انتقاد صریح شهاب حسینی از تفرقه‌افکنی کارگردان پیشکسوت

نشست خبری فیلم سینمایی «شین» به کارگردانی میثم کزازی و تهیه‌کنندگی شهاب حسینی از آثار اکران شده در بخش خارج از مسابقه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر بامداد یکشنبه ۲۰ بهمن ماه در پردیس ملت برگزار شد.

شهاب حسینی در این دوره از جشنواره فیلم سینمایی «آن شب» به کارگرانی کوروش آهاری را هم در مقام تهیه‌کننده در دو بخش «نگاه نو» و «سودای سیمرغ» داشت اما به دلیل مسافرت به خارج از کشور، در نشست رسانه‌ای آن فیلم غایب بود.

در این نشست بازیگران پیشکسوتی همچون آتش تقی‌پور، هوشنگ توکلی و سیامک اطلسی به‌عنوان بازیگران فیلم «شین» حضور داشتند.

در ابتدای این نشست آتش تقی‌پور بازیگر این فیلم ضمن خیرمقدم به اصحاب رسانه گفت: امیدوارم همیشه با صفا و صمیمیت زندگی کنید، دلتان شاد و جیبتان پر پول باشد.

هوشنگ توکلی: امیدواریم «شین» مشکل اکران نداشته باشد

در ادامه هوشنگ توکلی دیگر بازیگر این اثر گفت: من خیلی تحت‌تأثیر این فیلم قرار گرفته‌ام. فیلم پرقدرت و با ارزش بود. میثم کزازی را ده دوازده سال است که می‌شناسم، او شاعر و نقاش است و ذهن عارفانه و شریفی دارد. امیدوارم اکران خوبی به آن بدهند، متأسفانه این نوع آثار با ذهنیت مدیریت فعلی در تضاد است و گویی عقلشان به ین آثار نمی‌رسد، ممکن است مقداری در اکران آن اخلال ایجاد شود. امیدوارم این‌طور نشود البته کار اصلاحات فنی مثل رنگ نیاز دارد. شهاب حسینی برای این فیلم خیلی زحمت کشید به همه خسته نباشید می‌گویم.

توکلی در ادامه بیان کرد: ژانر وحشت با زنده‌یاد خاچیکیان وارد سینما شد و او در دوران خود خیلی زحمت کشید تا این ژانر را جا بیندازد ولی بعداً یک فاصله طولانی برای این نوع سینما به وجود آمد. کار سخت و پیچیده‌ای است به ویژه اینکه با فرهنگ ما به سختی می‌تواند همخوانی پیدا کند یعنی یک تهیه‌کننده و کارگردان و تیم قوی نیاز دارد تا اندیشه و فرهنگ خود را درک کرده باشند. من کارهای زیادی در این بیست سال دیده‌ام که به این حوزه آمده و شکست خورده‌اند ولی این فیلم حرف برای گفتن داشت. مسائل مهمی داشت. از موقعیت‌هایی هم استفاده می‌کرد که تجربه سینمایی داشته باشد ژانر این فیلم از ژانر وحشت فراتر است.

سیامک اطلسی: شهاب حسینی هر چه درمی‌آورد خرج سینما می‌کند

سیامک اطلسی دیگر بازیگر پیشکسوت فیلم «شین» عنوان کرد: من وقتی به این کار دعوت شدم فکر نمی‌کردم یک فیلم وحشت است. تا حالا در ژانر وحشت بازی نکرده بودم. خوشحالم در این فیلم این نقش را بازی کردم و با هنرمندان جدیدی آشنا شدم. خوشبختم که این اتفاق افتاد. ما نقش کوچکی در این فیلم داشتیم. خوشحالم که این ژانر را هم تجربه کردم امیدوارم خوب بفروشد. شهاب حسینی هر چه درآورده خرج سینما می‌کند. خوشحالم که کار فرهنگی می‌کند فیلم «آن شب» را دیدیم که خیلی خوب بود امیدوارم همیشه موفق باشند.

میثم کزازی: معتقد به ژانر نیستم

میثم کزازی کارگردان این اثر در ادامه بیان کرد: من معتقد به ژانر نیستم که متعلق به ژانر وحشت باشد. سعی کردیم درام در بستر ترس باشد وگرنه با امکانات امروز، این انتخاب از ابتدا اشتباه می‌توانست باشد. یک زیرمتن کلی داشت که پوسته با مغز کار دو حالت متفاوت داشت در بطن کار می‌گوئیم ظلم در جهان است و همیشه فرصت برای جبران مافات نیست. اصلاً در سکانس اول فیلم تمام شده است. تمام هدفمان این بود که بگوییم همیشه فرصت برای جبران نیست، خواستیم فضای فیلم متفاوت از خیانت و مثلث عشقی و… باشد ای‌کاش ژانرهای وحشت و غیره یاید و تنوع داشته باشیم. سخت است جوانی که فیلم اول را می‌سازد وقتی کمدی خوب می‌فروشد ریسک کنیم و به سمت جاهایی برویم که نمونه موفقی نداشته است.

