زندگی اسفناک زنان در ارتش کره شمالی

 "لی سو یئون" تقریباً ده سال در پایین یک تخت دوطبقه و در اتاقی مشترک با ده زن دیگر می‌خوابید. به هرکس یک کشوی کوچک داده می‌شد تا یونیفرم خود را در آن قرار دهند. هر یک در بالای کشوی خود دو قاب عکس داشتند. یکی از "کیم ایل سونگ" رهبر کره شمالی و دیگری از وارث فقیدش "کیم جونگ ایل".

حدود ده سال پیش آنجا را ترک کرد، اما خاطراتی واضحی از بوی اتاقک‌های بتنی سربازخانه دارد.

"خیلی عرق نمی‌کنیم. تشکی که روی آن می‌خوابیم از پوسته برنج درست‌شده. بنابراین بوی بدنمان جذب تشک می‌شود. پنبه‌ای نیست. چون پوست برنج است عرق و بوی بدن همان‌جا می‌ماند. اصلاً لذت‌بخش نیست."

یکی از دلایل این موضوع فقدان امکانات شستشو است. لی سو یئون می‌گوید: "به‌عنوان یک زن، یکی از سخت‌ترین چیزها این است که نمی‌توانیم به‌خوبی حمام کنیم. چون آب داغ نداریم. آن‌ها شلنگی را به جریان آب کوه متصل کرده‌اند و مستقیم از همان آب استفاده می‌کنند. ممکن است از شلنگ قورباغه و مار وارد سربازخانه شود."

سو یئون فرزند یک استاد دانشگاه است و اکنون 41 سال دارد. او در شمال کشور بزرگ شد. بسیاری از مردان خانواده‌اش سرباز بودند و زمانی که قحطی دهه 1990 کشور را به‌زانو درآورد، برای خدمت داوطلب شد. یک وعده‌غذای تضمین‌شده در روز او را به این فکر انداخت. هزاران زن جوان دیگر نیز همین راه را پیش گرفتند.

"جیون باک" نویسنده کتاب "انقلاب مخفی کره شمالی" می‌گوید: "قحطی دوران بسیار حساسی را برای زنان رقم زد. زنان بیشتری وارد نیروی کار شدند و بیشتر از گذشته در معرض خشونت قرار گرفتند، به‌ویژه آزار و اذیت و خشونت جنسی."

اعتماد به فراری‌ها

"جولیت موری لات" و "جیون باک" می‌گویند حرف‌های سو یئون با دیگر روایت‌هایی که شنیده‌اند تطابق دارد، اما هشدار می‌دهند که با افراد متخلف و فراری باید بااحتیاط رفتار کرد.

باک می‌گوید: "جوامع خارجی آن‌قدر تشنه اطلاعات از کره شمالی هستند که راویان را وسوسه می‌کند داستان‌های اغراق‌آمیز به رسانه‌ها بگویند. به‌خصوص اگر چک قابل‌توجهی برایشان نوشته شود. بسیاری از فراری‌ها که نمی‌خواهند در رسانه‌ها حاضر شوند، از "فراری‌های کاسب" انتقاد دارند. بد نیست این نکته را در ذهن داشته باشیم."

از سوی دیگر، اطلاعاتی که از منابع رسمی کره شمالی منتشر می‌شود کاملاً ساختگی و تبلیغاتی هستند.

لی سو یئون برای مصاحبه با بی‌بی‌سی پول دریافت نکرد.

سو یئونِ هفده‌ساله در ابتدا غرق در شور وطن‌پرستی و تلاش جمعی بود و از زندگی در ارتش لذت می‌برد. از داشتن سشوار خیلی خوشحال بود، اما به دلیل کمبود برق نمی‌توانست زیاد از آن استفاده کند.

روال کارهای روزانه مردان و زنان شباهت زیادی نداشت. تمرین‌های فیزیکی زنان اندکی سبک‌تر بود، اما باید کارهای روزانه مانند تمیز کردن و پخت‌وپز را انجام می‌داند که مردان از معاف بودند.

جولیت موری لات نویسنده کتاب "کره شمالی در 100 سؤال" می‌گوید: "کره شمالی جامعه‌ای سنتی و مردسالار است و نقش‌های قدیمی جنسیتی هنوز ادامه دارد. زنان هنوز هم به چشم "ttukong unjeongsu” دیده می‌شوند، یعنی باید در آشپزخانه بمانند، همان‌جایی به آن تعلق دارند."

تمرین‌های سخت و جیره‌های غذایی کم بدن سو یئون و سایر نیروهای تازه استخدام‌شده را در هم شکست: "پس از شش ماه خدمت به دلیل سوءتغذیه و محیط پراسترس، دوره‌های قاعدگی در اکثر زنان متوقف شد. سربازان زن از این موضوع خوشحال بودند. زیرا قاعدگی شرایط بدی که در آن قرار داشتند را بدتر می‌کرد."

یئون می‌گوید ارتش امکانات بهداشتی در اختیار زنان قرار نمی‌داد و درنتیجه ناچار بودند از پدهای بهداشتی کثیف را مجدد استفاده کنند.

