آمریکا کشور «سرکش جامعه بین الملل »و منزوی برجام

 «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا برخلاف رویه های «باراک اوباما» تنش آفرینی را در دستور کار خود قرار داده است. در بیش از شش ماهی که از دوره ریاست جمهوری ترامپ می گذرد، گفتار و رفتار وی به گونه ای بود که چیزی جز تنش را برای جهانیان و آمریکا نداشته است.

یکی از خط مشی های چالشی ترامپ در قبال توافق هسته ای با ایران بوده که با رویکردهای تند وی همراه شده است. ترامپ تاکید دارد تا به هر بهانه ای روند توافق هسته ای را متوقف کند. به نظر می رسد همراهان و مشاوران ترامپ واقع بین تر از رئیس جمهوری آمریکا باشند زیرا در این زمینه هشدارهای گوناگونی را به وی اعلام کرده اند.

تحلیلگران نیز تاکید دارند ادامه این استراتژی تنها باعث انزوای بیشتر دولت آمریکا خواهد شد. پس از این هشدارها بود که اکنون ترامپ به دنبال کم کردن از بار فشار و هزینه های اقدام های غیرمنطقی سیاسی در قبال برجام و تغییر تاکتیک است.

**رویکرد بدون مشتری ترامپ در برجام

بسیاری از تحلیلگران و رسانه ها رویکردهای دولت آمریکا و رئیس جمهوری جنجالی این کشور را غیرمنطقی و عاملی برای منزوی شدن کاخ سفید در برابر متحدان می دانند.

روزنامه «واشنگتن پست» تصمیم ترامپ برای برهم زدن توافق هسته ای را ادامه راهنمایی اشتباه وی عنوان کرد و افزود: رئیس جمهوری آمریکا تصمیم خود برای از کار انداختن توافق هسته ای با ایران را گرفته است. در حالی که متحدان آمریکا و بازرسان بین المللی اجرای مفاد توافق برجام از سوی ایران را تایید می کنند، ترامپ با اکراه برای یک دوره دیگر تا ماه اکتبر (مهرماه) پایبندی تهران و توقف تحریم ها را به کنگره آمریکا اطلاع داد. وی پس از آن تاکید کرد دیگر این توافق را تایید و تمدید نمی کنند.

بر اساس تحلیل واشنگتن پست، در صورت کنار کشیدن ترامپ از توافق، کشورهای اروپایی در کنار روسیه و چین، به گونه ای رفتار خواهند کرد گویی تغییری رخ نداده است. در این صورت آن ها بر حجم روابط تجاری خود با ایران اضافه می کنند. ضمن اینکه آمریکا دیگر نمی تواند روی کمک این شرکا حساب کند. در نتیجه هزینه های ایالات متحده در خلیج فارس به شدت افزایش می باید.

خبرگزاری روسی «اسپوتنیک» نوشت ترامپ بارها از ایران بابت توافق هسته ای و آزمایش موشکی انتقاد کرده است اما با توجه همه فشارهای بین االمللی احتمال موفقیت وی برای پاره کردن برجام ناچیز است. علت اصلی این امر حمایت های بین المللی از برجام است. کشورهای اروپایی در کنار چین، ژاپن، کره جنوبی، هند و روسیه از جمله بازیگرانی هستند که به دلیل مبادلات تجاری با تهران، از برداشته شدن تحریم ها استقبال کرده اند و تمایلی به قطع این رویه ندارند.

بیشتر تحلیلگران تاکید می کنند بی اعتبار کردن برجام باعث دشمنی بیشتر تهران و واشنگتن می شود. واشنگتن پست در گزارش دیگری تصریح کرد در این صورت آمریکا نمی تواند امیدوار باشد که حتی اروپایی ها به وی کمک کنند تا تحریم های جدیدی را علیه ایران به اجرا در آورد. موضوع پیوستن آن ها به واکنش های تند نظامی هم از دسترس دورتر باقی خواهد ماند.

** آمریکا کشور شرور برجام

به طور قطع کاخ سفید با پشت پا زدن به برجام بر مشکلات خود خواهد افزود. تارنمای نشریه «پلتیکو» ضمن هشدار به ترامپ نسبت به عواقب خطرناک اقدام نسجیده در خروج از برجام آورده است این اقدام باعث بی اعتباری آمریکا و وعده ها و توافق هایش در نظر کره شمالی می شود. این اتفاق آمریکا را با دو بحران تا حدودی مشابه در شرق آسیا و خاورمیانه روبرو می کند.

