رازهای زیبایی و زیباسازی در دنیای قدیم| روش‌های عجیب و شگفت‌انگیز

 در دنیای امروز، ما بوتاکس (Botox)، فیلر (Filler)، لیفت با نخ (Thread Lift) و جراحی‌های زیبایی پیشرفته را داریم، اما در گذشته، مردم برای دستیابی به ظاهری مطلوب، به روش‌های عجیب، غیرمعمول و حتی خطرناک متوسل می‌شدند. از استفاده‌ی سرب و آرسنیک برای سفید کردن پوست گرفته تا کشیدن دندان برای داشتن گونه‌های برجسته، برخی از این روش‌ها نه‌تنها غیرعلمی، بلکه مضر و گاهی کشنده بودند. بسیاری از این تکنیک‌ها ریشه در باورها، فرهنگ‌ها و استانداردهای زیبایی هر دوره داشتند و برخی از آن‌ها حتی الهام‌بخش روش‌های مدرن امروزی شدند. در این مقاله، به بررسی 10 روش زیبایی عجیب و شگفت‌انگیز از گذشته می‌پردازیم که نشان می‌دهد افراد در هر دوره‌ای حاضر بوده‌اند برای زیبایی دست به چه کارهایی بزنند.

۱- سفید کردن پوست با سرب – زیبایی سمی در دوران رنسانس

در قرون گذشته، به‌ویژه در دوران رنسانس و عصر الیزابتی (Elizabethan Era)، داشتن پوستی سفید و شفاف نماد اشرافیت و زیبایی محسوب می‌شد. یکی از محبوب‌ترین روش‌های دستیابی به این ظاهر، استفاده از پودر سرب سفید بود که زنان روی صورت خود می‌زدند. این ماده، اگرچه باعث روشن شدن فوری پوست می‌شد، اما در درازمدت به‌تدریج باعث مسمومیت، ریزش مو، آسیب‌های پوستی و حتی مرگ زودرس می‌شد. الیزابت اول (Elizabeth I) ملکه انگلستان نیز از این ترکیب برای پوشاندن جای زخم‌های آبله استفاده می‌کرد، اما این ماده به‌شدت سمی بود و باعث آسیب‌های جدی به سلامت افراد می‌شد. امروزه ما از کرم‌های روشن‌کننده‌ی ایمن‌تر و لیزرهای پوستی استفاده می‌کنیم، اما این روش خطرناک نشان می‌دهد که افراد در گذشته برای داشتن پوستی روشن، حاضر بودند خود را در معرض خطر مرگبار قرار دهند.

۲- جراحی بینی در مصر باستان – اولین روش‌های رینوپلاستی

اگر فکر می‌کنید عمل زیبایی بینی یا رینوپلاستی (Rhinoplasty) یک اختراع مدرن است، باید بدانید که اولین تکنیک‌های جراحی بینی به مصر باستان بازمی‌گردند. پاپیروس‌هایی که از ۴۰۰۰ سال پیش کشف شده‌اند، نشان می‌دهند که پزشکان مصری از روش‌هایی برای بازسازی و تغییر شکل بینی استفاده می‌کردند. این روش‌ها عمدتاً برای درمان آسیب‌های ناشی از مجازات یا جنگ به کار می‌رفت، اما برخی افراد از آن برای زیبایی و متناسب کردن فرم بینی استفاده می‌کردند. در هند باستان نیز پزشک مشهور سوشروتا (Sushruta) یکی از اولین تکنیک‌های ترمیم بینی با استفاده از پیوند پوست از پیشانی یا گونه را ارائه داد. امروزه، جراحی بینی یکی از پرطرفدارترین روش‌های زیبایی در جهان است، اما این روش‌های باستانی نشان می‌دهند که انسان‌ها قرن‌هاست که به دنبال تغییر فرم بینی خود هستند.

۳- کشیدن دندان برای داشتن گونه‌های برجسته در قرن ۱۸

امروزه، افراد برای داشتن گونه‌های برجسته از فیلرهای هیالورونیک اسید (Hyaluronic Acid Fillers) یا پروتز گونه (Cheek Implants) استفاده می‌کنند، اما در قرن ۱۸ و ۱۹، برخی افراد راهی وحشتناک و غیرقابل تصور را برای رسیدن به این هدف انتخاب می‌کردند: کشیدن دندان‌های آسیاب! در این روش، افراد برخی از دندان‌های عقب خود را به‌طور عمدی می‌کشیدند تا گونه‌هایشان به داخل فرو برود و برجسته‌تر به نظر برسد. در آن دوران، گونه‌های توخالی و استخوانی یکی از استانداردهای زیبایی در میان طبقه‌ی اشراف محسوب می‌شد. این روش نه‌تنها دردناک و غیرقابل بازگشت بود، بلکه باعث ایجاد مشکلات شدید در جویدن و سلامت دهان و دندان نیز می‌شد. امروزه، با پیشرفت علم، افراد می‌توانند بدون از دست دادن دندان‌هایشان به فرم دلخواه گونه‌هایشان دست پیدا کنند.