جولیت موری لات می‌گوید: "زنان کره شمالی هنوز هم از پارچه‌های سفید پنبه‌ای استفاده می‌کنند. باید هر شب و به دور از چشم مردها آن‌ها را بشورند. بنابراین صبح خیلی زود بیدار می‌شوند و پارچه‌ها را می‌شورند." موری لات که جدیداً با چندین سرباز زن فراری صحبت کرده، گفته‌های سو یئون را مایید می‌کند: "یکی از دختران که بیست سال داشت به من گفت بر اثر تمرین‌های فیزیکی شدید، قاعدگی‌اش به مدت دو سال متوقف شد."

لی سو یئون داوطلبانه به ارتش ملحق شد، اما در سال 2015 اعلام شد تمام زنان کره شمالی باید از سن 18 سالگی به مدت هفت سال خدمت کنند.

در همان زمان دولت کره شمالی در اقدامی غیرمعمول اعلام کرد در واحدهای زنان محصولات برند تجاری "Daedong” را توزیع می‌کند.

جیون باک دراین‌باره گفت: "شاید این راهی برای جبران شرایط گذشته باشد. احتمالاً می‌خواستند شهرت به بدرفتاری با زنان را تغییر دهند. ممکن است ترفندی برای روحیه دادن به زنان بوده باشد که با خود بگویند ‘از ما مراقبت خواهد شد.’"

اخیراً یک برند آرایشی بهداشتی به نام "Pyongyang Products” در واحدهای هوانوردی زنان پخش شد. کیم جونگ اون در سال 2016 خواست که محصولات زیبایی کره با مارک‌های جهانی مانند دایور، شنل و لانکوم رقابت کنند.

باوجوداین، سربازانی که در حومه شهر مستقرند همیشه به توالت خصوصی دسترسی ندارند. برخی زنان به موری لات گفته‌اند که مجبورند در مقابل مردها اجابت مزاج کنند که حس آسیب‌پذیری شدید به آن‌ها دست می‌دهد.

خدمت نظامی در کره شمالی

     زنان کره شمالی باید حداقل هفت سال و مردها ده سال در ارتش خدمت کنند. این طولانی‌ترین خدمت سربازی در دنیا است.

    تخمین زده می‌شود که حدود 40 درصد از زنان 18 تا 25 ساله مشغول به خدمت نظامی هستند. انتظار می‌رود این رقم افزایش یابد، زیرا تنها دو سال است که خدمت برای زنان اجباری شده.

     دولت می‌گوید حدود 15 درصد از بودجه کشور صرف ارتش می‌شود، اما به گفته ‌اندیشکده ها این رقم می‌تواند بالای 40 درصد باشد

    احتمالاً دانش آموزان بااستعداد (مثلاً در ورزش یا موسیقی) از خدمت معاف می‌شوند.

هم باک و هم موری لات می‌گویند آزار و اذیت جنسی در ارتش بسیار رایج است.

موری لات می‌گوید هر وقت موضوع تجاوز در ارتش را با سربازان زن مطرح می‌کند، "اکثراً می‌گویند برای دیگران اتفاق می‌افتد". هیچ‌کس نگفت که خودش مورد تجاوز قرارگرفته است.

لی سو یئون گفت در طول سال‌های خدمت (از 1992 تا 2001) مورد تجاوز قرار نگرفت، اما بسیاری از هم خدمتی‌هایش آن را تجربه کردند: "فرمانده پس از اتمام ساعت کاری در اتاقش می‌ماند و به زنان تحت فرمانش تجاوز می‌کند. این اتفاق بارها و بارها می‌افتد."

ارتش کره شمالی می‌گوید مسئله تجاوز را بسیار جدی می‌گیرد و مردانی که مقصر شناخته شوند به هفت سال زندان محکوم می‌شوند. اما موری لات می‌گوید: "اکثر مواقع کسی حاضر نیست شهادت دهد. بنابراین اغلب مردها از مجازات فرار می‌کنند."

وی افزود که سکوت در برابر سوءاستفاده جنسی در "نگرش مردسالارانه جامعه کره" ریشه دارد. با همین رویکرد اکثر کارهای روزانه در ارتش توسط زنان انجام می‌شود. زنان فقیری که در واحدهای ساخت‌وساز جذب و در سربازخانه‌ها یا کلبه‌های رعیتی اسکان داده می‌شوند، شرایط بسیار حساس و بدی را تجربه می‌کنند: "هنوز هم خشونت خانگی به‌طور گسترده‌ای پذیرفته‌شده است و گزارش نمی‌شود. در ارتش نیز چنین است. اما باید تأکید کنم که این نوع فرهنگ (آزار و اذیت) در ارتش کره جنوبی نیز دیده می‌شود."

لی سو یئون که در مرز کره جنوبی خدمت می‌کرد، بالاخره در سن 28 سالگی ارتش را ترک کرد. خوشحال بود که وقت بیشتری در کنار خانواده‌اش دارد، اما نمی‌توانست خارج از ارتش از پس مخارج زندگی بربیاید.

در سال 2008 تصمیم گرفت به کره جنوبی فرار کند. در اولین تلاش در مرز چین دستگیر شد و یک سال را در اردوگاه زندانیان گذراند. اندکی پس از آزادی در دومین تلاشش، رود "تومن" را شنا کرد و به چین رفت. در مرز با یک قاچاقچی ارتباط برقرار کرده بود تا او را از چین به کره جنوبی ببرد.