نشریه «آتلانتیک» در مورد دیگر پیامدهای تضعیف توافق هسته ای ایران آورد بسیاری از اعضای دولت ترامپ به شدت اعتقاد دارند که دولت باراک اوباما و حتی جورج بوش به اندازه کافی به موضوع ایران نپرداختند و رویکرد نصفه و نیمه ای را به این امر داشتند.

این گزارش افزود آمریکایی ها اغلب ایران را کشور شرور می نامند اما اگر ترامپ بخواهد با اقدامات خود توافق هسته ای را تضعیف کند دیگر این تهران نیست که به عنوان محور شرارت بیان می شود بلکه آمریکا به عنوان کشور «سرکش جامعه بین الملل » مطرح می شود زیرا یک توافق بین المللی را بی اعتبار کرده است.

« وزیران امور خارجه و دفاع آمریکا این موضوع را درک کرده اند و لازم است تا ترامپ نیز آن را دریابد. اگر آمریکا باعث شکست و فروپاشی توافق هسته ای با ایران شود تنها طرفی که مورد سرزنش قرار می گیرد آمریکا خواهد بود. در این شرایط دیپلماسی چند جانبه آمریکا نمی تواند رویکرد قابل اجرایی را برای جلوگیری کردن از نیّات هسته ای ایران باشد.»

** مقصّر نشان دادن ایران

بی اعتباری و غیرعقلانی بودن رویکردهای ترامپ به حدی آشکار است که حتی رسانه های تندروی آمریکایی نیز به آن اعتراف دارند و تلاش می کنند مانع اجرای خواسته های ترامپ شوند.

روزنامه «هافینگتون پست» در گزارشی با عنوان «ترامپ توافق هسته ای را نقض می کند» نوشت پیامد سیاست های ترامپ این است که ایالات متحده را منزوی می کند. اوباما سیاست ایران و آمریکا را وارد مسیر تازه ای کرد که موجب به دست آمدن برجام شد. زمان به رئیس جمهوری پیشین اجازه نداد تا این مذاکرات را توسعه بدهد اما جانشین وی بر تنش ها میان دو طرف افزود و می خواهد همه چیز را بر هم بزند.

بسیاری از تحلیلگران به سیاستمداران آمریکایی توصیه می کنند دولت این کشور باید کاری کند تا هزینه های فروپاشی برجام بر عهده آمریکا نباشد. آن ها می گویند باید روشی را در پیش گرفت تا ایران به عنوان مقصر اصلی جلوه گر شود.

«رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا در این زمینه با ترامپ مخالف است و هشدار داد کنار کشیدن از توافق تنها باعث دور شدن متحدان اصلی از ایالات متحده خواهد بود. وی تاکید کرد بیشترین تلاش کاخ سفید باید برای رسیدن به این هدف باشد که ایران وادار شود رفتار خود را در اثر فشار جمعی تغییر دهد.

تارنمای نشریه منطقه ای «گالف نیوز» نوشت تیلرسون و مشاور امنیت ملی ترامپ استدلال می کنند اگر ترامپ تصمیم دارد پایبندی ایران به برجام را تایید نکند باید با روش های دیگر فشار را بر ایران افزایش دهد.

«مایک پمپئو» مدیر سی.آی.ای هم با این رویکرد موافق است اما اعتقاد دارد توافق هسته ای باید به عنوان نقطه فشار مورد استفاده قرار گیرد. تحلیلگران و دیپلمات های آمریکایی می گویند آمریکا نباید عدم پایبندی ایران را اعلام کند اما باید به روند افزایش تحریم های جدید در مسائل غیرهسته ای و گسترش فشار بر ایران ادامه دهد.

در همین چارچوب توصیه تحلیلگران و رسانه های آمریکایی به ترامپ این است که اگر ترامپ نمی خواهد پایبندی ایران را تمدید کند باید حداقل مسیری را انتخاب کند که موجب بحران دیپلماتیک برای آمریکا و انزوای این کشور نشود.