کسی در ایران به خاطر تحریم دست ها را بالا نخواهد برد

 معاون سیاسی وزیر امور خارجه روز دوشنبه در چهارمین همایش بین المللی نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با اشاره به تلاش های اروپایی ها برای حفظ برجام اظهار داشت: تحریم های آمریکا و فشار آمریکا هزینه هایی برای ایران دارد ولی ما راه خود را پیدا خواهیم کرد. کما اینکه در گذشته هم پیدا کردیم. این طور نیست که نتوانیم مسیرمان را ادامه دهیم.

عراقچی گفت : کسی در ایران به خاطر تحریم دست ها را بالا نخواهد برد بخصوص این که شرایط ما به مراتب بهتر از قبل از برجام است.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه با تشریح تلاش های اروپا برای حفظ برجام اظهار داشت: با در نظر گرفتن این تاریخچه و تلاش هاست که می توان به این سوال پاسخ داد که آیا اروپا تلاش می کند برجام را حفظ کند و ما باید با اروپا همراهی کنیم یا تلاش های اروپا نمایشی است و می خواهد وقت ایران را تلف کند.

عراقچی با بیان این که پاسخ به این سوال نقش تعیین کننده ای در سیاست ما خواهد داشت، اظهار داشت: نمی توان به این سوال پاسخ قطعی داد چرا که نشان های قوی از هر دو طرف وجود دارد اما پاسخی که ما می دهیم این است که چه اروپا نمی خواهد با ما کار کند و با ما در حال بازی است و آنها هم نمی خواهند ما از منافع برجام استفاده کنیم، و یا اینکه تحت ف شارهای آمریکا قرار دارد ؛ در نتیجه هیچ تفاوتی نمی کند و نتیجه این است که اروپا هنوز یا نتوانسته و یا نخواسته سازوکاری ایجاد کند که منافع ما در برجام تامین شود.

**منافع ایران از برجام

وی تاکید کرد: تا زمانی که بقای برجام به نفع کشور باشد و منافع ملی ما را حفظ کند در آن می مانیم و اگر نباشد دلیلی برای ماندن ما وجود ندارد.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: دلیل آن که در برجام مانده ایم، منافعی است که هم در ابعاد اقتصادی و سیاسی برای ما دارد. این که یک اجماع جهانی به نفع ایران شکل گرفته و مشروعیتی برای ما وجود دارد و قطعنامه ها برنگشته است، منافعی است که ما از برجام داریم.

عراقچی خاطرنشان کرد: اگر قطعنامه های شورای امنیت برگردد تحریم ها برای همه الزام آور خواهد بود، ضمن این که تحریم های اروپا هم برنگشته است.

معاون سیاسی وزیر خارجه تصریح کرد: در مجموع شرایط موجود باعث شده ما نفع خود را در برجام بدانیم اما این را هم باید بدانیم که این وضعیت نمی تواند به این شکل ادامه یابد.

وی اظهار داشت: در حال حاضر فقط تحریم های آمریکا برگشته ؛ اما اجماع جهانی به نفع ما است و همه کشورها اعتراف می کنند برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و 13 گزارش آژانس هم این را تایید می کند و این گزارش ها سند حقانیت جمهوری اسلامی است.

**اروپا حفظ برجام را در جهت حفظ حاکمیت خود می داند

معاون سیاسی وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: ما در موضع بهتری از گذشته هستیم و اگر انسجام داخلی و وفاق ملی داشته باشیم قطعاً شرایط بهتر از گذشته خواهد بود اما اروپا باید به فکر صدماتی باشد که سیاست جدید آمریکا برای آنها دارد.

عراقچی تصریح کرد: تحریم‌های آمریکا و فشاری که این کشور به بانکها و شرکتهای اروپایی می آورند حاکمیت این کشورها را به شدت زیر سوال برده است

وی با اشاره به دیدار خود با برخی مقامات اروپایی یادآور شد: آنها به صراحت گفتند که ما بعد از برجام بود که فهمیدیم چقدر به آمریکا و سیطره دلار وابسته هستیم و قدرت تکان خوردن نداریم چرا که شرکت های ما به جای دولت های اروپایی از وزارت خزانه داری آمریکا دستور می گیرند.

