هادی حجازی‌فر از جشنواره تئاتر هامون می گوید

دبیر نخستین جشنواره تئاتر هامون اعلام کرد: هدف از برگزاری همزمان این رویداد با جشنواره تئاتر فجر حمایت از آثار خوبی است که به دلیل وجود محدودیت‌های بسیار فرصت حضور در جشنواره فجر را ندارند و به همین خاطر و دیگر مسائل امیدوارم روزی فرا برسد که جشنواره تئاتر فجر را هنرمندان و فعالان بخش خصوصی برگزار کنند.

حجازی‌فر در نشست خبری نخستین جشنواره تئاتر هامون اظهار کرد: به دلایل مختلفی تصمیم گرفتیم این جشنواره را همزمان با جشنواره تئاتر فجر برگزار کنیم؛ چرا که در وهله نخست مجموعه‌های تئاتر خصوصی که زیرمجموعه جشنواره فجر قرار نگرفته بودند، مجبور بودند ۱۰ روز قبل از برگزاری این رویداد و ۱۰ روز در هنگام اجرای آن عملاً تعطیل شوند و این تعطیلات ۲۰ روزه به تعطیلات رسمی این سالن های تئاتر اضافه می‌شد.

وی افزود: جشنواره فجر یک جشنواره ملی است که همه هنرمندان روزی رویای حضور در آن را داشتند و من شخصاً در سال های ۷۱ و ۷۲ در شهرستان خوی رویای این را داشتم که اجرای من به جشنواره تئاتر فجر برسد و ۹ ماه از سال می‌جنگیدیم که این اتفاق بیافتد و نهایتاً دوبار کار من به این جشنواره راه پیدا کرد. البته کارهای شهرستانی بسیار سخت از مراحل استانی و منطقه‌ای برگزیده می شد و نهایتاً دو کار به جشنواره تئاتر فجر می رسید اما بسیاری از کارها از جشنواره تئاتر فجر بیرون می ماندند چرا که نهایتاً تصمیم گیری در هر بخش از این جشنواره منوط به نظر ۵ تا ۶ نفر آدم است و به خاطر محدودیت در پذیرش، این اتفاقات برای بسیاری از کارهای خوب در حوزه تئاتر می افتاد و آنها عملا نمی توانستند کار خود را در این فضا ببینند و تجربه کنند.

حجازی‌فر ادامه داد: اتفاق دیگری که سبب شد این جشنواره را در این زمان برگزار کنیم این بود که جشنواره تئاتر فجر دیگر حال و هوای گذشته را ندارد چرا که در گذشته هر سال دو تا سه نفر از فعالان در حوزه تئاتر به جامعه تئاتری معرفی می‌شدند. اما این اتفاق دیگر نمی‌افتد و نکته دیگر این است که معمولاً کارهایی که در این جشنواره در بخش های مختلف به رتبه سوم می رسیدند عملاً راهی برای ورود به سالن های مرکز هنرهای نمایشی پیدا نمی‌کردند و عملاً محکوم به شکست بودند و به همین خاطر فکر می کنیم کارهایی که از جشنواره تئاتر فجر بیرون می مانند می‌تواند در این جشنواره بهترین فرصت را برای معرفی شدن به مردم و جامعه تئاتر پیدا کنند.

مدیر هنری تئاتر هامون درباره شرایط دریافت آثار در نخستین جشنواره تئاتر هامون گفت: هدف گذاری ما به گونه ای است که کارهای آماده ای را که در جشنواره های مختلف اعم از جشنواره های دانشگاهی، عروسکی و ... بوده اند و به صورت عمومی نمایش نداشته‌اند را بپذیریم. در واقع می‌خواهیم گروه‌های تئاتری را که با مشقت‌ها و سختی‌های مختلف و هزینه‌های گزاف روبه‌رو هستند با هزینه های پایین دور هم جمع کنیم و نهایتاً بتوانیم با این کارها وارد قرارداد های حمایتی و تهیه‌کنندگی شویم چرا که نگاه ما در برگزاری این جشنواره نگاه حمایتی از گروه‌های تئاتری است.

