جایگاه تهران در راهبرد ترامپ

 رویکرد ضد ایرانی سران ایالات متحده در دولت جدید این کشور شکل جدی و خصمانه تری به خود گرفته به طوری که در مواضع آنان این موضوع برجسته است. البته دشمنی ایالات متحده با ایران موضوع تازه ای نیست و قدمتی به اندازه عمر جمهوری اسلامی دارد اما یکسالی که از ورود ترامپ به کاخ سفید می گذرد، دولت او به هر نحو و با هر ابزاری درصدد ضربه زدن به کشور ما برآمده است.

تحلیلگران راهبرد دولت کنونی آمریکا در قبال ایران را با دوره بوش پسر مشابه می دانند اما معتقدند که رفتارهای هیجانی ترامپ و یکه تازی کاخ سفید در عرصه داخلی و بین المللی، همگان را از سیاست های این کشور به ستوه آورده است؛ موضوعی که در قبال برخورد او با ایران نیز صادق است.

دونالد ترامپ بیست وهفتم آذرماه امسال محورهای اصلی استراتژی کشور خود را در حوزه سیاست خارجی از جمله در ارتباط با ایران تشریح کرد.

رییس دولت ایالات متحده با قرار دادن ایران و کره شمالی در یک ردیف و یاغی خطاب نمودن آنها، بار دیگر از سیاست های ایران ستیزانه خود رونمایی کرد اما او از این کار چند هدف را پیگیری می کرد. نزدیک کردن آمریکا به کشورهای عربی و فروش سلاح های خود به این کشورها از جمله اهداف سیاست های ضد ایرانی واشنگتن است. ضمن این که رییس جمهوری آمریکا با چنین اقدامی قصد حضور جدی تر را در خاورمیانه و حفظ امنیت رژیم صهیونیستی دارد.

در مقابل، دولت ترامپ بیش از دولت قبلی آمریکا تحت تاثیر گروه های منتفذ عربی و یهودی قرار دارد. تاثیر لابی صهیونیستی «ایپک» بر تصمیم سازی های ترامپ مشهود است و وی نخستین سفر خارجی را به خاورمیانه انجام داد که دیدار با سعودی و مقامات رژیم صهیونیستی و تکرار مواضع ضد ایرانی آنان انعکاس جهانی یافت. ضمن این که تحلیلگران، توافق 110 میلیارد دلاری فروش تسلیجات به عربستان سعودی را در راستای مقابله با نفوذ منطقه ای ایران ارزیابی می کنند.

** مداخله براندازانه در استراتژی ایالات متحده

آمریکایی ها تا پیش از انقلاب در ایران نفوذ و حضور پررنگی داشتند. نظام جمهوری اسلامی با روحیه استقلال طلبی و عدم وابستگی به جبهه شرق و غرب به مذاق واشنگتن خوش نمی آید و در چهار دهه گذشته از هیچ تلاشی برای پایان دادن به این نظام فروگذار نکرده است؛ موضوعی که در دوره اوباما تاحدی رنگ باخت اما با حکمرانی جمهوریخواهان وارد فاز شدیدتری شده است.

از همان دوره رقابت های انتخاباتی 2016 آمریکا، بخش قابل توجهی از برنامه های وی در حوزه سیاست خارجی به ایران ارتباط یافت و بعد از پیروزی در انتخابات، سیاست های ایران هراسانه در سخن و عمل ترامپ و همچنین وزیران و مشاوران او مشهود بود؛ مواضعی که بیش از هر چیز اصل نظام جمهوری اسلامی را نشانه می رفت.

نخستین اظهارنظر دراین باره به خرداد ماه امسال و سخنان «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه ایالات متحده بر می گردد که در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آن کشور حضور یافت و پرده از رفتارهای مداخله جویانه غیرقانونی کشور خود برداشت.

تیلرسون در بخشی از سخنان خود که به موضوع ایران اختصاص داشت، اظهار کرد: «سیاست ایالات متحده در قبال ایران ... تلاش در جهت حمایت از عناصری در داخل ایران است که باعث انتقال مسالمت آمیز قدرت در آن کشور شود. آن عناصر همان طور که به یقین می دانیم آنجا هستند.»

مداخله جویی تیلرسون در امور داخلی ایران با واکنش مقامات کشور ما به خصوص دستگاه دیپلماسی مواحه شد. «بهرام قاسمی» سخنگوی این سازمان با اشاره به مداخله جویایی تاریخی آمریکا در امور ایران، تاکید کرد که ایالات متحده از دهه 50 میلادی گونه های مختلف مداخله در ایران از کودتا و مداخله نظامی را تا سیاست تغییر رژیم که به صورت مستمر و رسمی در سه دهه آغازین جمهوری اسلامی ایران دنبال می شده است، با شکست و شرمساری جهانی تجربه کرده که نفرت مردم ایران و بی حیثیتی جهانی برای آمریکا را به دنبال داشته است.»

ناآرامی های اخیر ایران نیز بهانه لازم را برای دخالت رییس جمهوری امریکا در امور ایران هموار کرد و او در چند نوبت از تداوم چنین وضعیتی در کشور ما حمایت کرد. این در حالی است که وی در یکسال گذشته شدیدترین قوانین و دستورات اجرایی را در ارتباط با مردم ایران امضا و اجرا کرده که از تکرار تحریم ها گرفته تا منع صدور روادید برای ورود به آمریکا.

جالب این که ترامپ از روز نخست زمامداری با موجی از اعتراضات داخلی و بین المللی رو به رو بود که گستره آن تا به امروز نیز کشیده شده است. در روز سوگند او، شهرهای مختلف آمریکا به صحنه تظاهرات علیه سیاست های ترامپ تبدیل شده بود. اعتراض به تبعیض قومی- نژادی و مذهبی از سوی رییس جمهوری آمریکا، بارها مردم خشمگین این کشور را به خیابان ها کشانده است.

افزون بر آن، به تازگی موج اعتراضی به دلیل نادیده انگاری قانون «داکا» موسوم به «برنامه رویاپردازان» از سوی ترامپ، بار دیگر به جریان افتاده است؛ قانونی که در دوره دوم ریاست جمهوری اوباما تصویب شد و بر مبنای آن فرزندان مهاجرانی که از کودکی به همراه والدین خود به آمریکا سفر کرده اند اما مدارک لازم برای اقامت قانونی در این کشور ندارند، مجوز تحصیل و کار دریافت می کنند.

در مجموع، انتظار می رود ترامپ و مشاوران وی بیش از مداخله در امور داخلی ایران، ابتدا پاسخ مناسب و درخور به مطالبات قانونی مردم خود بدهند. ضمن این که مداخله در امور داخلی کشورها با هر هدفی، نقض صریح قواعد آمره حقوق بین الملل تلقی می شود که قانون گریزی شخص ترامپ و دولت او را به تصویر می کشد.