امیدی به باز شدن گره کور تئاتر شهر است؟
فراز و فرودهایی که ساختمان «تئاتر شهر» اصفهان برای به وجود آمدن طی کرده؛ آن‌قدر زیاد است که خود می‌تواند موضوع یک نمایشنامه باشد؛ نمایشنامه‌ای تراژیک و البته، هنوز ناتمام.
شهاب غزالی، کارگردان تئاتر، طی گفتگویی پیشینۀ تصمیم ساخت تئاتر شهر در اصفهان را تا دورۀ ارحام صدر عقب می‌برد و می‌گوید: «روزی که مرحوم ارحام صدر مکان کنونی مجموعه استاد فرشچیان را پیشنهاد داد، قرار بود این مجموعه در اصل سالن تئاتر شهر اصفهان باشد» و هنرمندان، خوب به خاطر دارند که اوایل دهۀ ۷۰ شمسی، در دورۀ ریاست علی منتظری بر ادارۀ مرکز هنرهای نمایشی کشور، با حضور اکبر تشکری‌نیا، رئیس وقت انجمن هنرهای نمایشی استان و کاظمی، مدیرکل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان، برای اولین بار کلنگ تئاتر شهر در محدوده پل فردوسی، زمین خورد؛ روی عبارت «برای اولین بار» تأکید می‌کنیم، چون طی سال‌های متمادی، چندین بار دیگر، این کلنگ به دست افرادی دیگر در نقاط دیگری از شهر به زمین خورد و تا امروز که یکی از روزهای سال ۱۳۹۹ است، ساخته نشد.
به گزارش فرتاک نیوز،از دهه ۷۰ تا دهه ۹۰، موضوع تئاتر شهر در کما بود، تا اینکه پنجم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۲ نزدیک روزهای برگزاری چهارمین دورۀ انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و یازدهمین دورۀ انتخابات ریاست جمهوری، طی برگزاری مراسمی کلنگ تئاتر شهر اصفهان برای دومین بار و این بار در محل سابق سینما مولن روژ واقع در خیابان چهارباغ عباسی، به دست شهردار وقت اصفهان به زمین خورد. شهردار وقت منطقه یک اصفهان نیز اعلام کرد که مبلغ ۷ میلیارد تومان برای احداث این پروژه در طرح شهرداری منطقه قرار گرفته است.
تا پیش از این اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان داعیۀ ساخت تئاتر شهر را داشت و از این تاریخ، شهرداری نیز وارد گودِ آن شد.
شهریور سال ۱۳۹۳، درحالی‌که تئاتر شهر از مرحلۀ کلنگ خوردن قدمی فراتر نرفته بود، حسن زارع گزارشی مفصل دراین‌باره نوشت و پرسید: آیا حمایت از تئاتر یعنی هر چند سال یک‌بار کلنگی به نام تئاتر شهر به زمینی بخورد و بعد همه آن را فراموش کنیم؟ حبیب‌الله تحویل پور، مدیر وقت بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات شهرداری اصفهان به او پاسخ داد: «شهرداری داعیه ساخت تئاتر شهر را ندارد اما باید همه نهادها با مدیریت جهادی و همسو با یکدیگر بدون اینکه سد همدیگر شوند به فرهنگ این شهر در سالی که مزین به نام اقتصاد و فرهنگ است کمک کنند.»
وی در پاسخ به این سؤال که آیا کلنگ زنی این زمین به اسم تئاتر شهر تبلیغاتی بود؟ گفت: «در سطح شهر هر کاری که انجام شود انگ سیاسی به آن می‌زنند و البته هر حرکت عمرانی و فرهنگی تبعات مثبتی نسبت به جلب آرای مردم را دارد و اگر طرحی به نفع مردم است باید آن را انجام داد.»
