برجام و آینده سیاست خارجی دولت دوازدهم

موضوع توافق هسته ای و برجام یکی از مهمترین مباحث مطرح در زمینه سیاست خارجی است که نامزدهای ریاست جمهوری رویکردهای گوناگونی درباره آن دارند. بر اساس گفته های نامزدها در مناظره دوم تلویزیونی که جمعه گذشته برگزار شد، آنان بر لزوم پایبندی به تعهدات این توافق تاکید دارند. البته نامزدهای اصولگرا متن این توافق بین المللی را دارای برخی مشکلات خوانده و در این زمینه انتقادهای بسیاری را وارد می دانند. در سوی دیگر، نامزدهای جریان اعتدال و اصلاح طلبی در سخنان خود از برجام حمایت کرده و این توافق را سبب تثبیت حقوق هسته‌ای ایران، لغو تحریم‌های هسته ای و تبدیل ایران هراسی به ایران دوستی دانسته اند.

با توجه به تفاوت رویکردها در قبال برجام می توان انتظار داشت این موضوع منشا تثبیت یا تداوم سیاست خارجی دولت دوازدهم در حوزه سیاست خارجی باشد. در ادامه این گزارش نگاهی به مهم ترین محورهای تحلیلی رسانه های عربی در مورد رویکرد سیاست خارجی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران خواهیم داشت.

** تلاش اعتدالگرایان برای تعامل با جهان

تارنمای «النشره» لبنان و صفحه عربی شبکه خبری «سی.ان.ان» آمریکا در تازه ترین گزارش های خود به سیاست خارجی تعامل جویانه نامزدهای جریان اصلاح طلبی و اعتدالگرایی اشاره کردند.

به نوشته تارنمای النشره، میان اصولگرایان و اصلاح طلبان درباره آینده روابط با غرب اختلاف های اساسی وجود دارد. اصلاح طلبان با امضای توافق هسته ای حسن نیت خود در روابط با غرب را به اثبات رسانده اند. اصلاح طلبان معتقدند توافق هسته ای دستاورد مهمی است که درهای روابط اقتصادی و سیاسی ایران با غرب به ویژه اروپا را گشوده است و باید این مسیر تکمیل شود. توافق هسته ای سرآغاز سرمایه گذاری خارجی در ایران پس از سال ها تحریم بود. اصلاح طلبان معتقدند «حسن روحانی» بدون چشم پوشی از اصول خود در تنش زدایی با جهان نقش بزرگی داشت و هنوز فرصت امیدآفرینی و تحقق دستاوردهای بیشتر برای او در دوره دوم ریاست جمهوریش وجود دارد.

به نوشته سی.ان.ان، روحانی اعتدالگرایی است که شانس بالایی برای شکست نامزدهای دیگر دارد. او همواره از برقراری روابط مطلوب با کشورهای همسایه سخن می گوید. روابط ایران و عربستان پس از حمله شماری به سفارت عربستان در تهران تیره شد اما برخی نشانه های مثبت در حال آشکار شدن است به طوری که «اسحاق جهانگیری» معاون اول رییس جمهوری و نامزد ریاست جمهوری در نخستین مناظره به اهمیت روابط با عربستان اشاره کرد. در این مناظره زنده که میلیون ها ایرانی شاهد آن بودند جهانگیری به رقبای خود اشاره کرد و گفت 700 هزار زائر شیعه هر سال به مشهد مسافرت می کردند که در حمایت از اقتصاد نقش مهمی داشتند اما حمله به سفارت عربستان به این سفرها پایان داده است.

** پیامدهای پیروزی احتمالی نامزد اصولگرایان برای سیاست خارجی تهران

تارنماهای «ارم نیوز» و «24» امارات در کنار روزنامه های «الحیات» چاپ لندن به پیامدهای پیروزی نامزدهای اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری و تاثیر گذاری آن بر سیاست خارجی ایران پرداختند.

به نوشته تارنمای ارم نیوز، مرکز پژوهش کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) پیش بینی کرد در صورتی که نامزدهای اصولگرا به عنوان رییس جمهوری ایران انتخاب شوند ایران در تنش های منطقه حضور بیشتری خواهد یافت و سطح روابط خود با غرب را کاهش می دهد. برپایه گزارش این مرکز، در صورتی که روحانی یا جهانگیری در این انتخابات پیروز شوند عکس چنین چیزی رخ خواهد داد.

تارنمای 24 امارات هم گزارشی از روزنامه «واشنگتن پست» را منعکس کرد. این تارنما به نقل از «کارول موریلو» و «إیرین کانینگهام» تحلیلگران این روزنامه آمریکایی به جایگاه توافق هسته ای در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ایران پرداخت. این دو تحلیلگر معتقدند که رقابت برای روحانی آسان خواهد بود. او توانست با نظارت بر مذاکرات هسته ای تحریم ها را از پیش روی ایران بردارد. این دو تحلیلگر با اشاره به حمله ها و انتقادهایی که متوجه روحانی می شود گفتند اگر رقیبان وی به عنوان رییس جمهوری ایران انتخاب شوند احتمال افزایش خطر درگیری میان تهران و واشنگتن وجود دارد. زیرا یکی از آنان در یکی از برنامه های تلویزیونی خود گفته است آمریکا در صورتی از تحریم ایران دست بر می دارد که از ایران بترسد.

به نوشته روزنامه الحیات، اصلاح طلبان از برنامه های روحانی برای جذب سرمایه های خارجی حمایت می کنند و آن را محرک اوضاع اقتصادی و تامین کننده امنیت سیاسی و پایان دهنده تحریم های اقتصادی علیه کشور در چارچوب توافق هسته ای می دانند. این در حالی است که اصولگرایان با تکیه دولت به سرمایه های خارجی مخالفند.