هر چیزی را در جامعه دو قطبی نکنید

حجت الاسلام و المسلمین _{حسن روحانی} روز دوشنبه در سی و سومین جشنواره بین‌المللی خوارزمی در سالن اجلاس سران، اظهار داشت: بسیار خوشحالم که در ایام سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و فضای آمادگی مردم برای حضور پای صندوق آرا امروز شاهد این جشنواره مهم علمی هستیم. هم برای ما افتخار هست که در جامعه بشری امروز عالمان اندیشمندان و فرهیختگان مسیر علم و دانش را به پیش می‌برند.

 وی با بیان اینکه همه ارزش انسان این است که در نقطه ای که قرار گرفته است، حرکت و تلاش می‌کند و شرایط نو را به نسل بعد واگذار می کند، گفت: آنچه گذشتگان برای ما انجام دادند حاصل تلاش و کوشش قرن‌ها یا هزاران سال در طول تاریخ بشر بوده است. آنچه که امروز به عنوان علم و دانش، علوم پایه و علوم مختلف در بخش‌های مختلف شاهد آن هستیم حاصل تلاش و کوشش قرن‌ها و سالیان متمادی از سوی اندیشمندان و دانشمندان است.

 رییس جمهوری اضافه کرد: در واقع در هر نسلی چند ‌آجر را بر این بنای رفیع می گذارد و نسل‌های بعد دو مرتبه اقتدامات جدیدی انجام می دهند. هم برای ما افتخار است که دانشمندان امروز جامعه بشری در تلاشند و هم برای عزیزانی که امروز برنده این جایزه شدند و افتخار برای آنهاست که توانستند در رقابت علم و دانش گامی را فراتر بگذارند.

 روحانی گفت: برای اینکه ما در جامعه ای بتوانیم در مسیر رشد علمی قرار بگیریم. شاید بتوانیم این طور تعبیر کنیم اگر اخلاق را هم به معنایی در داخل علم و دانش بگذاریم همه چیز از علم و دانش سرچشمه می‌گیرد و این علم و دانش است که رفاه ما را فراهم می کند و زندگی ما را تغییر می‌دهد و سبک زندگی ما را عوض می‌کند.

وی اضافه کرد: اگر هنر را هم به داخل علم و دانش بدانیم و مادر فناوری را علم و دانش بدانیم، بزرگترین امتیاز انسان آن است که می‌فهمد، عالم می‌شود، و می‌تواند عالمی را تربیت کند یعنی تعلم می‌گیرد و تعلیم می‌دهد.

رییس جمهوری گفت:‌ این تعلم و تعلیم اساس پیشرفت بشر و حرکت انسان به سوی کمال هست ما اگر بخواهیم این جو را به وجود بیاوریم جوانان ما مشتاق علم و تحقیق وفعالیت در فناوری‌های نو شوند

روحانی اظهارداشت: باید فضا را فضای مناسبی قرار بدهیم یعنی اکوسیستم لازم را به وجود بیاوریم و آن زیست‌بوم لازم را به وجود بیاوریم. پیغمبر اسلام هم این کاررا انجام داد. آن وقتی که پیغمبر به رسالت مبعوث شد، علم اساسا امتیاز نبود، خواندن و نوشتن اساساً امتیاز نبود. هیچ کس را با علم تجلیل نمی‌کردند. نمی‌گفتند این آقا عالم است کتاب‌های فراوانی را خوانده است، در فلان دانش تخصص دارد. اگر افتخاری بود اول به قبیله و خون و به نژاد بود و بعد به شمشیرزنی و فتوحات جنگی در آن زمان بود.

رییس دولت دوازدهم افزود: خواندن، نوشته، علم، دانش، و مکتب تعلیمی وجود نداشت مکتب‌خانه‌ای و مدرسه‌ای وجود نداشت. به عکس بعضی‌ها علم و دانش را، جزو خدمات رده پایین می‌دانستند. یعنی رییس یک طایفه برای اینکه متنی را بنویسد یک فرد را می‌آورد که برایش کتابت کند.  به عنوان یک مستخدمی که کار را برای خودش ننگ و عار می‌دانست که مطلبی را بنویسد و ندانستن، ننوشتن و نخواندن امتیاز بود نه خواندن و نوشتن.

 وی گفت: عجیب این است در چنین فضایی قرآن با خواندن و نوشتن این کتاب را آغاز می‌کند؛ «اقْرَأ بِاسمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَق؛ خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن عَلَق؛ اقْرَا وَ رَبکَ الْأَکرَم؛ الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَم» یعنی هم قلم، هم نوشتن، هم قرائت و هم خواندن جزو اولین آیاتی است که قرآن مجید با این آیات سرآغاز و شروع می‌شود؛ و لذا در جامعه پیامبر(ص) در مسجد یاد دادن و یاد گرفتن برتر از نماز شد.  

