ لایحه ای را با عنوان «جمال خاشقچی»  ارائه کرد تا اطمینان حاصل شود که آمریکا کسانی که مرتکب قتل های غیرقانونی و سایر موارد نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران می شوند را پاسخگو می داند.

به رغم تلاش های کنگره در آن زمان، دفتر دفاع ملی آمریکا از ارائه گزارش طبقه بندی شده توسط مدیر اطلاعات ملی که طبق گفته‌ها، حاوی اطلاعاتی درباره نقش اصلی محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در این ترور است، خودداری کرد.

خاشقچی روزنامه نگار ۵۹ ساله و منتقد هیات حاکمه سعودی، دوم اکتبر ۲۰۱۸ (۱۰ مهر ۹۸) یک هفته پس از آن که از مقام‌های سعودی به خاطر سکوت در برابر اهانت‌های رییس جمهوری آمریکا انتقاد کرده بود، در کنسولگری سعودی در استانبول به قتل رسید.  

وی پیش‌تر نیز در سلسله مقالاتی در روزنامه واشنگتن پست آمریکا، از سیاست‌های عربستان در خصوص بحران قطر، قطع روابط با کانادا، جنگ علیه یمن و برخورد مقامات سعودی با رسانه‌ها و فعالان مدنی به‌ویژه مدافعان حقوق بشر انتقاد کرده بود.  

این روزنامه نگار ناراضی سعودی، بعد از مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد. دولت سعودی بعد از ۱۸ روز سکوت و تکذیب بالاخره تحت فشارهای جامعه جهانی تایید کرد که او در کنسولگری این کشور به قتل رسیده است.