این دیپلمات عالیرتبه کشورمان اظهار داشت: این وضعیت به این معنی است که حاکمیت اروپا به شدت زیر سوال رفته و علت مقاومت آنها این است که حفظ برجام را در جهت حفظ حاکمیت خود می دانند، اگرچه در حوزه های مالی قدرت مانور ندارند و اس پی وی این را ثابت کرد.

عراقچی ادامه داد: اروپایی ها در عین حال این را می‌دانند که اگر در مقابل این فشارها بایستند، حاکمیت آنها زیر سوال می رود، خودشان هم این را می‌گویند.

معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: قبل از خروج آمریکا از برجام مقامات اروپایی با آمریکا می‌گفتند که این اقدام شما اعتبار غرب را زیر سوال می برد و دیگر کسی با ما مذاکره نخواهد کرد

عراقچی ادامه داد: خروج آمریکا، نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و این قطعنامه از همه خواسته است که برجام را اجرا کنند.

وی تاکید کرد: آمریکا به جایی رسیده است که جلسه شورای امنیت تشکیل می دهد و به دیگران هم می گوید شما هم باید قطعنامه را نقد کنید و چنین رفتاری در تاریخ روابط بین الملل بی‌سابقه است.

معاون وزیر امور خارجه گفت: وقتی بدون هیچ دلیلی و فقط به خاطر منافع یک کشور و حتی یک فرد که تصمیم گرفته نظام چند جانبه گرایی را از بین ببرد، اروپاییها اگر کوتاه بیایند حاکمیت و اعتبارشان زیر سوال رفته است

عراقچی تصریح کرد: اروپا نباید فراموش کند برجام قبل از این که توافقی اقتصادی باشد توافقی امنیتی است و با امنیت اروپا سروکار دارد. اگر اروپا فکر می کند غرب آسیا بدون برجام منطقه ای امن تر است می تواند امتحان کند.

** اروپا باید آماده هزینه دادن باشد

معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: منطقه ما کلکسیونی از مشکلات، تنش و درگیری است و در این شرایط باید دید آیا اضافه شدن بحران هسته ای به امنیت منطقه کمک می کند؟ آیا اروپا تحمل موج جدید مهاجرت و تروریسم را به کشورهای خود دارند؟ اروپا این ها را باید در نظر داشته باشد.

عراقچی افزود: هزینه سیاست های آمریکا برای جهان غرب به مراتب سنگین است. ایران قبلا هم از این تجربیات داشته و هر بار قوی تر بیرون آمده است . خودشان می گویند ایران بازیگر کلیدی منطقه است و توانمندی های دفاعی ما از ایران ، اقتداری ایجاد کرده که کسی نمی تواند آن را نادیده بگیرد.این اقتدار با وجود 40 سال تحریم بدست آمده است. ما این تحریم را هم رد خواهیم کرد ضمن اینکه شرایط ما بهتر از گذشته هم هست.

وی اظهار داشت: کشورهای اروپایی و بقیه اعضای برجام مسئولیت بین المللی و جمعی برای حفظ این توافق دارند اما این طور نیست که شرایط موجود بتواند ادامه داشته باشد. با این وضعیت، اروپایی ها باید بتوانند برجام را حفظ کنند و آمادگی پرداخت هزینه را داشته باشند. درواقع اگر فکر می کنند برجام برای حاکمیت و اعتبار آنها حائز اهمیت است باید آماده پرداخت هزینه هم باشند.

** 6 ماه برای یافتن راه حل اروپایی فرصت کمی نبود

به گزارش ایرنا ؛ عراقچی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت : تصور ترامپ و مجموعه ساختار سیاسی آمریکا این بود که آمریکا در برجام امتیازات زیادی داده است بدون این که امتیازی گرفته باشد.

وی افزود: در نهایت ترامپ در 18 اردیبهشت ماه از برجام خارج شد و بلافاصله خانم موگرینی اعلام کرد که اروپایی به برجام پایبند می مانند و به آن متعهد می مانند و تا زمانی که ایران در برجام بماند، اروپا هم خواهد ماند.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت:: ما به درخواست اروپایی ها قبول کردیم برای جبران خروج آمریکا از برجام فرصتی به اروپا بدهیم و همان روز آقای روحانی گفتند که ما چند هفته به اروپا و بقیه اعضای برجام مهلت می دهیم تا خواسته های ایران را تامین کنند و اگر خواسته های ما را تامین کنند در آن می مانیم.