روحانی با بیان این که در جامعه پیامبر در مسجد، یاد دادن و یاد گرفتن برتر از نماز شد، گفت: ما فکر می‌کنیم در مسجد بالاترین کار نماز است. البته مسجد را برای سجده و نماز درست می‌کنند و در آنجا ما نماز را بپا می‌داریم اما روایات ما می‌گوید فراگرفتن علم و دانش و اینکه افراد را تعلیم بدهیم گاهی از سال‌ها عبادت بالاتر است.  

رییس جمهوری در ادامه به روایتی از پیغمبر به ابوذر اشاره کرد و گفت: یک ساعت در علم و دانش فهمیدن و فهماندن قرار گرفتن، از سال‌ها عبادت برتر و بالاتر است. پس در همان مسجدی که نماز می‌خواندند یک ارزش بزرگ این بود که در مسجد می‌آموختند و یاد می‌دادند. مسجد مدرسه هم بود. محل تعلیم و تربیت هم بود. گرچه محل مشورت‌های اجتماعی و ساماندهی مسائل اجتماعی و سیاسی هم بود.

روحانی تصریح کرد: پیغمبر این فضا را به وجود آورد آنچنان این فضا به پیش رفت که شما می‌بینید در همان قرون اولیه، در زمان امام باقر (ع) و امام صادق (ع) اینکه می‌گویند، امام صادق ۴ هزار شاگرد داشت.  البته ممکن است این ۴ هزار در یک لحظه نبوده و در چند سال ۴ هزار شاگرد بوده، اما اینکه در یک مقطعی در مدینه کوچک، ۴ هزار نفر در مکتب یک عالم بزرگ و اندیشمند امام صادق (ع) درس بیاموزد، شما می‌بینید که اکوسیستم چگونه تغییر پیدا کرده است.

رییس جمهوری اضافه کرد: یعنی این جامعه عربی که نه به دنبال علم بود و نه دنبال دانش بود و نه علم و دانش ارزشی داشت، بزرگترین کار این شد که مردم بروند یاد بگیرند، بیاموزند، ترجمه کنند و اینکه اسلام برای علم مرز نشناخت، بسیار مهم است.

وی یادآورشد: اینکه اسلام برای علم مرز نشناخت بسیار مهم است آن زمان که مساله قومیت به حدی مهم بود که اگر به یک عرب می‌گفتند که به جایی که عرب نیست برو و علم بیاموز نمی پذیرفت. قرآن می گوید اگر قرآن به زبان عربی نبود عرب‌های جامعه آن روز به هیچ عنوان ایمان نمی آوردند یعنی مساله قومیت بسیار برای آن‌ها مهم بود.

روحانی ادامه داد: در همین جامعه این مسئله برای آنان این اندازه مهم است پیغمبر می فرماید که هر جای دنیا که علم بود بروید و بیاموزید حتی اگر در چین و خاور دور بود یعنی پیامبر مرزها را شکست و گفت که هیچ لذتی بالاتر از یاد دادن و یاد گرفتن و هیچ ذلتی بالاتر از ندانستن نیست؛  این (نگاه) فضا را عوض کرد و به همین دلیل علم و دانش در مسیر پیشرفت قرار گرفت.

روحانی با اشاره به دستاوردهای علم و فناوری در ۴۱ سال انقلاب اسلامی گفت: امروز در جامعه ایران بعد از انقلاب یکی از افتخارات ما آمار علم و دانش است اگر امروز را با ۴۱ سال قبل مقایسه کنیم می‌بینیم که پیشرفت جامعه ما به لحاظ تعداد دانش‌آموز، تعداد دانشجو،   مراکز پژوهشی، مراکز علمی، مراکز فناوری، پردیس ها و پارک های علم و فناوری مداوم در حال سرعت یافتن است.

وی با بیان اینکه ایران در مسیر رشد و علم و دانش حرکت قابل قبولی پیدا کرده است، گفت:  آمار و ارقام نشان می‌دهد که وضعیت کنونی به این لحاظ نسبت به سال‌های قبل بهتر شده است؛ وزیرعلوم اخیراً- اوائل بهمن-  گزارشی داده بود که بنابراین گزارش حرکت ما در آمار و ارقام و  واقعیت در مسیر پیشرفت و تعالی است.

ریییس جمهوری تصریح کرد: شاخص جهانی کشور در نوآوری در آغاز دولت یازدهم یعنی سال ۱۳۹۲ از ۱۲۰ به ۶۵ در پایان سال ۹۷ رسیده و ارتقا پیدا کرده است و این روند تداوم دارد به طوری که در سال ۹۸ به ۶۱ -یعنی ارتقاء ۵۹ پله ای- رسیده‌ایم؛ این آمار برای ما افتخار آفرین است برای اینکه بگوییم دولت تدبیر و امید با وجود فشارها و تحریم ها موفق بوده است یا نه، این معیار است؛ البته اگر شرایط تحریم نبود شرایط ما بی تردید بسیار بهتر بود اما در عین حال در شرایط فشار و تحریم راه را گم نکرده ایم و مسیر را درست پیموده ایم.  