۴- استفاده از آرسنیک برای شفافیت پوست در دوره ویکتوریایی

در قرن ۱۹ و دوره ویکتوریایی، برخی زنان برای داشتن پوستی صاف و درخشان از قرص‌های حاوی آرسنیک استفاده می‌کردند. تصور می‌شد که این ماده می‌تواند پوست را روشن‌تر و شفاف‌تر کند و ظاهری لطیف به آن ببخشد. اما چیزی که بسیاری نمی‌دانستند این بود که آرسنیک یک سم کشنده است که می‌تواند باعث مسمومیت شدید، نارسایی اندام‌های داخلی و حتی مرگ شود. برخی از شرکت‌های دارویی نیز قرص‌های حاوی مقادیر کنترل‌شده‌ای از آرسنیک را به‌عنوان داروی زیبایی عرضه می‌کردند. این روش نشان می‌دهد که چگونه استانداردهای زیبایی در گذشته می‌توانستند مردم را به انجام کارهایی خطرناک و غیرعلمی وادار کنند. امروزه، ما روش‌های ایمن‌تری مانند لایه‌برداری شیمیایی (Chemical Peeling) و لیزر درمانی را داریم که بدون نیاز به مصرف مواد سمی، پوستی درخشان و سالم را فراهم می‌کنند.

۵- آرایش با زغال و سرمه در یونان و روم باستان

در دوران یونان و روم باستان، مردم برای زیباتر کردن چشمانشان از ترکیبی به نام سرمه (Kohl) استفاده می‌کردند که از پودر زغال، سرب و سایر مواد معدنی ساخته شده بود. این ترکیب باعث می‌شد که چشم‌ها بزرگ‌تر، درخشان‌تر و جذاب‌تر به نظر برسند. بسیاری از زنان و حتی مردان از این روش برای تأکید بر چشمان خود و افزایش جذابیت چهره استفاده می‌کردند. اما مشکل اینجا بود که سرمه‌ی سنتی اغلب حاوی مقدار زیادی سرب بود که می‌توانست باعث مسمومیت و آسیب‌های عصبی شود. در مصر باستان نیز، مردم از سرمه نه‌تنها برای زیبایی، بلکه به‌عنوان محافظ در برابر آفتاب و عفونت‌های چشمی استفاده می‌کردند. امروزه، ما از خط چشم و ریمل‌های بدون سرب و مواد شیمیایی خطرناک استفاده می‌کنیم که کاملاً ایمن هستند. اما این روش باستانی نشان می‌دهد که علاقه‌ی انسان‌ها به آرایش چشم‌ها، تاریخی هزاران ساله دارد.

۶- تغییر شکل جمجمه برای زیبایی در تمدن‌های باستانی

در بسیاری از تمدن‌های باستانی، از جمله مایاها، اینکاها و برخی قبایل آفریقایی، تغییر شکل جمجمه نمادی از زیبایی و جایگاه اجتماعی بالا محسوب می‌شد. این فرآیند که به دفرماسیون جمجمه‌ای (Cranial Deformation) معروف است، معمولاً در دوران نوزادی آغاز می‌شد، زمانی که استخوان‌های جمجمه هنوز نرم و انعطاف‌پذیر بودند. والدین با استفاده از تخته‌های چوبی یا پارچه‌های محکم، سر نوزاد را در موقعیتی خاص قرار می‌دادند تا به تدریج کشیده و باریک شود. در فرهنگ مایاها، جمجمه‌ی کشیده نشانه‌ای از نجیب‌زادگی و هوش بالا بود و به‌عنوان یک معیار زیبایی منحصر‌به‌فرد شناخته می‌شد. این روش کاملاً دائمی و غیرقابل برگشت بود و بسیاری از این افراد تا آخر عمر با چنین شکل خاصی از جمجمه زندگی می‌کردند. با وجود آنکه امروزه چنین تکنیکی دیگر استفاده نمی‌شود، اما مفهوم زیبایی از طریق تغییر شکل بدن هنوز هم در برخی جوامع با روش‌های دیگر ادامه دارد، مانند جراحی‌های زیبایی و تغییر فرم صورت.

۷- تراشیدن ابرو در قرون وسطی – نمادی از ظرافت و زیبایی

در قرون وسطی، داشتن پیشانی بلند و صاف یکی از معیارهای زیبایی در میان زنان اشرافی اروپا بود. برای دستیابی به این ظاهر، بسیاری از زنان ابروهای خود را به‌طور کامل می‌تراشیدند و حتی برخی قسمت‌های خط رویش مو را نیز از بین می‌بردند تا پیشانی آن‌ها بلندتر به نظر برسد. این سبک زیبایی در دوران رنسانس نیز رایج بود و زنانی مانند مونا لیزا که در نقاشی مشهور لئوناردو داوینچی به تصویر کشیده شده، نمونه‌ای از این مد عجیب بودند. حذف کامل ابروها چهره‌ای ملایم و روحانی به زنان می‌داد و نشان‌دهنده‌ی وقار و خویشتن‌داری محسوب می‌شد. در برخی موارد، زنان از ترکیباتی مانند سرکه و آهک برای جلوگیری از رشد مجدد موهای این ناحیه استفاده می‌کردند، که باعث سوزش شدید و آسیب به پوست می‌شد. این روش نشان می‌دهد که معیارهای زیبایی چقدر می‌توانند در طول زمان تغییر کنند، زیرا امروزه داشتن ابروهای پرپشت و فرم‌دار یکی از ترندهای اصلی زیبایی محسوب می‌شود.

