آمریکا در پرتگاه جنگ اقتصادی با همپیمانان

«دونالد ترامپ» با افزایش تعرفه فولاد و آلومینیوم برای کشورهای متحد آمریکا به‌ طور رسمی شیپور جنگ تجاری با متحدان دیرینه کشورش را به صدا درآورد.

اتحادیه اروپا برای مقابله با اعمال تعرفه گمرکی آمریکا بر واردات فولاد و آلومینیوم از این اتحادیه، شکایتی را در این زمینه تسلیم سازمان جهانی تجارت (WTO) کرد. پیش از این نیز رئیس جمهوری آمریکا 18 اردیبهشت از برجام خارج شد و گفت که تحریم ها علیه ایران را بازمی گرداند.

اروپایی ها اعلام کرده اند از شرکت های خود در مقابل تحریم های آمریکا حمایت می کنند. اروپایی ها که پیشتر از تهدیدهای واشنگتن به تحریم شرکت های همکار با ایران عصبانی شده بودند، اکنون با وضع تعرفه فلزات خشمگین تر شده اند. رسانه های عربی در روزهای گذشته اخبار و تحلیل هایی را در این ارتباط منتشر ساختند که این گزارش به آن ها می پردازد.

** شلیک ترامپ به همپیمانان

شبکه خبری «اسکای نیوز» امارات و روزنامه های «البناء» لبنان با اشاره به افزایش تعرفه گمرگی آمریکا علیه وارادت فولاد و آلومینیوم از کشورهای اروپایی این اقدام را تحرکی خصمانه از سوی رئیس جمهوری آمریکا علیه همپیمانان به شمار آوردند.

به نوشته شبکه خبری اسکای نیوز، با اجرایی شدن تعرفه گمرکی آمریکا بر فولاد و آلومینیوم صادراتی اروپا، مکزیک و کانادا به آمریکا جنگ اقتصادی در حال رخ دادن است که می تواند روابط آمریکا و کشورهای اروپایی را با تهدید روبرو سازد.

رئیس جمهوری آمریکا در اسفندماه (مارس) گذشته گفت: تعرفه گمرکی به اندازه 25 درصد برای فولاد و 10 درصد برای آلومنیوم وارداتی اروپا به آمریکا را در نظر خواهد گرفت. او علت این موضوع را حمایت از منافع ملی آمریکا به شمار آورد. اما بسیاری این اقدام را تحرکی خصمانه و توجیه نشدنی به شمار آوردند.

کشورهای اروپایی این اقدام ترامپ را به منزله آغاز جنگ تجاری به شمار آوردند که آثار ناگواری در روابط دوجانبه به دنبال خواهد داشت.

در این زمینه «گارث استیس» مدیر شرکت فولاد انگلیس گفت: ترامپ در برابر ما سلاح کشیده و اکنون متاسفانه به روی ما آتش گشوده است و او جنگ تجاری را شعله ور ساخته که زیانبار خواهد بود.

به نوشته روزنامه البناء، کشورهای اروپایی برای حمایت از بازارهای خود در برابر رفتار آمریکا اقدامات جدیدی در پیش خواهند گرفت و تدابیر بازدارنده ای را در این زمینه اتخاذ خواهند کرد. در شرایطی که آمریکا اعلام کرده است تعرفه گمرکی مربوط به واردات فولاد و آلومینیوم از اروپا را افزایش خواهد داد.

«هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان گفت: برلین تدابیر یکجانبه آمریکا برای افزایش مالیات بر آلومینیوم و فولاد کشورهای اروپایی را غیر قانونی به شمار می آورد. او به روزنامه نگاران گفت دولت فدرال آلمان مخالف مالیات آمریکا بر فولاد و آلومینیوم است و آن را غیر قانونی به شمار می آورد. این اقدامات با خطر افزایش تنش همراه است که در پایان به زیان همه خواهد بود.

«مرکل» صدر اعظم آلمان هم متعهد شد که اتحادیه اروپا قاطعانه با این اقدام آمریکا برخورد خواهد کرد.

او در کنفرانس مطبوعاتی با «آنتونیو کوشتا» نخست وزیر پرتغال گفت: اتحادیه اروپا برای برخورد هوشمندانه، قاطعانه و مشترک با این تصمیم آمریکا متحد هستند. همه شرکای اروپایی ما در این باره اتفاق نظر دارند که این تعرفه گمرکی با اصول سازمان جهانی تجارت سازگاری ندارد. او گفت این تصمیم نه تنها اشتباه بلکه از جنبه هایی بسیار تاسف بار است.