شهاب حسینی: چهار سال است در «فجر» غایبم

در ادامه نوبت به شهاب حسینی رسید که با سکوت دربرابر سوال مرتبط با فیلم «شین» ترجیح داد اینگونه صحبت‌های خود را آغاز کند: من مطمئنم جلسه‌ای که امشب برگزار شده بخشی از آن مربوط به شین است نه همه آن. دوست دارم مطالبی را بگویم. بنی‌آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند. امکان ندارد در هیچ گوشه‌ای از این سرزمین اتفاق تلخی بیفتد و قلب ما به درد نیاید و رنجش را متحمل نشویم می‌خواهم از صمیم قلب با تمام داغداران وقایع اخیر همدردی کنم تفکیک هم نمی‌کنم.

وی افزود: هر واقعه تلخی که رخ داده مایه تأسف و تأثر است اما بیش از این چه کاری از آدم بر می‌آید من خیلی فکر کردم اما ادامه راه و زنده نگه داشتن آن عزیزان چاره ماست. حضور در فجر برای من در بخش خارج از مسابقه امتیاز ویژه نیست چهار سال است اصلاً در جشنواره نبوده‌ام. دینی به این جشنواره ندارم که از آن دفاع کنم. من از چیز دیگری دفاع کردم؛ از وحدت بین مردم دفاع می‌کنم از جدا نکردن طیف‌های مختلف. هر چقدر تلاش می‌شود تفرقه بیفتد، سعی می‌کنم از جلوگیری از آن دفاع کنم. جشنواره فجر مثل هر فستیوال دیگری در دنیا یک امتیاز است. من با فیلمسازان جوان کار دارم.

انتقاد صریح از تفرقه‌افکنی کارگردان پیشکسوت

شهاب حسینی ادامه داد: من برنمی‌تابم و نمی‌توانم ساکت بشینم که یک استاد پیشکسوت سینما که هر سال برخورد ناراحت‌کننده با آثارش شده است، امسال فیلمی می‌سازد که می‌داند نسبت به آن هم واکنش منفی نشان خواهند داد و برای همین روغن ریخته را نظر امامزاده می‌کند و سنگ بنایی می‌گذارد که نتیجه آن جز تفرقه‌افکنی نیست و بقیه را در آمپاس اخلاقی می‌گذارد. این عین بی‌انصافی است. چرا یک نفر باید آنقدر آدم خودخواهی باشد که ملاحظه هیچکس را نکند. اینکه به من می‌گویند به خاطر حمایتت از جشنواره فجر به شما امتیاز ویژه داده شده تا فیلمت در خارج از مسابقه اکران شود می‌گویم خیر این‌طور نیست ما آدم‌های مدنی هستیم سعی می‌کنیم از حقوق قانونی خود دفاع کنیم.

وی افزود: ما طبق قانون فیلم را آوردیم فیلم‌های دیگر هم می‌توانستند درخواست حضور کنند این جلسه هم به درخواست من بود، چراکه ظرف چند وقت گذشته یک طرفه حرف خورده‌ام. اگر قرار است یک بار از خودم دفاع کنم بهتر است اینجا باشد. ضرر را با ضرر جبران نمی‌کنم.

حسینی با اشاره به قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی افزود: اگر ۱۷۶ عزیز را در سانحه از دست دادیم و این اتفاق وحشتناک رخ داده است. اینکه این موضوع را سر یک سری نخبه دیگر خالی کنیم، شد راه حل؟! من همیشه به خاطر احترام به مخاطب با همکارانم درگیر شده‌ام که هر مزخرفی را به عنوان فیلم نسازید و تحویل مخاطب ندهید. من حرفم را زده‌ام. از همان موقع که مصاحبه کردم، خط فکری من مشخص بوده است. من سال‌هاست این حرف‌ها را زده‌ام، اما ما که دم از دموکراسی می زنیم نمی‌توانیم حرفمان را راحت بزنیم. این دیگر مشکل من نیست مشکل جامعه است.

