فیلم پربازیگر ایرانی که شکست خورد

فیلم سینمایی زادبوم به کارگردانی "ابوالحسن داوودی" پس از چهار هفته حضور در چرخه اکران با شکستی اقتصادی روبرو شده و تنها 450 میلیون تومان فروخته است.

این فروش اندک در حالی است که این فیلم از بازیگران پیشکسوت، جوان و مطرحی همچون عزت الله انتظامی، مسعود رایگان، رویا تیموریان، بهرام رادان و مهدی سلوکی بهره می‌برد.

در نگاه نخست باید دلیل اصلی شکست این فیلم را در اکران دیر موقع آن دانست زیرا این فیلم در قبال زمانی است که کارگردان تجربه کمتری را در فیلمسازی داشته و بعدها نشان داده با فیلمی همچون رخ دیوانه می‌تواند اتفاق موفق‌تری را به تصویر بکشد.

اما از لحاظ ساختاری زادبوم مشکلات فراوان و حل نشدنی دارد که یکی دیگر از دلایل فروش کم این اثر را می‌توان در این دلایل جستجو کرد. فیلمی که بعد از هشت سال حدوداً هیچ حرفی برای گفتن ندارد.

زادبوم فیلمی ضعیف و بی هدف و چندپاره است که به هیچ وجه قواعد سینمایی در آن رعایت نشده و فیلمساز سعی کرده با الگوهای نخ نما شده و سطحی فیلمی درباره وجود خانواده بسازد. مشکل اصلی از آنجا آغاز می‌شود که نویسنده و کارگردان اثر هیچ تمهیدی برای بسترسازی درست انجام نداده و حدوداً زادبوم را می‌توان شکستی واضح در فیلمسازی داوودی دانست.

مضمون اصلی اثر به هیچ وجه نمی‌تواند در میان داستانک‌های وصل شده قوت بگیرد و همین عاملی شده تا مخاطب در انتها نداند دقیقاً حرف اصلی اثر چه چیزی است. نوع میزانسن‌ها، ساختار روایت و فیلمبرداری زادبوم بیش از سینما به یک سریال ضعیف شبیه است.

فیلم پر از داستان های کوچک است که اگر آنها را از فیلمنامه حذف کنیم اتفاق خاصی را در برندارند. داستان پدر خانواده، روایت دختر از بازگشت لاک پشت‌ها و شخصیت بهرام رادان هر کدام داستان و قصه‌ای جداگانه دارند که به صورت ناقص روایت می‌شود.

زادبوم قصد دارد پاشیده شدن نهاد خانواده را در فیلم نمایش دهد اما خود فیلم اینقدر از لحاظ ساختار گسسته است که این مضمون به هیچ وجه رویت نمی‌شود. فیلمنامه نویس بیش از پرداختن به داستان به فکر به رخ کشیدن دایره لغات معنادار خود بوده و فیلم را به یک کلاس درس ادبیات تبدیل کرده است.

مشکل دیگر زادبوم بازی‌های شل و وارفته بازیگرانی است که خودشان هم نمی‌دانند در این فیلم چه می‌کنند. شخصیت ها بی‌نهایت تکراری بوده و حدوداً هر کدامشان تیپ ‌هایی هستند که در آثار قبلی به ایفای نقش پرداخته اند. در این فیلم انگار هیچ انگیزه ای برای حضور و بروز توانایی های بازیگران صورت نگرفته و همه همانی را ارائه می‌دهند که از قبل با خود به همراه داشته اند.

شاید کارگردان زادبوم این ضعف‌ها به نسبت زمانی و تعویق در اکران ربط دهد اما در کل این در هشت سال پیش هم دارای مشکلات فراوانی بوده که به راحتی نمی ‌توان از آنها گذر کرد. شاید دلیل اصلی شکست اقتصادی زادبوم را باید در کیفیت پایین اثر دانست نه تعویق در اکرانی که صورت گرفته است.