آیا پماد زینک اکساید جایگزین مناسبی برای ضدآفتاب است؟
به دنبال راه‌های سالم و ارزان برای محافظت از پوست خود در برابر خورشید هستید؟ شاید فکر کنید که پماد زینک اکساید که در داروخانه‌ها به راحتی موجود است، گزینه مناسبی باشد. اما آیا واقعا میتوان از پماد زینک اکساید به عنوان ضدآفتاب استفاده کرد؟
با توجه به این که امروزه زینک اکساید به عنوان موثرترین و سالم‌ترین فیلتر استفاده شده در ضدآفتابها شناخته می‌شود، بسیاری از افراد تصور می‌کنند برای محافظت از پوست در برابر اشعه آفتاب میتوان از پماد زینک اکساید استفاده کرد. در این مقاله بررسی میکنیم آیا زینک اکساید موجود در پمادهای سوختگی می‌تواند همان اثر و کارایی زینک اکساید موجود در ضدآفتابها را داشته باشد؟ آیا پماد زینک اکساید می‌تواند از پوست در برابر آثار زیان‌بار اشعه UVA و UVB محافظت کند؟ در این مقاله با نگاهی به تفاوت‌های زینک اکساید موجود در پماد زینک و ضدآفتابها به این سوالات پاسخ می‌دهیم.
ضدآفتابها محصولاتی تک منظوره هستند که برای محافظت از پوست در برابر اثرات مخرب اشعه فرابنفش طراحی و تولید می‌شوند. برخلاف ضدآفتابها، پمادهای ضدالتهاب زینک اکساید محصولاتی چندمنظوره هستند که برای کاهش التهاب و قرمزی پوست در زمان سوختگی و التهاب، درمان جوش و عفونت به دلیل خاصیت ضدمیکروبی، درمان آفتاب‌سوختگی، درمان اگزما ،بهبود خارش و تحریکات پوستی و درمان سوختگی ناشی از پوشک در نوزادان به کار می‌رود. هم‌چنین پمادهای ضدالتهاب علاوه بر زینک اکساید حاوی روغن‌های معدنی، پترولاتوم، آلانتوئین و گاه روغن کبد ماهی نیز هستند.
آیا صرفا به این دلیل که هر دو محصول حاوی زینک اکساید هستند میتوان آن‌ها را به جای هم استفاده کرد؟ یعنی از پماد زینک به جای ضدآفتاب و از ضدآفتاب به جای پماد سوختگی؟
برای پاسخ به این سوال لازم است ابتدا به این سوال اساسی پاسخ دهیم:
آیا زینک اکساید موجود در پمادهای ضدالتهاب با زینک اکساید موجود در ضدآفتاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مینرال یکسان است؟
پاسخ این سوال هم بله است و هم خیر. از نظر شیمیایی زینک اکساید به کار رفته در هر دو محصول یکسان است اما از نظر فیزیکی تفاوت‌هایی بین زینک اکساید موجود در این دو محصول هست. پودر زینک اکساید با سایز ذرات مختلفی به فروش می‌رسد و این سایز ذرات میزان محافظت زینک اکساید در برابر اشعه فرابنفش را تحت تاثیر قرار می‌دهد مهم‌تر از سایز ذرات تمایل ذرات به چسبیدن به هم و تشکیل توده است که این چسبندگی نیز توانایی محصول برای انعکاس اشعه UV از سطح پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سایز ذرات کوچکتر منجر به SPF بالاتر و محافظت بیشتر در برابر اشعه UVB می‌شود و سایز ذرات بزرگتر محافظت بیشتری در برابر اشعه UVA عامل لک و پیری پوست ایجاد می‌کنند. پس تولیدکنندگان باید بین اندازه ذرات و محافظت در برابر این دو اشعه موازنه ایجاد کنند و نقطه بهینه را بیابند. همانطور که ملاحظه می‌کنید فرموله کردن زینک اکساید در یک ضدآفتاب مینرال به سادگی صورت نمی‌پذیرد.