وی ادامه داد:  اینکه توانسته ایم در طول این ۶ سال ۵۹ پله در نوآوری ارتقا پیدا کنیم به این معنا است که مسیر انقلاب، مسیر مردم و دانش پژوهان مسیر درست و صحیحی بوده است. تعداد پارک های علم و فناوری در این مدت از ۳۶ در سال ۹۳ به ۴۳ در سال ۹۸ رسیده است؛ این هم برای ما قابل قبول است.

رییس‌ شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در آمار بعدی تعداد واحدهای فناوری‌ از سه هزار در سال ۹۲، به بیش از هفت هزار و ۷۰۰واحد فناوری رسیده‌ایم. این آمار نشان از پیشرفت و رو به جلو بودن است. این‌ آمار در حالی که در تحریم و فشار بوده‌ایم و مشکلاتی برای دسترسی به مواد اولیه و حتی سایت‌ها وجود دارد، افتخارآمیز است.  

روحانی با تاکید بر اینکه در رشد علمی جزو اولین‌ها در دنیا هستیم که معنای آن تحرک قابل قبول دانشگاه‌ها و مراکز علمی ماست، اظهار داشت: برای ما خوشحال‌کننده است که وزیر صمت برای من نامه‌ای نوشته بود که در سال ۹۷ و ابتدای ۹۸، مجموعا یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو قطعاتی که از خارج وارد می‌کردیم، در داخل تولید کرده و به خودکفایی رسیده‌ایم. این مهم است که امروز اینها را در داخل می‌سازیم.  

وی با اشاره به خودکفایی در عرصه سلامت تصریح کرد: وزیر سلامت را که من اسمش را راحت‌تر کرده‌ام و بجای آنکه بگویم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گویم و زیر سلامت،  اعلام کرده در یک‌سال گذشته ۵۰۰ میلیون دلار واردات دارویی و تجهیزات پزشکی کمتر شده و همین مقدار را در داخل می‌سازیم.  

رییس‌جمهور با بیان اینکه برای افزایش توانمندی‌ها اولین مسئله، امید جامعه به آینده و فضای مناسب در دانشگاه‌ها است، خاطرنشان کرد: فضای دانشگاه علمی باشد و تنازع نباشد. علم را تقسیم نکنیم. هنر را نمی‌توان دوقطبی کرد. من می‌ترسم ساندویچی‌ها، مغازه‌ها و لباس‌فروشی‌ها و... را هم دو قطبی کنیم. می‌ترسم میوه را هم دوقطبی کرد؛ پرتغال جناح راست و پرتغال جناح چپ، در حالی که پرتغال، پرتغال است. هر چیز را دوقطبی نکنیم.

روحانی با یادآوری خاطرات دانشجویی خود ابراز داشت: استاد خوب، استاد خوب است. آن زمان که ما دانشجو بودیم، البته آن زمان شور انقلابی حاکم بود و برخی دانشجوها با برخی استادها خوب نبودند. برخی از استادان انقلابی بوده و برخی مخالف انقلاب بودند اما من با این مسئله مخالف بودم.  

وی افزود: ما که میزان نداریم که تقوای افراد چقدر است و نمی‌سنجیم که از چه نژادی هستند. دانشگاه برای آموختن است. در دانشگاه هم می‌شود کار سیاسی کرد ولی اصل آن، برای علم‌آموزی است مگرنه کلوپ و خانه احزاب را دانشگاه درست می‌کردیم.  

رییس دولت دوازدهم مشارکت دانشجویان در امور سیاسی کشور را ضروری دانست و بیان کرد: البته دانشجویان در دانشگاه‌ها باید کار سیاسی کرده و در سیاست مشارکت هم بکنند. دانشگاه‌ها در زمان انتخابات فعال بودند اما یادمان نرود که به دنبال علم و دانش رفتیم و علم و دانش را نباید تقسیم کرد. من وقتی گفتم فیزیک و شیمی اسلامی و غیر اسلامی نداریم، برخی نقد کردند که داریم. شاید من بلد نیستم اما دو به علاوه دو می‌شود چهار، نمی‌شود برای جناح راست چهار شود و برای جناح چپ شش.  

روحانی با بیان اینکه درباره سعدی و حافظ نمی‌پرسیم، آنها شیعه بوده‌اند یا سنی، یادآور شد: آنچه مهم است این است که از علم و دانش آنها استفاده کنیم. فضا را آرام کرده و از دوقطبی کردن مسائل پرهیز کنیم. باید جامعه به آینده امیدوار باشد. اینکه تحریم‌ها نتوانسته ما بشکند، این افتخارآمیز است.