این بازیگر ادامه داد: آدم باید برای رضای خدا حرف بزند، نه کس دیگر. باز هم رویکردمان را ادامه می‌دهیم. علاقه‌ای به پاره شدن این حلقه ندارم. برای آقای روحانی نامه‌ای مبنی‌بر رفع ممنوعیت بهروز وثوقی نوشتم. حیف که نمی‌شود بشنویم چگونه او در این سال‌ها تجربه اندوخته است و در این چهل سال چه سیری را طی کرده که در نامه آخر هنوز از ایمان قلبی خودش به خدا حرف می‌زند. در همه جای دنیا خدا حضور دارد. مختص به ما نیست.

وی افزود: جشنواره فرصتی بود که امیدوار بودم از آن صحبت شود. اولویت دوم من بهروز وثوقی بود، اولویت اول من دیده شدن فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی اصل» بود. می‌دانم خیلی‌ها فیلم را می‌بینند چراکه پیام ان فیلم روشن است. اما فیلم در زمان خود اکران نشد و تأثیر خود را از دست داد. حرف فیلم فنا شد. در حالی که می‌توانست دوباره شنیده شود. من به عنوان یک هنرمند مخاطب را انتخاب نکردم که بگویم اگر مربوط به فلان قشر هستید، مخاطب من نباشید. ما که نمی‌توانیم حق بودن را از دیگران بگیریم. راهمان پذیرش این است که عزت و ذلت دست خداست.

از فحاشی مجازی پس از نامه‌های اخیرم، نگرانم

حسینی با اشاره به بازتاب‌های مجازی نامه‌نگاری‌های اخیرش گفت: چیزی که من را ناراحت و نگران کرد، کامنت‌هایی بود که قابل بازپخش و خواندن نیست! و این غم‌انگیزترین قسمت ماجراست که مردمی نتوانند حرف دیگران را تحمل کنند. دو نامه نوشتم که تمام تلاشم را کردم با ادب باشد، جواب آن فحش و فضیحت نبود. یکی من را به باد انتقاد بگیرد اشکالی ندارد. به خاطر خودم ناراحت نیستم خدا را شکر که تکلیفم روشن شد، فکر نمی‌کنم ورای توانایی خودم دیگر نیاز باشد که احترام بگذارم، تعارف‌ها دیگر برداشته شد. «شین» یکی از فیلم‌هایی است که در کارنامه خودم به‌عنوان تهیه‌کننده ثبت کردم. من با فیلمسازان جوان کار می‌کنم.

اگر هنرمندیم و ادعا داریم، صدای مردم باشیم

وی تأکید کرد: فجر سقف آرزوهای من نیست، کارهایی که در آن ور انجام می‌دهم خدمتی به فرهنگ کشورمان است. اگر با دنیرو حرف می‌زنم فقط به خاطر فرهنگ ایران است. کارم همین است این را بلدم اعتراض من نوع خودش را دارد.

حسینی ادامه داد: در مصاحبه‌ای گفتم مردم اگر صدای رسایی داشته باشند و از تریبون برخوردار باشند. نیازی نیست به خیابان بروند و با هزینه‌های سنگین فریاد بزنند. صدایی که شنیده نشود بلندتر می‌شود، اگر هنرمندیم و ادعا داریم صدای مردم باشیم و هزینه‌ها را کم کنیم. قهر کردن راه چاره نیست. نمی‌خواهید بیایید، نیایید. با نیامدن شما چه می‌شود، من نوعی بمیرم دنیا آخ نمی‌گوید.

این بازیگر در ادامه افزود: مشکلات ما با هیچ دستی از خارج از کشور حل نمی‌شود، مشکل را در درون خودمان باید حل کنیم. هیچ‌کس خارج از کشور نمی‌آید مشکلات ما را حل کند.

در ادامه غزال نظر بازیگر فیلم سینمایی «شین» بیان کرد: برای من حضور در این فیلم که این تعداد از عزیزان پیشکسوت در آن حضور دارند، سعادتی بود که خدا را شکر این سعادت نصیبم شد. من سعی می‌کنم همیشه به عنوان یک مخاطب فیلم‌هایم را ببینم. همانطور که گفتم کاری که به روابط انسانی برمی‌گردد و آن را بررسی می‌کند برایم جذابیت دارد اینکه انسان‌ها از کنار هم راحت نگذرند کار ارزشمندی است تمام تلاشم را کردم از پس نقشم بر بیایم به طور کلی احساس خوبی نسبت به فیلمم داشتم.