عراقچی افزود: از آن مقطع تلاش های اروپا برای تامین خواسته های ایران شروع شد و دو سه اقدام سمبلیک هم داشتند که از آن جمله می توان به بروزرسانی و تصویب قانون انسداد کننده اشاره کرد که بر اساس آن به شرکت های اروپایی اجازه نمی داد از آمریکا تبعیت کند که این بیشتر جنبه سمبلیک داشت.

وی یادآور شد: علاوه بر این به بانک سرمایه گذاری اروپا اجازه دادند با ایران کار کند، البته این اجازه کلی بود و دست هیات مدیره بانک است که با ایران همکاری کند.

عراقچی خاطرنشان کرد: مواضع سیاسی اروپایی ها هم خوب بوده است و وزیران خارجه سه کشور بعد از جلسه مشترک طی بیانیه محکمی تاکید کردند که می خواهند برجام را حفظ کنند و این را هم گفتند که حفظ آن منوط به تامین خواسته های ایران در 12 حوزه است.

وی یادآور شد: علاوه بر این اروپایی ها متعهد شدند برای تامین خواسته های ایران بویژه در حوزه نفت و بانک راه حل عملی پیدا کنند و در جلسه وزیران خارجه هم در نیویورک این مواضع تکرار شد.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه اضافه کرد: در آخرین بیانیه ای که خانم موگرینی در چهارم نوامبر صادر کرد وزیران خارجه و دارایی سه کشور نامه ای امضا و اعلام کردند که دنبال راه حل های عملیاتی هستند و ساز وکار ویژه و اس پی وی را طراحی کرده اند که به زودی اجرایی می شود.

معاون وزیر امور خارجه اظهار داشت: به لحاظ بیان مواضع سیاسی و تعهد به اقدامات عملی اروپایی ها کم نگذاشتند اما 6 ماه فرصت کمی نیست که این ها نتوانسته باشند راه حل عملی پیدا کنند.

** هنوز هم اروپا قادر نیست SPV را اعلام کند

عراقچی گفت: مهلت چند هفته ای اروپایی ها چند ماه شده و آن ها هنوز قادر نیستند SPV ( سازوکار ویژه مالی) را رسما اعلام کنند چون فشارهای آمریکا هم به شدت سنگین است.

وی اظهار داشت: آمریکا فشار می آورد که SPV شکل نگیرد و همکاری های اروپا و ایران قطع شود. روز جمعه برایان هوک از اروپا انتقاد کرد که چرا می خواهند SPV درست کنند و هر کشوری کهSPV در آن ثبت شود، در معرض تحریم قرار می گیرد.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه با بیان این که هر شرکتی که با ایران کار کند مورد تهدید آمریکا واقع می شود، اظهار داشت: آمریکایی ها هیات هایی را به اروپا فرستادند و با بانک ها و شرکت های اروپایی تماس گرفتند که نمی توانید در صورت همکاری با ایران، با آمریکا هم همکاری کنید و ما ویزای آمریکا به شما نمی دهیم.

عراقچی گفت: آمریکایی ها فضایی درست کردند که شرکت های اروپایی از ترس تحریم مجبور به خروج از ایران می شوند و در این شرایط اروپایی ها ساز و کار ویژه را رها نکردند و در جلسات کارشناسی نکات فنی و حقوقی بحث شده است.

** هنوز هیچ کشوری حاضر به میزبانی سازوکار مالی نشده است

وی با بیان این که هنوز هیچ کشوری حاضر نشده میزبانی ساز وکار ویژه مالی را بر عهده بگیرد، گفت: اروپایی ها 20 روز با اتریش مذاکره کردند و اتریشی ها در آخرین لحظه گفتند که این کار را نمی کنند.

عراقچی اضافه کرد: سران لوکزامبورگ هم گفتند که در این مورد طرف گفت وگو قرار نگرفته اند و اگر هم بگیرند این ساز و کار را قبول نخواهند کرد و در این شرایط اروپا هنوز از ثبت SPV هم ناتوان است.

** عرصه بین الملل، صحنه تعارض اروپا و آمریکا

عراقچی با بیان این که برجام در عرصه بین الملل به صحنه تعارض بین اروپا و آمریکا تبدیل شده و این امری بدیع است که تا کنون در روابط بین اروپا و آمریکا ندیده بودیم، اظهار داشت: برای درک این نکته که آیا اختلافات بین اروپا و آمریکا در موضوع برجام واقعی است و یا نمایشی، باید به گذشته مذاکرات هسته ای اشاره کنیم.

