پیام تهران به غرب؛دچار اشتباه محاسباتی نشوید

بسیاری از ناظران مسائل سیاسی به دنبال این بودند که در سفر دو روز گذشته ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه چه پیام هایی بین دو طرف رد و بدل خواهد شد .البته پیش از این سفر 'امانوئل مکرون و حسن روحانی روسای جمهوری فرانسه و ایران روز یکشنبه بصورت تلفنی درباره موضوع مهم درگیری ها وخشونت های جاری در منطقه غوطه شرقی با یکدیگر گفت و گو کردند.

البته لودریان یک روز قبل از سفر به تهران موضع خود را اعلام کرد و وزارت خارجه فرانسه هم طی بیانیه ای به بیان مواضع و دیدگاه خود در خصوص مسائل مطرح شده در این نشست پرداخت با این حال مقامات کشورمان در دیدارهایی که با این دیپلمات فرانسوی داشتند قاطعانه مواضع جمهوری اسلامی ایران را بیان کردند.

واقع امر این است که برجام و اجرای آن در یکی دو سال اخیر تبدیل به ترجیع بند روابط ایران و غرب شده است. دو طرف از این توافق انتظاراتی داشته اند و اکنون با گذشت مدت زمانی از اجرایی شدن آن ظاهرا مسائل تازه ای برای غربی ها مطرح شده است.

« راهیابی ترامپ به کاخ سفید » و« نابودی گروه تروریستی - تکفیری داعش » دو متغیر اصلی در مناسبات ایران و غرب در یکی دو سال اخیر بوده است و موضع گیری های - به ویژه ماه های اخیر- برخی مقامات اروپایی درباره نفوذ منطقه ای و برنامه موشکی ایران با عنایت به این دو مولفه قابل ارزیابی است.این در حالی است که با وجود ده بار تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر اجرای تعهدات ایران بدعهدی های آمریکایی ها به ویژه در حوزه های بانکی و مالی عملا انتظارات ایران از برجام حاصل نشده است.

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا که از زمان انتخابات ریاست جمهوری عناد و دشمنی خود را با برجام به عنوان میراث باراک اوباما نشان داده بود از زمان به قدرت رسیدن سه بار مجبور به تمدید تعلیق تحریم های ایران کرده است با این حال وی تهدید کرده است که دیگر این کار را نخواهد کرد و به اصطلاح توپ را در زمین متحدان اروپایی خود انداخته است.

رایزنی های اروپایی ها و سفر وزیر خارجه فرانسه به تهران در این راستا قابل ارزیابی است به طوری که شبکه تلویزیونی فرانس 24 گزارش داد: 'ژان ایو لودریان برای میانجیگری بین تهران و واشنگتن به ایران سفر کرده است.

بر اساس گزارش این شبکه خبری تلاش برای حفظ توافق هسته ای وین از ماموریت های لودریان در تهران است. ضرب الاجل ترامپ به اروپایی ها موجب شده است تا لودریان راهی تهران شود.'

با این حال نگاهی به اظهارات رئیس جمهوری دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزیرامور خارجه قاطعیت و یکدستی ارکان مختلف تصمیم گیر در کشور را نشان می دهد؛

رییس جمهوری در دیدار با لودریان نسبت به برهم خوردن توافق هسته ای هشدار داد و تصریح کرد که «بر هم خوردن این توافق نقطه پشیمانی همگان خواهد بود» و در عین حال این را هم گفت که «ما برای هرگونه شرایطی که مد نظرمان نباشد، آماده خواهیم بود ».

حجت السلام و المسلمین حسن روحانی در این دیدار با تاکید بر اینکه ایران هرگز آغازگر نقض برجام نخواهد بود،گفت:پابرجا ماندن برجام به دنیا ثابت می‌کند که مذاکره و دیپلماسی بهترین گزینه برای حل مشکلات بوده و برهم خوردن آن به معنای این است که مذاکرات سیاسی اتلاف وقت است.

وی همچنین نقش آفرینی های مثبت ایران و فرانسه در لبنان را متذکر شد و افزود:باید در راستای تقویت آرامش در این کشور و فراهم کردن زمینه های مناسب برای برگزاری انتخاباتی که موجب نشاط و استحکام سیاسی در این کشور شود، همکاری کنیم.

وزیر امور خارجه کشورمان شامگاه دوشنبه در توئیتی در خصوص محتوای مذاکرات خود با وزیر خارجه فرانسه نوشت: « در جلسه امروز (دوشنبه) به وزیر امور خارجه فرانسه گفتم که اتحادیه اروپا باید به جای مماشات و تکرار خواسته‌های نامربوط آمریکا، آن را ملزم به پایبندی به برجام کند.

اینکه دفاع لفظی از توافق هسته‌ای کافی نیست و اینکه آمریکا و اروپا باید به جای زیر سوال بردن موشک‌های ایران، ارسال صدها میلیارد‌ دلار سلاح به منطقه ما را متوقف کند دیگر پیام ظریف به اروپاییها بود.

رئیس دستگاه تصریح کرد: برنامه دفاع موشکی ایران را شورای امنیت سازمان ملل متحد محدود نکرده است و وجودش برای جلوگیری از تکرار رنجی که مردم ما در پی موشک‌باران‌های صدام - با حمایت غرب - متحمل شدند، ضروری است.

وزیر امور خارجه در این پیام خاطرنشان کرد:ایران همواره آماده همکاری برای دستیابی به صلح منطقه‌ای بوده است؛ اما تنها با شرکایی جدی که هدف مشابهی داشته و درگیر جادو و جنبل نشده باشند.»

شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی هم امتیاز دهی اروپایی ها به ترامپ درباره برجام را به معنای انفعال و تسلیم شدن در بازی روانی ترامپ عنوان کرد و گفت: موفق نشدن توافق برجام منجر به شکست اعتبار توافقات بین المللی و منطق گفتگو برای حل مسائل جهانی می شود.

وی این را هم متذکر شد که مقابله نکردن پُرهزینه جمهوری اسلامی ایران با تروریسم می‌توانست تصاعد غیر قابل کنترل این بحران و توسعه ناامنی‌ و بی ثباتی به اروپا از جمله فرانسه را رقم بزند.

در هر صورت پیام های تهران قبل از لودریان به پاریس رسید؛ اینکه مقامات فرانسه و اتحادیه اروپا می خواهند ایفا گر نقش مستقلی باشند و یا برای جلب رضایت ترامپ از ایران هزینه کنند انتخابی است که پیش روی آنهاست؛ اما نکته مهم این است که امروز مردم ایران با عنایت به تجربه تعامل با غرب در سالهای اخیر از سیاست های اعلامی و اعمالی دولت دفاع می کنند و غربی ها نباید در تعاملات با ایران دچار اشتباه محاسباتی شوند.درست است که امروز تروریسم و افراط گرایی دوران افول خود را سپری می کند.با این حال بن مایه های فکری، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی افراط گرایی کماکان باقی است و غرب نباید نگاه فرصت طلبانه ای به شرایط کنونی داشته باشد. از سوی دیگر ترامپ نشان داده است که خواسته های او حد یقف ندارد و احتمالا به مرور زمان خواسته های بیشتری از اروپا خواهد داشت.اکنون اروپا بر سر دوراهی تبعیت از آمریکای ترامپ و استقلال از آن پیش رو دارد و برجام و نحوه تعامل با ایران آزمون مهم اروپا در این دو راهی است.