تحویل پور، قصه ساخت تئاتر شهر را نیز این‌گونه شرح داد: «این زمین از ابتدا ۶۰۰ متر بود که بنا به پیشنهاد برخی، شهرداری با خرید ۳۰۰ متر از مغازه‌های اطراف این زمین را به ۹۰۰ متر گسترش داد که با گسترش متراژ آن باید نقشه‌ها هم عوض می‌شد، نقشه جدید بر مبنای زمین ۹۰۰ متری در شورای سیاست‌گذاری طرح‌های شهرداری مطرح‌شده است. البته بنا به ملاحظات ترافیکی و سیستم ایمنی نیز جانمایی دو نقطه دیگر در شهر برای ساخت تئاتر شهر نیز مطرح است و به کار کارشناسی نیاز دارد تا ساخت یک مجموعه فرهنگی در مرکز شهر به یک حرکت ضد فرهنگی مبدل نشود.»
در همان اثنا بود که احسان جانمی، کارگردان تئاتر اعلام کرد: «تئاتر اصفهان به اسم تبلیغاتی تئاتر شهر نیاز ندارد بلکه به خود تئاتر شهر نیاز دارد و ارشاد و انجمن نمایش و شهرداری هر کدام به دنبال ایجاد و یا معرفی مکانی به‌عنوان تئاتر شهر بوده‌اند اما هر چه تا امروز بوده حرف بوده است.»
بعدازاین و تا تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۹۵، موضوع تئاتر شهر دوباره در کما بود، تا اینکه اصغر آذربایجانی، رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورای شهر اصفهان، خبر داد: «به احتمال قوی سینما همایون (۲۲ بهمن) به تئاتر شهر اصفهان مبدل می‌شود. در مذاکرات کمیسیون فرهنگی با حوزه هنری قرار بر این شد که با مشارکت این دو نهاد تئاتر شهر اصفهان در محل سینما همایون ساخته شود که باید شهرداری در این ارتباط به جمع‌بندی برسد. بر این اساس امیدواریم با مذاکرات نهایی سالن تئاتر شهری در خور مردم فرهنگ دوست اصفهان در خیابان چهارباغ که اکثر سینماهای اصفهان نیز در محدوده این خیابان قرار دارد، کلید بخورد.»
یک سال گذشت، تئاتر شهری ساخته نشد و در سوم تیر ماه ۱۳۹۶، حجت‌الاسلام حبیب رضا ارزانی، مدیرکل وقت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان طی مصاحبه‌ای دربارۀ تئاتر شهری که این اداره کل قصد ساخت آن را داشت، اعلام کرد: «تئاتر شهر یک پروژۀ ملی است و بودجۀ ملی می‌طلبد. ما با شهرداری اصفهان صحبت‌هایی انجام داده بودیم تا در صورت امکان زمین ۲۵ هزار متر مربعی که کنار سالن اجلاس سران، برای ساخت این مجموعه در نظر گرفته‌شده به آن‌ها واگذار کنیم تا آن را از طرح ملی خارج کنند و با همین کاربری بسازند.
ما پیشنهاد بسیار خوبی ارائه کرده‌ایم و آن اینکه وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی از پروژه بازدید و به شهرداری یا بخش خصوصی اعلام کرد ما حاضریم زمین پروژه تئاتر بزرگ شهر به مساحت ۲۵ هزار مترمربع که ارزش آن ۵۰ میلیارد تومان است، به‌صورت رایگان در اختیار سرمایه‌گذار قرار دهیم به‌شرط آنکه تغییر کاربری صورت نگیرد و سرمایه‌گذار مجموعه تئاتر شهر را بسازد و از درآمد و سوددهی آن هم بهره‌مند شود. اینکه پروژه را فولاد مبارکه، شهرداری یا بخش خصوصی بسازد برای ما فرقی ندارد مهم این است که تغییر کاربری در زمین آن انجام نشود.» اما این پیشنهاد متأسفانه نتوانست نظر سرمایه‌گذاران را جلب کند.