وی ادامه داد: در بعضی محافل علمی و سیاسی عده ای معتقد هستند که این موضوع یک بازی جهانی است، اروپا و آمریکا متحد هستند و تقسیم کار کرده اند که یکی از برجام خارج شود و دیگری سعی می کند با ایران تعامل کند و ماحصل آن این است که ایران به برجام پایبند است ولی از پایبندی خود بهره ای نمی برد.

این دیپلمات عالی رتبه اظهار داشت: نمی توان این بحث را به آسانی رد کرد چرا که برای خود پایه و منطقی دارد، در عین حال این طور نیست که بگوییم همه چیز بازی است و نشانه هایی در بعضی حوزه ها وجود دارد که عکس این را نشان می دهد.

وی خاطرنشان کرد: برای این که بتوانیم سیاست فعلی اروپا را ارزیابی کنیم باید ببینیم که بحث هسته ای را از کجا با اروپایی شروع کرد و چه مسیری را طی کرده ایم.

عراقچی گفت: مذاکرات هسته ای اول بین ما و سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان در اوایل دهه هشتاد و سال 2003 میلادی آغاز شد.

وی ادامه داد: بعد از حمله آمریکا به افغانستان و عراق خیلی ها احتمال می دادند آمریکا به دنبال جنگ دیگری باشد، اروپایی ها با ادعای این که می خواهند مقابل جنگ را بگیرند این مذاکرات را آغاز کردند و سه وزیر اروپایی به ایران آمدند و به توافق رسیدند.

معاون وزیر امور خارجه اضافه کرد: توافقی که در آن مقطع شد بر این اساس بود که غنی سازی برای دوره ای تعلیق شود و بعد در جریان مذاکرات ایران بگوید که چگونه اعتماد سازی می کند و بعد از اعتماد سازی برنامه خود را ادامه دهد.

وی افزود: با این توافق ایران غنی سازی را متوقف کرد و مذاکرات شروع شد و همانطور که در توافق آمده بود ایران نسبت به غنی سازی هسته ای خود اعتماد سازی کند و تضمین های عینی ارائه دهد که برنامه هسته ای آن صلح آمیز هست و صلح آمیز خواهد ماند.

عراقچی گفت: ما هم مشکلی نداشتیم که اعتماد را جلب کنیم اما در جریان مذاکرات و در پاسخ به این سوال که ما چه تضمینی ارائه دهیم که برنامه ما صلح آمیزی باقی بماند، گفتند اگر هم بخواهید، نتوانید به برنامه هسته ای نظامی برگردید.

وی ادامه داد: ما گفتیم چه کار کنیم و آن ها گفتند باید برنامه هسته ای را به کل تعطیل کنید و این جا جایی بود که با اروپایی به بن بست خوردیم.

معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: در واقع سیاست آن ها غنی سازی صفر بود و در آن مقطع به بن بست خوردیم. ایران تعلیق خود را شکاند و از توافق خارج شد و ما شروع به گسترش دادن ابعاد برنامه هسته ای کردیم و اروپا هم با همکاری آمریکا شروع به گسترش تحریم ها کرد.

عراقچی ادامه داد: در ادامه آن ها می گفتند که حتما باید غنی سازی تعلیق شود و ما هم می گفتیم که خواهان مذاکره بدون پیش شرط هستیم.

وی گفت: بعد از آن چین، روسیه و آمریکا به مذاکرات اضافه شدند چون ناتوانی اروپا در رسیدن به توافق پایدار در عمل ثابت شد.

معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: مذاکرات به 1+5 ادامه یافت ولی شرایط آن ها همان سیاست غنی سازی صفر بود و هم می گفتیم که حتی یک روز هم تعلیق نخواهیم کرد.

عراقچی گفت: هر از چند گاهی دور جدیدی از مذاکرات را درخواست می کردند و می گفتند برنامه ای هسته ای را تعلیق کنید و بعد از آن قعطنامه جدیدی صادر می شد و ما هم در عرصه عمل دست خود را پرتر می کردیم به طوری که تعداد سانتریفیوژها افزایش می یافت و برنامه راکتور اراک پیش می رفت و در عرصه کیفی هم غنی سازی را از 3.5 به 20 درصد رساندیم.