وی همچنین به بخش‌های مختلف پذیرش آثار در نخستین جشنواره تئاتر هامون اشاره کرد و گفت:  این جشنواره در دو بخش صحنه‌ای و نمایشنامه‌نویسی برگزار می‌شود و امیدواریم که حداقل ۱۰ کار خوب را در حوزه صحنه ای انتخاب کنیم و برای راحتی بیشتر شرکت کنندگان در این جشنواره در هر روز از برگزاری این جشنواره یک کار در دو سانس اجرا می‌شود و در حوزه نمایشنامه‌نویسی نیز تعداد پذیرش آثار اهمیت ندارد اما نمایشنامه‌های برگزیده پس از داوری مورد تقدیر قرار گرفته و نهایتاً به آن ها پیشنهاد خرید متن را می‌دهیم و همان کارها را به کارگردانان برگزیده این جشنواره پیشنهاد می‌کنیم. امیدواریم که چندین کار خوب را خریداری کرده و به تولید برسانیم.

حجازی‌فر  اضافه کرد: معمولاً در جشنواره های تئاتر، مسابقات نمایشنامه‌نویسی فرمالیته است و برگزارکنندگان نمی‌دانند با حجم تلنبار شده نمایشنامه‌های پذیرش شده و برگزیده چه کار کنند اما در نخستین جشنواره تئاتر هامون روی آثار برگزیده و با کیفیت تمرکز خواهیم کرد چرا که مبنای هامون بر این است که به مخاطب به عنوان یک بخش مغفول در حوزه تئاتر بیشتر توجه کند. بنابراین حدی از استاندارد را رعایت می‌کنیم که نهایتاً مخاطبان را هم جذب کند.

مدیر هنری تئاتر هامون با بیان اینکه هیچ محدودیتی برای دریافت آثار مختلف در این جشنواره نداریم، گفت: به عنوان مثال در حوزه تئاتر عروسکی سال‌های سال من و دیگر هنرمندان جنگیدیم تا بتوانیم داوران و بازبین ها را راضی کنیم چرا که برخی معتقد بودند که به عنوان مثال کار با ماسک یا اشیاء کار عروسکی نیست و برخی خلاف این نظر را داشتند که خدا را شکر توانستیم آن‌ها را که اتفاقاً از اساتید هم بودند راضی کنیم اما در این میان برخی همچنان کوتاه نمی آیند. به همین خاطر در نخستین جشنواره تئاتر هامون هیچ محدودیتی برای موضوعات مختلف تئاتری نداریم و آثار گوناگون می توانند در حوزه عروسکی، کودک و نوجوان و غیره مورد پذیرش قرار بگیرند چرا که برای ما کیفیت و خوب بودن کار اهمیت دارد و یک اصل است.

حجازی‌فر همچنین درباره تقویم جشنواره اظهار کرد: متقاضیان برای ثبت نام و تکمیل اطلاعات می توانند در سایت تئاتر هامون مراجعه کنند و از همین امروز ثبت‌نام خود را انجام دهند. همچنین سی‌ام آذر ماه امسال آخرین مهلت ثبت‌نام و ارسال طرح یا فیلم نمایش در بخش مسابقه نمایش‌های صحنه ای و پانزدهم دی ماه آخرین مهلت ثبت نام و ارسال متن در بخش مسابقه نمایش‌نویسی است. نیمه دوم دی  آثار بازبینی شده و آن‌ها را انتخاب می‌کنیم پنجم بهمن ماه اسامی آثار راه یافته به جشنواره در بخش مسابقه نمایش‌های صحنه‌ای اعلام می‌شود، تاریخ برگزاری جشنواره پانزدهم تا بیست و چهارم بهمن ماه خواهد بود. کاندیداهای هر دو بخش جشنواره در ۲۴بهمن اعلام می‌شود و نهایتاً ۲۵بهمن ماه اختتامیه نخستین جشنواره تئاتر هامون برگزار خواهد شد.