۲۳ دی‌ماه ۱۳۹۶، فتح‌الله معین، رئیس وقت شورای شهر اصفهان بار دیگر به ماجرای ساخت تئاتر شهر در محل سینما همایون اشاره کرد و گفت: «شهرداری قرار است در محل سینما همایون سابق مجتمع تجاری برای عرضه محصولات فرهنگی و صنایع‌دستی و همچنین در بخش انتهایی آن سالن تئاتر شهر را راه‌اندازی کند، اجرای این دو پروژه نیز در انتظار اجرای کامل تعهدات مسئولان مصلی در خصوص انتقال مالکیت این سینما و مغازه‌های موجود در این مجموعه است.»
معین، دربارۀ کلنگ زنی تئاتر شهر توسط شهردار اسبق اصفهان نیز گفت: «شهردار اسبق اصفهان چند ماه مانده به انتخابات شورای چهارم محلی را در خیابان چهارباغ عباسی، کوچه کازرونی کلنگ زنی کرد که این کلنگ زنی بیشتر جنبه سیاسی و انتخاباتی داشت و بدون هیچ‌گونه پشتوانه کارشناسانه انجام‌شده بود.»
گذشت و گذشت تا ۲۳ تیرماه سال ۱۳۹۸ فرارسید. روزی که فریده روشن، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر اصفهان طی گفت‌وگویی از تغییر محل ساخت سالن تئاتر شهر خبر داد و گفت: «با وجود پیگیری‌هایی که از جانب شورا و شهرداری انجام شد با حوزه هنری اصفهان درباره واگذاری این سینما به شهرداری و تعویض آن با زمینی دیگر به نتیجه نرسیدیم و هفته قبل مدیریت شهری یک زمین دیگر را برای تبدیل به تالار تئاتر شهر در همان چهارباغ مدنظر گرفت.»
محمد عیدی، رئیس سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان نیز اعلام کرد: «در جلسات اخیر، ایجاد تالار تئاتر شهر در دستور کار شهرداری قرار گرفته است؛ زمینی حدود ۱۷۴۰ مترمربع پشت سینما سپاهان در نظر گرفته شد تا به‌عنوان تالار تئاتر شهر به بهره‌برداری برسد. این برنامه، از برنامه سینما همایون و زمین آن، مجزاست و یک برنامه و زمین اختصاصی برای تالار تئاتر شهر در نظر گرفته‌شده است.»
عیدی، ۱۰ مهر ماه سال ۱۳۹۸ نیز طی گفتگویی خاطرنشان کرد که «برای ساخت تئاتر شهر در گذر فرهنگی چهارباغ حدود ۲ میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده و مکان آن پشت سینما سپاهان واقع است.»
«امید به افتتاح سالن تئاتر شهر تا سال ۱۴۰۰» نوید تازه‌ای بود که سعید سهرابی مدیر پروژۀ چهارباغ عباسی، چهارم دی‌ماه سال ۱۳۹۸ به اهالیِ از وعده بیزارِ تئاتر داد. او انتخاب زمینی در کوچه سینما سپاهان را نقطه آغاز پروژه احداث تئاتر شهر دانست و اعلام کرد: «زمین انتخاب‌شده متعلق به شهرداری است و پیش از این به‌عنوان پارکینگ استفاده می‌شده و با زمین سینما مولن‌روژ که چند سال پیش کلنگ احداث تئاتر شهر بر آن زمین زده شد، متفاوت است؛ پس از انتخاب زمین، نوبت به گزینش شرکت مشاور بود که در نهایت یکی از شرکت‌های خوش‌نام در زمینه معماری انتخاب شد و قرار است طرح تئاتر شهر به‌زودی توسط این شرکت ارائه شود.
فراخوان محدودی در بین شرکت‌های معتبر و متخصص در کل کشور انجام گرفت و معاونت شهرسازی شهرداری اصفهان بر اساس یک سری پارامترهای علمی، به شرکت‌های متقاضی امتیاز داد و در نهایت، از میان دو شرکت که به مرحله نهایی رسیده بودند، یک شرکت به‌عنوان مشاور طراحی پروژه انتخاب شد.