آمریکا برای رسیدگی به عدم توازن‌های فعلی در عرصه بین‌المللی، بدترین شیوه یعنی ملی‌گرایی اقتصادی را برگزیده است. این شیوه پیامدهای نگران کننده ای را به دنبال داد و درها را بر روی آمریکا برای بررسی دیگر مسائل می بندد و ملی گرایی اقتصادی به جنگ منجر خواهد شد.

«مکرون» رئیس جمهوری فرانسه نیز تصمیم دولت آمریکا برای افزایش مالیات بر واردات آلومینیوم و فولاد از کشورهای اروپایی را اقدامی اشتباه و غیر قانونی خواند.

همچنین «ژان کلود یونکر» رئیس کمیسیون اروپا گفت: تصمیم آمریکا در تحمیل تحریم های جدید راهی دیگری جز اعمال تدابیر بازدارنده در برابر اتحادیه اروپا باقی نمی گذارد.

او نگرانی خود را از این تصمیم اعلام کرد و گفت: اتحادیه اروپا این اقدام یکجانبه اروپا را توجیه نشدنی و در تناقض با قوانین سازمان تجارت جهانی می داند.

«سیسیلیا مالمستروم» کمیساریای اتحادیه اروپا در امور تجاری هم گفت: اتحادیه اروپا برای حمایت از بازارهای اروپا در برابر قید و بندهای آمریکا اقداماتی را در پیش خواهد گرفت و عکس العمل اروپا برای حل نزاع در سازمان تجارت جهانی همراه خواهد بود.

او گفت: اتحادیه اروپا برپایه اصول سازمان جهانی تجارت عکس العمل متناسبی از خود نشان خواهد داد و اکنون ما این موضوع را در این سازمان دنبال می کنیم. زیرا این اقدامات آمریکا به طور آشکار با اصول بین الملل مورد توافق در تعارض است. همچنین ما برای بازگشت موازنه با هدف حمایت اتحادیه اروپا در برابر آمریکا اقدام های لازم را در پیش خواهیم گرفت.

** امنیت اروپا در گرو حمایت از برجام

روزنامه های «العربی الجدید» چاپ لندن و «القدس» فلسطین و شبکه خبری «الجزیره» قطر با اشاره به اختلاف کشورهای اروپایی و آمریکا درباره خروج آمریکا از توافق هسته ای حمایت کشورهای اروپایی از برجام و گره خوردن امنیت این کشورها با برجام را مورد توجه قرار دادند.

به نوشته روزنامه العربی الجدید، کشورهای اروپایی برای حمایت از منافع شرکت های خود در برابر تحریم های آمریکا علیه ایران پس از خروج این کشور از برجام تحرک جدی خود را آغاز کرده اند. این اقدام ها می تواند آثار تحریم ها را در داخل کشورهای اروپایی خنثی سازد و جبران کننده زیان شرکت هایی باشند که با ایران همکاری می کنند. عکس العمل کشورهای اروپایی در برابر عقب نشینی آمریکا از توافق هسته ای و تحریم های ایران فراتر از نگرانی است. زیان تحریم ها فقط ایران را هدف قرار نمی دهد. بلکه اقتصاد و شرکت های اروپایی، آسیایی و آمریکایی نیز از این تحریم ها زیان می ببنند. از این رو، بسیاری از کشورهای اروپایی و شرکت های جهانی از اقدام آمریکا احساس نگرانی کرده اند.

در این زمینه «برونو لومر» وزیر امور مالی فرانسه گفت: فرانسه در حال بررسی است که آیا اتحادیه اروپا می تواند زیان های شرکت های اروپایی را در نتیجه تحریم ها جبران سازد. قوانین اتحادیه اروپا به آن اجازه می دهد که برای حمایت از شرکت های خود در برابر تحریم های آمریکا وارد عمل شود و فرانسه از اتحادیه اروپا می خواهد برای حمایت از اتحادیه اروپا موضع خود را بیان کند. و گفت : آیا ما باید به آمریکا اجازه دهیم که ژاندارم اقتصادی جهان باشد؟ پاسخ منفی است.