۸- ناخن‌های بلند در چین باستان – نمادی از اصالت و زیبایی

در چین باستان، داشتن ناخن‌های بسیار بلند (گاهی تا ۲۰ سانتی‌متر) یکی از نشانه‌های اشرافیت، زیبایی و جایگاه اجتماعی بالا بود. افراد ثروتمند و اشراف‌زادگان، به‌ویژه در دوران امپراتوری چین، ناخن‌های خود را بلند نگه می‌داشتند و روی آن‌ها تزئینات طلایی و جواهرات قرار می‌دادند. این کار نشان می‌داد که آن‌ها نیازی به انجام کارهای یدی ندارند و زندگی آن‌ها صرفاً به تفکر، هنر و فلسفه اختصاص دارد. برخی از زنان از محافظ‌های مخصوص ناخن که از جنس طلا و نقره ساخته شده بود استفاده می‌کردند تا از شکستن ناخن‌هایشان جلوگیری کنند. این ترند، که در ابتدا مختص نخبگان بود، به تدریج در میان سایر طبقات اجتماعی نیز محبوب شد، اما افراد عادی نمی‌توانستند به دلیل نیاز به انجام کارهای فیزیکی، ناخن‌های خود را بیش از حد بلند کنند. امروزه، اگرچه ناخن‌های بسیار بلند دیگر مرسوم نیستند، اما طراحی ناخن (Nail Art) و استفاده از ناخن‌های مصنوعی هنوز هم بخشی از فرهنگ زیبایی مدرن محسوب می‌شوند.

۹- رژ لب از حشرات و سمی‌ترین مواد در دوران باستان

در دنیای امروز، رژ لب‌ها از مواد ایمن و بدون ضرر ساخته می‌شوند، اما در گذشته، مردم برای رنگ دادن به لب‌های خود از موادی سمی و گاهی خطرناک استفاده می‌کردند. در مصر باستان، زنان از مخلوطی از سنگ‌های رنگی آسیاب‌شده و حشرات خشک‌شده مانند کوشینیل (Cochineal) برای تولید رنگ قرمز استفاده می‌کردند. در دوران امپراتوری روم، زنان اشراف‌زاده از مخلوطی از سرب، جیوه و آهن اکسید برای رنگ‌آمیزی لب‌های خود استفاده می‌کردند که در درازمدت باعث مسمومیت، سردرد، زخم‌های پوستی و حتی مرگ زودرس می‌شد. در دوره‌ی الیزابتی، ملکه الیزابت اول یکی از طرفداران سرسخت رژ لب‌های حاوی سرب سفید و گوگرد بود که به مرور زمان باعث آسیب شدید به پوست و تغییر رنگ دندان‌هایش شد. این تاریخچه‌ی خطرناک نشان می‌دهد که چگونه افراد حاضر بودند برای زیبایی، خود را در معرض مواد سمی و کشنده قرار دهند، درحالی‌که امروزه می‌توانیم از محصولات ایمن و استاندارد استفاده کنیم.

۱۰- حلقه‌های گردن در قبایل آفریقایی و جنوب شرق آسیا

برخی از قبایل آفریقایی و جنوب شرق آسیا، به‌ویژه زنان قبیله‌ی کارن (Karen) در میانمار و تایلند، برای زیبایی از حلقه‌های فلزی برای کشیدن گردن خود استفاده می‌کنند. این حلقه‌ها که معمولاً از سنین کودکی روی گردن قرار داده می‌شوند، به‌تدریج باعث می‌شوند که گردن فرد بلندتر از حد طبیعی به نظر برسد. در واقع، این حلقه‌ها استخوان‌های ترقوه را پایین می‌برند و باعث ایجاد توهم گردن کشیده می‌شوند. در این قبایل، داشتن گردن بلند نشانه‌ای از زیبایی و جذابیت محسوب می‌شود و برخی از زنان تا بیش از ۲۰ حلقه روی گردن خود دارند. اگرچه این سنت همچنان در برخی مناطق ادامه دارد، اما در دنیای مدرن، جراحی‌های زیبایی مانند لیفت گردن (Neck Lift) و تزریق بوتاکس برای داشتن گردنی صاف و کشیده جایگزین این روش سنتی شده‌اند. این تکنیک نشان می‌دهد که مفهوم زیبایی تا چه حد می‌تواند در فرهنگ‌های مختلف متفاوت باشد.