ساخت تئاتر شهر الزامات بسیار زیادی دارد و بستگی دارد ما به این پروژه چه نگاهی داشته باشیم و با چه قرارداد و پیمانی طرح را پیش ببریم. به نظر من طراحی و ساخت باید در کنار هم پیش برود و گروه متخصص تجهیزات هم در همین زمان به انتخاب و خرید تجهیزات بپردازد و اگر این سه تیم با همدیگر و در یک زمان کار را انجام دهند کار ساخت پروژه سریع‌تر اتفاق خواهد افتاد و در عین حال، این هم‌زمانی باعث می‌شود از مشکلات آینده این مجموع کاسته شود. اگر به شکل یکپارچه و متحد پروژه پیش برود و پول هم به‌موقع به مجموعه سازنده تزریق شود، شاید بتوان انتظار داشت که طی دو سال و تا سال ۱۴۰۰ تئاتر شهر اصفهان ساخته و بهره‌برداری شود.»
هفت روز بعد از سهرابی، مهدی مزروعی، سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان در صفحۀ اینستاگرام خود نوشت: «در حال حاضر یک قطعه زمین به مساحت هزار و ۷۰۰ متر مربع در خیابان چهارباغ انتخاب و پس از یک فرآیند، کار طراحی فاز یک و فاز دو تئاتر شهر به علیرضا تغابنی که یکی از پرافتخارترین معماران این روزهای ایران است سپرده‌شده.
او با اشاره به اینکه مقرر شده تا تیرماه ۹۹ طراحی نهایی تئاتر شهر در کمیسیون فرهنگی شورا مطرح و بررسی شود، ادامه داد: «احداث این پروژه از زمان نهایی شدن طراحی، نزدیک به سه سال زمان خواهد برد.»
سوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹ که مهدی مزروعی سهم تئاتر را از بودجۀ سال مشخص کرد و گفت: «در بودجۀ امسال با نظر مساعد همکارانم در کمیسیون فرهنگی و سایر اعضای شورای شهر، مبلغی معادل ۱۵ میلیارد تومان برای سال اول احداث سالن تئاتر شهر پیش‌بینی و تصویب‌شده است»، همه به جد چشم انتظار ساخت تئاتر شهر در آن زمین ۱۷۰۰ متر مربعی بودند اما ناگهان، در تاریخ هفتم تیرماه ۱۳۹۹ معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان طی گفتگویی خبر از ساخت یک تماشاخانه در آن محل داد و گفت که این پروژه از مردادماه سال ۱۳۹۸ در دستور کار قرار داشته است!
مهدی حسینی نیا اعلام کرد: «با هدف بهره‌گیری از توان‌های توسعه گردشگری، خدماتی و فرهنگی چهارباغ عباسی از مردادماه سال گذشته پروژه احداث تماشاخانه اصفهان در زمینی به مساحت حدود ۱۸۰۰ مترمربع در مجاورت محور چهارباغ عباسی کوچه سپاهان در دستور کار معاونت شهرسازی و معماری قرار گرفت. به‌منظور انتخاب مشاور برای طراحی پروژه تئاتر شهر، فراخوان ارزیابی کیفی محدودی بین هشت گروه مشاور دارای تخصص پیشینه و برجسته تاریخی در محدوده‌های تاریخی برگزار شد و در نهایت پس از ارائه پروپوزال توسط سه گروه منتخب، طراح پروژه انتخاب شد. پروژه تماشاخانه در واقع فرصتی است تا از تراکم شهر کاسته و بر فضای باز شهری افزوده شود؛ پروژه‌ای که با خود حیاط و حیات شهری را همراه می‌آورد.»