به نوشته روزنامه العربی الجدید، شرکت های خودرو سازی پژو و رنو، شرکت نفتی توتال، شرکت داروسازی سانوفی، شرکت هواپیمایی ایرباس و شرکت های زیمنس و فولکس واگن آلمان و شرکت های اسپانیایی و اتریشی در نتیجه تحریم های آمریکا زیان خواهند دید. این زیان های احتمالی سبب شده اند که اتحادیه اروپا برای جلوگیری از تحریم ها آمریکا و خنثی سازی آن وارد عمل شود.

در این زمینه «میگل آریاس کانیت» کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا گفت: کمیته ای برای برداشتن موانع درباره سرمایه گذاری در ایران و پایان دادن به پیامدهای تبدیل ارز تشکیل شده است .

به نوشته روزنامه القدس، میگل آریاس کانیت گفته است نخستین بار است که می بیند آمریکا از یک توافق چندجانبه شانه خالی می کند. او این سوال را مطرح کرد که پس از خروج آمریکا از توافق آب و هوایی و هسته ای آیا کسی پس از این کسی برای رسیدن به توافق با آمریکا آماده خواهد بود؟ در واقع اعتبار اروپا در این رویارویی با واشنگتن در بوته آزمایش قرار گرفته است. آیا اروپایی ها می توانند در برابر منافع آمریکا تسلیم نشوند و آیا مقابله با پیامدهای سیاست آمریکا را می پذیرند؟ این موضوعی است که ایرانی ها با دیده تردید به آن نگاه می کنند. اما این یک موضوع حیاتی است که می تواند نقش اتحادیه اروپا را مشخص سازد. در این زمینه مرکل معتقد است که آمریکا دیگر شریک قابل اعتمادی نیست.

به نوشته شبکه خبری الجزیره، عقب نشینی ترامپ از برجام و بازگشت دوباره تحریم های ضد ایرانی صلح جهانی را تهدید می کند. امنیت اروپا با دفاع از توافق هسته ای گره خورده است. از این رو، اقتضا می کند کشورهای اروپایی در کنار روسیه، چین و دیگر کشورهای عضو سازمان ملل روابط اقتصادی خود با تهران را گسترش دهند. این در شرایطی امکان پذیر است که کشورهای اروپایی با تحریم های آمریکا علیه فعالیت های تجاری و مالی این کشورها با ایران مقابله کنند.

هدف ترامپ از تحرک ضد ایرانی مشخص است. او نظام ایران را هدف قرار داده است، اما در برابر این حماقت آمریکا، شهروندان اروپایی احساس می کنند که دیگر منافع امنیتی اروپا به طور تنگاتنگ با منافع آمریکا سازگار نیست.

به نوشته شبکه خبری الجزیره، هنوز هم می توان توافق هسته ای را نجات داد. زیرا این یک توافق چندجانبه است که مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفته است. در واقع همه کشورهای عضو سازمان ملل به موجب ماده 25 منشور سازمان ملل ملزم به اجرایی این توافق هستند و عقب نشینی ترامپ از این توافق به منزله نادیده گرفتن قوانین بین المللی است. شایسته است که کشورهای اروپایی به طور قاطعانه به تحریم ها خارج از مرز آمریکا به ویژه علیه شرکت های فعال این کشور که با ارزهای غیری از دلار فعالیت می کنند نه بگویند. این کشورها باید بر این موضوع پافشاری کنند که تحریم های خارج از حدود به منزله نادیده گرفتن قوانین بین الملل و اصول سازمان تجارت جهانی است. رهبران این کشورها باید درک کنند که تسلیم شدن در برابر آمریکا یعنی دادن چک سفید به آمریکا برای مشخص کردن روند جنگ و صلح در خارج از شورای امنیت سازمان ملل و مشخص کردن اصول تجارت جهانی در خارج از سازمان تجارت جهانی است.

چالش بزرگی که اروپا در این زمینه با آن روبرو است قانونی و ژئو استراتژیک نیست بلکه روانی است. در واقع رهبران اروپا به گونه ای رفتار می کنند که گویا آمریکا دیگر به پیمان آتلانیک و منافع و اصول مشترک اهمیتی نمی دهد این گونه نیست هنوز هم کشورهای اروپایی و آمریکا منافع بسیاری دارند. هنگامی که آمریکا قوانین بین المللی را نادیده می گیرد اروپایی نیاز به سیاست خارجی، تجاری و زیستی ویژه خود دارند. از این رو، رویارویی با آمریکا درباره توافق هسته ای لحظه سرنوشت سازی است و صلح جهانی در دفاع اروپا از منشور سازمان ملل و اصول تجارت جهانی نهفته است.