نگاهی به نمادگرایی پنهان در لباس مراسم تحلیف بانوان اول آمریکا
ژاکلین کندی نخستین بانوی اولی نبود که مد را بهعنوان ابزاری برای قدرت نرم دید، اما بهدلیل استفاده موثر در یادها مانده است
تا زمانی که رئیسجمهوری آمریکا سوگند ریاستجمهوری را یاد کند، بانوی اول احتمالا به چهرهای آشنا برای عموم تبدیل شده است، خواه بهدلیل حضور (یا غیبت) در رویدادهای کارزار انتخاباتی باشد، خواه بهدلیل نقشهای پیشین که در کاخ سفید داشته است.
به نوشته سیانان، مراسم تحلیف ریاستجمهوری مدتها است فرصتی برای بانوان اول آمریکا بوده است تا تاثیری فوری بر افکار عمومی بگذارند، و آنها اغلب این کار را از طریق انتخاب لباسهایی که در رویدادهای صبح تا شب آن روز بر تن میکنند انجام میدهند.
سیانان در ادامه مینویسد سنت بیان پیام از طریق لباس به سال ۱۹۱۲ بازمیگردد، زمانی که هلن تفت لباسش در مراسم رقص تحلیف را به موزه ملی تاریخ اسمیتسونیان اهدا کرد. از آن زمان، این موزه مجموعه لباسهای مراسم تحلیف بانوان اول را جمعآوری کرده است، اقدامی که به انتخاب پوشش آنها ماندگاری و اهمیت بیشتری میبخشد و این لباسها برای بازدید عموم به نمایش گذاشته میشود.
در ادامه نگاهی داریم به برخی بانوان اول که لباسهای مراسم تحلیف آنها نمادگرایی عمیقی داشتهاندــ و گاهی نیز بحثبرانگیز شدهاند.
کرولاین هریسون
وقتی بحث پوشش خانواده اول مطرح است، ترویج مد آمریکایی انتظاری بدیهی استــ و رالف لورن اولین طراح لباسی است که اوایل ماه جاری به پاس سابقه طولانی طراحی لباس برای روسای جمهوری و بانوان اول «مدال آزادی ریاستجمهوری» را دریافت کرد.
اما قدمت این ملیگرایی در مد به سال ۱۸۸۹ بازمیگردد، زمانی که کرولاین هریسون در حمایت از برنامه اقتصادی «اول آمریکا» رئیسجمهوری، بنجامین هریسون، در مراسم رقص تحلیف لباسی به تن کرد که در آمریکا طراحی و دوخته شده بود.
این لباس حاصل تلاش چند ایالت بود، پیراهنی که طراحی گورملی، روبز منتو در نیویورک بود، پارچه ابریشمی زربفت را شرکت ابریشم لوگان در شمال تامین کرده بود و نقش برگهای بلوطــ در ادای احترامی به رئیسجمهوری پیشین و پدربزرگ بنجامین، ویلیام هنری هریسونــ را مری ویلیامسون، هنرمندی از ایالت ایندیانا، طراح کرده بود.
میمی آیزنهاور
میمی آیزنهاور به قدرت رسانه (و هوشمندی در ایجاد هیجان) واقف بود. در سال ۱۹۵۳، بهرغم درخواست روزنامهها برای انتشار جزئیات لباسش در مراسم تحلیف، بهعمد انتشار اطلاعیه مطبوعاتی و عکسهایش را تا هفته پیش از مراسم به تعویق انداخت.
لباسی که نتی روزنشتاین طراحی کرده بود بیش از ۲۰۰۰ سنگدوزی داشت و با دستکش بلند همرنگ، یک کیف دستی پوشیده از سنگهای زینتی، و گردنبند سهرشته مروارید همراه بود.
میمی آیزنهاور برای دوره دوم ریاستجمهوری همسرش در سال ۱۹۵۷ کمی از فراتر از اطلاعیه مطبوعاتی خودنمایی کرد. او همراه لباس پرزرقوبرقش که با مروارید، کریستال و توپاز سنگدوزی شده و باز هم طراحی روزنشتاین بود، کیفی به دست گرفت که یک طرفش حرف «م» و طرف دیگرش «۱۹۵۷» نقش بسته بود.