نسل جدید سینما بی‌نظیرترین هستند

هوشنگ توکلی در ادامه با اشاره به صحبت‌های شهاب حسینی اظهار کرد: در چهل و یک سال از انقلاب بالا و پایین را تجربه کردیم. سه نسل عوض شده و وارد نسل چهارم می‌شویم شاید این نسل بی‌نظیرترین هستند چون تجربه‌ها در سلول‌های این بچه‌ها رفت. ضرباتی که بچه‌های ما در دهه شصت خوردند، الان پس می‌دهند. درباره آقای وثوقی که آقای حسینی زحمت زیادی کشیدند از ایشان تشکر کنم، ولی اگر وثوقی سال ۵۸ در اینجا بود، او را تکه تکه می‌کردند. اساساً تا سال ۶۲ نمی‌گذاشتیم سانسور وارد حوزه هنر شود. ما بهترین هنرمندان‌مان را طی این سال‌ها از دست دادیم.

وی افزود: نخبه‌های ما در ایران هستند و یا بقیه رشد کردند و خون دل خوردن و امروز پر از تجربه و امید هستند و آقای حسینی. با همین امید به خارج از کشور رفتند در تیاتر سینما در بهترین شرایط هستیم ولی با این وجود مقاومت‌های حاکمیت را هم داریم هیچ حرکتی اگر قرار باشد به شکل اجتماعی و میدانی عمل شود و موج به وجود بیاورد بدون سیستم امنیتی محال است اگر در دو سه ماه گذشته بیشترین بحران‌ها را داشته‌ایم ناشی از برخی دخالت‌ها بوده است. ممیزهایی که از سال ۶۲ تا الان بودند بی‌سوادترین و نامحترم هم بودند که مانع شدند. در این سال‌ها یک جنگ دائمی بین نیروهای اجرایی و مدیریتی بوده و حاصلش را من می‌بینم و می‌گویم بهترین سرمایه‌ها را داریم و امیدوارم سانسور از این حوزه حذف شود ما با اکثر صحبت‌های شهاب موافقم.

ماجرای حضور فن‌پیج‌های شهاب حسینی در کاخ رسانه‌ها

حسینی در ادامه درباره حضور پررنگ ادمین‌های فن‌پیج‌هایش در صفحات مجازی در پردیس سینمایی ملت برای گرفتن عکس یادگاری و توهین‌آمیز بودن این حرکت برای اصحاب رسانه گفت: من در جریان این موضوع نیستم. من خودم هم دعوت شدم و به اینجا آمدم. واقعاً در جریان نیستم.

وی درباره انصرافش در زمان دبیری محمد حیدری از حضور در جشنواره و حضورش در این دوره هم گفت: جریان دعوت از بهروز وثوقی صرفاً فرصتی بود که امیدوار بودم بتوانیم از آن استفاده کنیم که نشد.

حسینی اظهار کرد: «شین» فیلمی در ژانر وحشت نیست، حقیقتی که در فیلمنامه نهان است برایم مهمتر است. کوروش آهاری و میثم کزازی همدیگر را ندیده‌اند که فیلمشان شبیه هم باشد. هر فیلمسازی روالی را برای تعریف فیلمش انتخاب می‌کند وحشت اگر خوب دربیاید موفق می‌شود فیلم‌های لوباجت بهتر در می‌آید.

وی درباره انتخاب غزال نظر برای نقش اصلی این فیلم هم گفت: من ایشان را از سال‌ها پیش می‌شناختم. می‌دانستم علاوه بر استعداد، شأن و شخصیتی دارند و خوب است در سینما عده‌ای این‌طور باشند. از همکاری با ایشان رضایت دارم و امیدوارم ادامه پیدا کند.

در جشنواره کن نمی‌توانستم از امام زمان (عج) بگویم

حسینی در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری که از اعتقادات مذهبی او و کیفیت حضورش در رویدادهای سینمایی جهان پرسیده بود، عنوان کرد: ایمان با مذهب فرق می‌کند ایمان منش و مذهب روش است. در جشنواره کن نمی‌شود درباره امام زمان (عج) صحبت کرد. این چه سفسطه‌ای است؟ آن‌ها درکی از آن موضوع ندارند. در کن من پیش زمینه‌ای درباره اتفاقات نداشتم. از اینکه همکاران می‌دانستند و به من نگفتند گله‌مند هستم. چیزهایی است که در زندگی خصوصی از دل آدم می‌گذرد من آمدم و در سرزمین خودم و آن حرف‌ها را گفتم. این‌ها به فرانسه چه ربطی دارد؟ اگر آنجا می‌گفتم چه بازتابی داشت؟ من پیش خودم در دل خودم گفتم همزمان با نیمه شعبان از نظر من در زندگی من معجزه‌ای رخ داد، آنجا حرف نزدم چون در آنجا اعتقادی وجود نداشت، ولی در مملکت خودم صحبت کردم در مملکت خودم صحبت می‌کنم و این‌طور برخورد می‌شود! اسلام محصول پنجاه سال پیش نیست، حاصل هزاران سال است. من به اعتقاداتم می‌بالم ولی هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد.