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان پروژه تماشاخانه را دارای یک سالن آمفی‌تئاتر تخصصی با ظرفیت حدود ۴۰۰ نفر، یک سالن آمفی‌تئاتر کوچک با ظرفیت حدود ۱۰۰ نفر، سه سالن بلک باکس با ظرفیت حدود ۱۰۰ تا ۱۴۰ نفر و مطابق با استانداردهای روز دنیا دانست که برای برگزاری نمایش، سمینار و کنسرت‌های موسیقی پیش‌بینی شده است.
او همچنین خبر داد که «در حال حاضر طرح فاز یک پروژه تماشاخانه با کد ارتفاعی غالب ۱۱+ متر و در یک بخش ۱۲.۴۰+ و پایین‌ترین کد ۱۱.۸۸- و در بخشی برای کارگاه دکور با کد ۱۶.۳۲- متر تهیه‌شده و با توجه به قرارگیری در محدوده طرح ویژه چهارباغ عباسی به‌منظور دریافت تأییدیه در خصوص ارتفاع و کد خاک‌برداری به اداره راه و شهرسازی ارسال‌شده است تا پس از گذراندن مراحل قانونی و دریافت مصوبات لازم نقشه‌های اجرایی تهیه و عملیات احداث پروژه آغاز شود.»
پیرو این گذشتۀ پر فراز و فرود، ایسنا از فریده روشن، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر اصفهان خواست تا آخرین وضعیت ساخت سالن تئاتر شهر را اعلام کند و او گفت: تئاتر شهر توسط گروه مهندسین مشاور در سازمان طراحی در مرحله طراحی و در کمیسیون ماده پنج در حال بررسی است.
مهدی مزروعی، دیگر عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر نیز در این‌باره، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: احداث تئاتر شهر در قطعه زمین ۱۷۰۰ متری و نه در محل سینما همایون قطعی است. طرح معماری تئاتر شهر اصفهان مراحل تهیه و تصویب را گذرانده و مجوزهای مربوط سازمان میراث فرهنگی و ماده پنج هم اخذشده است.
وی ادامه داد: تئاتر شهر اصفهان با همکاری و مشارکت بخش خصوصی و در قالب BOT ساخته خواهد شد و در این زمینه پس از تصویب امر در شورای عالی سرمایه‌گذاری، قرارداد مشارکت در حال انعقاد است.
مزروعی تصریح کرد: قراردادهای BOT را در فارسی می‌توان معادل قراردادهای ساخت، بهره‌برداری و واگذاری قلمداد کرد. به‌این‌ترتیب شریک نسبت به ساخت طرح مصوب اقدام خواهد کرد و طی دوره مشخص‌شده در قرارداد، حق بهره‌برداری و انتفاع مالی از مجموعه متعلق به اوست و پس‌ازآن مجموعه را به‌نحوی‌که قابل‌استفاده باشد، به شهرداری واگذار خواهد کرد.
عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر اصفهان در پاسخ به این سؤال که آیا طبق گفته معاون راه و شهرسازی اصفهان، در نهایت ما یک تماشاخانه با کاربری اجرای نمایش و برگزاری سمینار و کنسرت خواهیم داشت؟ گفت: تا این لحظه نام و کاربری این مجموعه در ردیف بودجه و طرح مصوب مطلقاً تئاتر و در اختیار تئاتر منظور شده است. چنانچه شخصی از مدیران شهری از لفظ تماشاخانه استفاده کرده سهو در استخدام لغت بوده و منظور همان تئاتر شهر اصفهان است.
تئاتر اصفهان از اسفندماه سال ۱۳۹۸ تا به امروز، حتی یک اجرای صحنه‌ای نیز نداشته و اکنون، کما فی السابق، باید مثل یک تماشاچی منتظر بنشیند و ببیند در این چند ماه مانده به پایان سالی که کمیسیون فرهنگی و سایر اعضای شورای شهرش، مبلغی معادل ۱۵ میلیارد تومان برای سال اول احداث سالن تئاتر شهر پیش‌بینی و تصویب کرده‌اند، آیا بالاخره گرۀ کور تئاتر شهر اصفهان در میدان عمل باز خواهد شد یا خیر؟
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