مدیر هنری تئاتر هامون افزود: در حوزه نمایشنامه‌نویسی نیازی به مراجعه حضوری نیست و برای بخش مسابقه نمایش‌های صحنه‌ای که نیازی به متن و ارائه آن نیست. چراکه بسیاری از کارها در این بخش تجربی است و ما این محدودیت‌ها را می‌دانیم. البته باید به این نکته هم توجه کرد که در بخش مسابقه نمایش‌های صحنه‌ای آثاری پذیرفته می‌شوند که تاکنون به اجرای عمومی در نیامده باشند، مدت زمان اجرای نمایش‌ها حداکثر ۷۰ دقیقه بوده و باید ها مرحله ارزیابی نهایی به صورت کامل آماده باشند و همچنین آثار متقاضی باید با مشخصات فنی سالن هامون مطابقت داشته باشند که این مشخصات در سایت مجموعه تئاتر هامون موجود است البته در بخش مسابقه نمایشنامه نویسی نیز آثار چاپ شده یا حائز رتبه در جشنواره های سراسری پذیرفته نخواهد شد.

حجازی‌فر درباره جوایز نخستین جشنواره تئاتر هامون گفت: برای بهترین نمایش به مفهوم مطلق دیپلم افتخار، نشان هامون و مبلغ ده میلیون تومان جایزه نقدی در نظر خواهیم گرفت. همچنین در چهار بخش کارگردانی، متن، بازیگری زن و مرد نیز دیپلم افتخار، نشان هامون و مبلغ ۵ میلیون تومان جایزه نقدی اهدا خواهد شد. برای بهترین نمایشنامه در بخش نمایشنامه نویسی نیز  دیپلم افتخار، نشان هامون و مبلغ ۵ میلیون تومان جایزه نقدی را پیش بینی کرده ایم. البته در سایر بخش‌ها مانند خلاقیت، طراحی صحنه، لباس، گریم، نور، موسیقی و غیره در صورت تشخیص هیئت داوران جوایز دقیقاً مطابق با موارد اعلام شده اهدا خواهد شد.

وی افزود: از سوی دیگر نیز فرصت اجرای عمومی برای آثار راه یافته به جشنواره در بخش نمایش های صحنه ای در تقویم اجرایی سالن تئاتر هامون در نظر گرفته می شود. همچنین جایزه‌ ویژه‌ای را برای این جشنواره در نظر گرفته‌ایم که به اثر منتخب از نگاه تماشاگران اختصاص خواهد شد یافت.

دبیر نخستین جشنواره تئاتر هامون با تاکید بر اینکه اگر اثر خوبی به غیر از برگزیدگان وجود داشته باشد تعداد جوایز بسته به نظر هیئت داوران قابل افزایش خواهد بود ، اظهار کرد: یکی از ویژگی ها و تفاوت هایی که این جشنواره نسبت به جشنواره تئاتر فجر خواهد داشت این است که مطمئناً مبلغ بلیط ما کمتر از جشنواره تئاتر فجر خواهد بود چرا که دوست داری این کارها معرفی شود و در طول جشنواره حداقل ۱۰ نفر از تماشاگران حرفه‌ای تئاتر که مدت هاست مورد رصد قرار گرفته اند درباره آثار مختلف نقد می نویسند و حداقل درباره هر اثر ۱۰ نقد دریافت خواهد شد.

وی با اشاره به این که تلاش می‌کنیم تا همه مراحل برگزاری این جشنواره با کمترین ایراد و اشکال انجام شود، تصریح کرد: برای ما در این جشنواره مهم است که کارهای باکیفیت و نویی را بپذیریم که طبعاً برخی دردسر ها را هم دارد اما ما معتقدیم که جشنواره تئاتر فجر نهایتاً تا سه چهار  سال دیگر باقی نخواهد ماند چراکه دولت ها زورشان به تنها جایی که می رسد، تئاتر است و قطعاً مسئله خصوصی‌سازی و واگذاری آن به بخش خصوصی را مطرح می‌کنند و می‌گویند پولی برای جشنواره تئاتر فجر نداریم و این بخش را واگذار می‌کنند. امیدواریم کسی که در آینده این جشنواره را به عنوان بخش خصوصی برگزار می کند، تئاتر هامون باشد البته از شهرام کرمی، مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد هم ممنونم که اجازه برگزاری این جشنواره را موازی با جشنواره هامون داد، اما ما نخواستیم بخشی از جشنواره ای باشیم که نگاهش در حوزه تئاتر قطع حمایت است و ترجیح می دهیم بخشی از رزومه فعالیت مان در زیر مجموعه بخش‌های دولتی نباشد.