حسینی درباره تغییر تهیه‌کننده فیلم «شین» هم گفت: در ابتدا قرار بود با تقی علیقلی‌زاده کنار هم بشینیم و با هم فیلم را بسازیم. آن موقع وزارت ارشاد و رانت‌ها شامل حال من نمی‌شد اجازه دریافت پروانه نداشتم. آقای علیقلی‌زاده در کانادا هستند و شاید وقتش را نداشتند، پروژه را مدیریت کنند و این عدم مدیریت مشکلات زیادی برایمان ایجاد شد. من وظیفه‌ام را انجام دادم تا در حضور پیشکسوتان حفظ آبرو کنیم. البته از آقای علیقلی‌زاده کمک خواستیم در واقع این مسئولیت را پذیرفتم تا مشکلات را به حداقل برسانم تا دینی بر گردنم نباشد.

وی درباره نقش کمش در فیلم هم گفت: نقش کوچک وجود ندارد، بلکه بازیگر کوچک وجود دارد. من نقش را وجب نمی‌زنم. ضمن اینکه دوست داشتم در این فیلم امضای کوچکی داشته باشم. ما به تدوین نهایی رسیده بودیم ولی نقد من بر کزازی است که در زمانی که من در ایران نبودم تدوین مجددی کرده و نقش‌ها ابترتر شده است.

وی درباره اکران عمومی فیلم گفت: این شانس ماست که اگر بتوانیم پخش خوبی پیدا کنیم. خداروشکر فیلم ما در بخش مسابقه نیست و در اولویت اکران قرار نمی‌گیرد ولی این نمایش می‌تواند فرصتی پیش بیاورد و اگر این‌طور شود خوشحال می‌شوم. جشنواره‌های خارج از کشور را در نظر گرفتیم.

آتش تقی‌پور در ادامه اظهار کرد: همه ما به اندازه تعهداتی که داریم مقصریم. چقدر ما کار فرهنگی کردیم و می‌کنیم که انتظار فحش ندادن و ناسزا نگفتن را داشته باشیم؟ باید از خودمان سوال کنیم؟ شاید اگر در زمان مناسب صحبت می‌کردیم این‌طور نمی‌شد. گاهی احساس می‌کنم انسان نیستم و حیوانم گاهی آدم تبدیل به حیوان می‌شود. آیا ما تبدیل به حیوان شده‌ایم که به هم می‌تازیم؟ آن پیشکسوتی که از آن نام می‌برید تفکرش عوض نمی‌شود. خیلی از ماها این‌طوریم، چون با این تفکر بزرگ شده‌ایم.

وی افزود: به نظرم فیلم کزازی ژانر وحشت نیست، بلکه فیلمی مبنی بر کشف راز است این خانه کهنه سمبل گذشته ماست، که چه شده است؟ موسیقی این فیلم به خوبی دیده می‌شود و گویا کمبودهای دراماتیک فیلم را جبران کرده است.

کزازی کارگردان فیلم «شین» در پایان اظهار کرد: چندین بازیگر برای نقش اول زن مطرح شده بودند در ابتدای پیشنهاد قبول می‌کردند در جایی دیدم که کاراکتری که در ایران نبوده و به ایران می‌آید بهتر است بک‌گراندی از او نداشته باشیم و از این نظر انتخاب خانم نظر به ما کمک کرد. من جوان همین ممکلت هستم در اینجا فیلم زیاد می‌بینم و می‌دانم جوان‌های ما فیلم‌های روز دنیا را می‌بینند. موزیک‌هایی را گوش می‌کنیم که صاحبان کمپانی‌ها تعجب می‌کنند جوانان ما باهوش هستند پس فکر نمی‌کنم کینه و آن ابل و… را ندیده‌اند من به روز اینها را دنبال می‌کنم قصه اقتضایی دارد ابزار قصه این را بر می‌انگیزد که فضا می‌تواند با چاشنی ترس جلو برود. همه این موضوعات این کد را داد که فیلم بهتر است چاشنی ترس را داشته باشد، وگرنه تصمیم نداشتم فیلم ترسناک بسازم.