ژاکلین کندی اوناسیس
ژاکلین کندی نخستین بانوی اولی نبود که مد را بهعنوان ابزاری برای قدرت نرم دید، اما بهدلیل استفاده موثر در یادها مانده است. گرچه طبق سنت مراسم رقص تحلیف محلی برای ورود باشکوه محسوب میشد، انتخاب شاخص کندی برای آن روز کلاهی گرد و ساده بود: طرحی مدرن و ظریف به رنگ آبی روشن از هالستون، کلاهدوزی که تازه در آغاز مسیر شهرت بود.
انتخابهای پوشش بانوی اول برای آن روز، از جمله پیراهن بلند بیآستین ابریشمی سفید مایل به کرم با شنلی همرنگ ، جایگاهش بهعنوان نیرویی نوظهور در دنیای مد را تثبیت و چشمانداز جان اف. کندی برای دورهای جدید و تحولآفرین در ریاستجمهوری آمریکا را تقویت کرد.
لیدی برد جانسون
لیدی برد جانسون اولین بانوی اولی بود که در زمان ادای سوگند ریاستجمهوری نقش فعالتری ایفا کرد و در سال ۱۹۶۵، انجیل را برای لیندن بی. جانسون نگه داشتــ که از آن زمان به بعد به سنت تبدیل شد.
او آن زمان بیش از یک سال بود که بانوی اول بود، اما اولین مراسم تحلیف بهسرعت در هواپیمای رئیسجمهوری و ساعاتی پس از ترور جان اف. کندی برگزار شده بود.
در تصاویر مراسم سال ۱۹۶۵، لیدی برد جانسون با لباسی قرمز میان دریایی از کتوشلوارهای عمدتا مشکی چشمگیر و برجسته است. لباس ساتن زرد پررنگ و کت با سرآستین پوست سموری که آن شب به تن داشت به یکی از بهیادماندنیترین لباسهای مراسم تحلیف تبدیل شده است.
این انتخاب عمدی بود، زیرا جانسون ماندگاری لباس در موزه اسمیتسونیان را مدنظر داشت. لباس طراحی جان مور بهدلیل سادگی و دوام پارچه انتخاب شد.
رزالین کارتر
رزالین کارتر یکی از اولین چهرههای مشهوری بود که لباسهایش را در رویدادهای گوناگون دوباره میپوشید، اقدامی که آن زمان با استقبال عموم مواجه نشد اما امروزه تحسین میشود.
او لباس زریدوزی طراحی مری ماتیس را که در مراسم تحلیف سال ۱۹۷۷، پس از ادای سوگند جیمی کارتر به تن داشت، شش سال پیشتر در مراسم تحلیف همسرش بهعنوان فرماندار جورجیا نیز پوشیده بود.
این انتخاب رزالین کارتر که با هدف ارج نهادن به دستاوردهای همسرش در گذر سالها صورت گرفت، نشانهای از سبک مبتکرانه او بود. اما با انتقاد مطبوعات و سایرین مواجه شد.
نانسی ریگان
پس از دوره رزالین کارتر، نانسی ریگان در سال ۱۹۸۱ منظورش را در مراسم رقص تحلیف با یک لباس سفید تکشانه دانتل مهرهدوزیشده گرانقیمت بیان کرد.
نیویورک تایمز در یادبود طراح این لباس، جیمز گالانوس، نوشت این لباس بهمنزله «اعلامیهای بود که مد اهمیت دارد».
دستکش بلند سفید و موی شینیون فرانسوی آراسته بانوی اول جدید ظرافت و تجمل را القا میکردــ هرچند او نیز نتوانست از انتقاد مطبوعات در امان بماند، که این بار بهدلیل سلیقه پرخرج بود.
بالاپوش نانسی ریگان در آن روز رنگی را معرفی کرد که در طول دو دوره ریاستجمهوری همسرش با او همراه بود: قرمز ریگانی، که او چهار سال بعد در مراسم تحلیف دوم نیز به تن داشت.
میشل اوباما
میشل اوباما در دو دورهای که بانوی اول بود همواره به طراحان نوظهور آمریکایی فرصت میداد. او این کار را با جیسون وو آغاز کرد که لباس سفید تکشانه مزین به گل و کریستالش در مراسم رقص تحلیف ۲۰۰۹ را طراحی کرد.
اما آنچه بیش از همه در آن روز جلب توجه کرد دستکشهای سبزرنگی از جی. کرو بود که در اوایل روز به دست داشت، بسیاری آن را به نمادی اولیه از رویکرد مردمی او به سیاست تفسیر کردند.
دستکشهای جی. کرو میشل اوباما اتفاقی استثنایی نبود، بلکه آغاز رابطه طولانیاش با محصولات این نام تجاری نهچندان گرانقیمت بود.