حجازی فر اظهار کرد: کارهای بسیاری را در حوزه تئاتر می‌شناسم که می‌خواهند اجرا بروند اما باید روزی حداقل ۲ میلیون تومان پرداخت کنند تا بتوانند کارشان را به نمایش بگذارند ولی ما با برگزاری این جشنواره انگیزه ایجاد کردیم که همه این گروه‌های تئاتری بتوانند دوباره دور هم جمع شوند و می دانیم وقتی که گروه های تئاتری با آن همه زحمت و مشقتی که تحمل می‌کنند، دست رد از سوی یک جشنواره به سینه شان زده می شود چه افسردگی به آن‌ها دست می‌دهد و ما خودمان چنین مسائلی را تجربه کرده‌ایم البته می‌خواستیم فراخوان این جشنواره و نشست خبری را زودتر برگزار کنیم اما اختلال در حوزه اینترنت قدری کار ما را با تأخیر مواجه کرد.

مدیر هنری تئاتر هامون در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بر اساس قوانین و اساسنامه موجود، جشنواره فجر را باید بخش خصوصی برگزار کند اما این اتفاق نمی افتد و همچنان سایه دولت بر آن سنگینی می‌کند و آیا اینکه بخش خصوصی می تواند چنین جشنواره هایی را برگزار کند؟ گفت: قطعاً همین طور خواهد بود و امیدوارم روزی فرا برسد که جشنواره‌های تئاتر را خود هنرمندان برگزار کنند. در هامون نیز رویاهای بزرگی مانند رسیدن به پردیس تئاتر هامون داریم و می‌دانیم شرایط بی ثبات اقتصادی غیر قابل پیش بینی است اما امیدواریم بتوانیم به اهداف بزرگ مان برسیم.

وی ادامه داد: اگر مشکلات روزمره سالن های تئاتر به بخش خصوصی از میان برداشته شود و آنها درگیر چنین مشکلاتی از جمله اجاره های گزاف نباشند کارهای بهتری می توان در این حوزه کرد  شاهدیم برخی اماکن با عناوین فعالیت‌های فرهنگی به آدم‌های مختلف واگذار می‌شود که نهایتاً تبدیل به کافه می‌شوند اما مجموعه‌های شناخته شده‌ی بسیاری مانند "تئاتر مستقل" در حوزه تئاتر وجود دارند که می توان چنین مکان هایی را در اختیار آنها قرار داد و وقتی بخش خصوصی در حوزه تئاتر درگیر چنین مشکلاتی نباشد، می توانند کارهای بزرگی را انجام دهند. همچنین برای سال بعد امیدواریم بتوانیم با همکاری برخی از سالن‌های خصوصی اولین جشنواره تئاتر بخش خصوصی را در کنار جشنواره تئاتر هامون برگزار کنیم که این جشنواره در هر سالن با عنوان و نام آن سالن اما در زیرمجموعه یک دبیرخانه مرکزی برگزار خواهد شد و در تئاتر هامون نیز  درصددیم با برگزاری این جشنواره مشکلات و موانع مختلف را شناسایی کنیم و در سال‌های آینده آنها را مد نظر قرار داده و برایش راه چاره ای بیندیشیم. دوست داریم در آینده بخشی از جشنواره‌ای باشیم که بخش خصوصی تئاتر آن را برگزار می کند  که ممکن است یک اثر در تئاتر هامون از نظر فیزیکی و شرایط فنی سالم قابل اجرا نباشد و در آن صورت می‌تواند در دیگر سالن‌ها فرصت اجرا و نهایتاً برگزیده شدن پیدا کند.