علاوه بر سایز ذرات زینک اکساید، این ماده می‌تواند از نظر نحوه پخش روی پوست نیز متفاوت باشد و غلظت‌های گوناگونی از روغن‌های طبیعی یا فلوئیدهای سیلیکونی داشته باشد. که این موضوع نیز می‌تواند نحوه بازتاب اشعه UV از سطح پوست را تحت تاثیر قرار دهد. بدیهی است تولیدکنندگان ضدآفتاب باید از انواعی استفاده کنند که به خوبی این اشعه را از سطح پوست بازتاب داده و حتی برای اطمینان از این که چنین کاری صورت می‌پذیرد حتما تست‌هایی انجام دهند. اما زینک اکساید موجود در پمادهای سوختگی از آن جا که مجبور به درج SPF نیستند و اصلا برای بازتاب اشعه UV طراحی نشده‌اند مجبور به انجام چنین آزمایش‌هایی نیستند.
موضوع دوم این که حتی اگر در پمادهای سوختگی از همان نوع زینک اکساید موجود در ضدآفتابها استفاده شود نحوه فرموله کردن این محصولات می‌تواند محافظت زینک اکساید در برابر اشعه UV را تحت تاثیر قرار دهد.
سایر ترکیباتی که در کنار زینک اکساید در پمادهای سوختگی به کار می‌رود نمای نهایی محصول روی پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد. روغن‌های معدنی،واکس‌ها و سایر ترکیبات به کار رفته در کرم‌های زینک اکساید نمای شفاف روی پوست ایجاد می‌کنند و به همین دلیل این محصولات نمی‌توانند اشعه فرابنفش را فیلتر کنند.
موضوع سوم تفاوت نحوه فرآوری و پردازش ضدآفتابها در مقایسه با کرم‌های زینک اکساید است. در فرآوری یک ضدآفتاب تلاش می‌شود تا محصول به طور یکنواخت روی پوست پخش شده و اشعه فرابنفش را به طور موثری بازتاب دهد و برای اطمینان از این موضوع از فناوری‌های خاصی برای آزمایش استفاده می‌شود در حالی که در یک پماد ضدالتهاب لزومی برای انجام چنین آزمایش‌هایی وجود ندارد.
پس اگر یک کرم زینک اکساید از نوع مناسبی از این ماده استفاده کرده باشد و آن را از نظر سایز ذرات، غلظت و نمای نهایی روی پوست به نحوی فرموله کرده باشد که در بازتاب دادن اشعه UV موثر عمل کند، آن‌گاه میتوان از کرم زینک اکساید به عنوان ضدآفتاب استفاده کرد که البته اغلب چنین نیست.
تنها راه حصول اطمینان از محافظت کرم زینک اکساید در برابر اشعه UV انجام تست‌های SPF است اما شرکت‌های تولید کننده این نوع محصولات هرگز چنین تست‌هایی انجام نمی‌دهند زیرا حتی اگر نتیجه این تست‌ها موفقیت‌آمیز باشد آن‌ها اجازه ندارند محصول را به عنوان محصول دارای SPF معرفی کنند زیرا قوانین چنین اجازه‌ای به آن‌ها نمی‌دهد.
در نهایت حتی اگر شما مطمئن باشید که تمامی شرایط گفته شده درباره کرم‌های زینک اکساید محقق شده باز هم این محصول ظاهر خوشایندی روی پوست ایجاد نمی‌کند زیرا هدف اولیه کرم‌های ضدالتهاب ایجاد مانع در برابر آب است به همین دلیل در این محصولات از مقادیر زیادی از ترکیباتی مانند پترولاتوم استفاده می‌کنند این ترکیب ماده اولیه شمع، وازلین و آدامس و … است و همانطور که حدس می‌زنید استفاده از ترکیباتی مانند پترولاتوم حس خوشایندی روی پوست ایجاد نکرده و شست‌وشوی آن از سطح پوست نیز ساده نیست.
همانطور که ملاحظه می‌کنید هدف استفاده از یک محصول نحوه فراوری و فرموله کردن آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نمی‌توان محصولات گوناگون با اهداف متفاوت را به جای هم استفاده کرد. با توجه به اهمیت مراقبت از پوست در برابر اشعه‌های زیان‌بار خورشید توصیه می‌شود برای مراقبت از پوست همواره از محصولات تخصصی مراقبت از آفتاب استفاده کنید.
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