دبیر نخستین جشنواره تئاتر هامون همچنین درباره چگونگی پذیرش و حمایت از آثار شهرستانی و استانی برای این دوره از جشنواره گفت: برای حمایت از این آثار ضمن تامین هزینه ایاب و ذهاب برای آن ها، حتماً یک روز از اسکان آن‌ها را تقبل خواهیم کرد و برای روز برگزاری اختتامیه جشنواره نیز هزینه اسکان و ایاب و ذهاب را حداقل برای  یک نفر از اثر برگزیده استانی در نظر خواهیم گرفت. البته درصدد بودیم تا چند اثر بین المللی با کیفیت را نیز در این جشنواره بپذیریم و شرکت دهیم اما مشکلاتی بر سر راه ما به وجود آمد. به عنوان مثال می توان به قطع اینترنت در روزهای گذشته اشاره کرد اما قطعاً از سال آینده این کار را خواهیم کرد و برای ما در این زمینه هزینه و قیمت اثر مهم نیست چرا که می‌خواهیم اثری را در این بخش به عنوان تئاتر برگزیده انتخاب کنیم که جریان ساز باشد.

وی عنوان کرد: در سالن تئاتر هامون هم هدف ما حمایت از کارهای خوب و معرفی آن به جامعه تئاتر است به عنوان مثال بخشی را به عنوان هنر و تجربه در این سالن راه انداختیم که سانس آن در ساعت ۱۷ است و اتفاقاً استقبال خوبی از آن شده و قیمت بلیت را برای این سانس هزار تومان تعیین کردیم. همچنین از آنجا که حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد مخاطبان دانشجو هستند تخفیف ۵۰ درصدی را برای دانشجویان در همه سانس ها در طول سال در نظر گرفته ایم و برای خبرنگاران نیز از امروز تخفیف ۵۰ درصدی را خواهیم داشت و هر دو این گروه ها می‌توانند با ارائه کارت معتبر دانشجویی یا خبرنگاری از این تخفیف استفاده کنند از سوی دیگر در قالب بسته‌های حمایتی با سایت‌تیوال قراردادی امضا کرده‌ایم که برای گروه‌های تئاتری این بسته های حمایتی با یک چهارم قیمت ارائه خواهد شد و گروه‌هایی که توان مالی ندارند، هزینه را به صورت رایگان برای شان نظر گرفته ایم.

حجازی فر ادامه داد: از ابتدای خردادماه امسال تا پایان آبان ۱۵ نمایش اجرا شده که ۵ نمایش را تهیه‌کنندگی کرده‌ایم، ۵ نمایش به صورت درصدی قرار داد امضا کرده‌اند و برای ۵ نمایش دیگر نیز هزینه حداقلی دریافت شده است چرا که نگاهمان مثبت بوده و با همین رویه توانسته ایم طی چند ماه گذشته تراز مالی مان را مثبت کنیم و اتفاق مثبت دیگر حضور ۱۵ هزار نفر تماشاگر در این بازه زمانی است.

دبیر نخستین جشنواره تئاتر هامون درباره وضعیت مخاطبان در حوزه سینما و تئاتر گفت: متاسفانه روند کاهشی را در حوزه مخاطبان تئاتر و سینما داریم چرا که این مسئله رابطه مستقیمی با وضعیت اقتصادی کشور دارد و ما این را حس کردیم اما خوشبختانه اخیراً قدری اوضاع تغییر کرده و بهبود یافته است که البته با مشکلات بسیاری در حوزه تئاتر دست و پنجه نرم می‌کنیم. به عنوان مثال تعطیلات بسیاری در ایام سال با عناوین مختلف وجود دارد که اکثر آن ها در روزهای پرفروش تئاتر مانند پنجشنبه و جمعه است و به نظر من مانند سینما باید از سخت گیری در حوزه اجرای آثار مختلف تئاتری کاسته شود و اثر هایی که کمدی نیستند در ایام خاص عزاداری هم اجرا شوند.