۲۴ ساعت نفس گیر برای غول های ادبیات جهان

یک سال پس از آنکه آکادمی سوئد، جهان را با انتخاب باب دیلن به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات شوکه کرد حالا همه منتظر هستند تا ببینند سکه صد و دهمین جایزه نوبل ادبیات به نام کدام نویسنده یا شاعر ضرب می شود؟

جایزه نوبل ادبیات در مقایسه با دیگر جوایز مشابه و هم نام به دلیل فراگیری و ارتباط بیشتر مردم با نویسندگان و شاعران جایزه مهمتری محسوب می‌شود و هرچه به زمان اهدای آن نزدیک می‌شویم، گمانه زنی‌ها هم درباره نام برنده این جایزه در رسانه‌ها و میان منتقدان بیشتر و بیشتر می‌شود.

بر اساس آخرین گزارش‌ها و فهرستی که رسانه‌هایی همچون واشینگتن پست،‌ گاردین و خبرگزاری فرانسه منتشر کرده‌اند، سه نام تکراری مانند هر سال در صدر فهرست پیش بینی ها قرار دارد، هاروکی موراکامی نویسنده سرشناس ژاپنی، گوگی وا تیونگو نویسنده مشهور قاره سیاه که اهل کنیا است، همراه با علی احمد سعید (آدونیس) شاعر سوریه ای تبار جهان عرب، بیشترین بخت دریافت این جایزه را در سال 2017 دارند.

چرا امسال باید موراکامی برنده شود؟

طرفداران موراکامی 68 ساله ، سال هاست که منتظر اعلام نام او به عنوان برنده نوبل هستند،‌ اما امسال آنها بیشتر از هر زمان دیگری امیدوارند روز پنج شنبه نام نویسنده محبوب شان اعلام شود، چرا؟ چون موراکامی از سال 2013 تا مارس 2017 کتابی منتشر نکرده بود، اما حالا او امسال «کیشیدانو گوروشی» به معنی «قتل یک افسر شوالیه» را در همین سال میلادی اخیر روانه بازار نشر کرده است، کتابی که در عرض 3 ماه به 15 زبان ترجمه شد.

Alison Flood منتقد و نویسنده مطرح گاردین در مقاله ای که امروز (سوم اکتبر) منتشر کرد موراکامی را به عنوان برنده نوبل و کسی که بیشترین شایستگی را دارد معرفی کرد.

آدونیس آشناترین چهره برای ایرانیان

اما بعد از موراکامی، جایگاه دوم گمانی زنی‌ها به شاعر مشهور جهان عرب که اصلیتی سوریه ای هم دارد یعنی علی احمد سعید(آدونیس) اختصاص یافته است و بسیاری از او به عنوان برنده نوبل ادبی 2017 نام می‌برند، بخصوص که چند سالی است این جایزه به یک شاعر به معنی واقعی کلمه اهدا نشده است.(اگرچه سال گذشته باب دیلن به عنوان برنده معرفی شد اما شهرت او بیشتر به آلبوم های موسیقی و ترانه هایش بر می گردد و نه شعر)

جالب است بدانید در میان فهرست احتمالی برندگان نوبل، آدونیس تنها کسی است که به ایران هم سفر کرده است، او 12 سال پیش به کشورمان آمد و در جریان این سفر مناظره بسیار جالبی با روانشاد قیصر امین پور، شاعر مطرح کشورمان داشت که متن این مناظره در قالب یک کتاب توسط انجمن شاعران ایران منتشر شده است.

وا تیونگو ؛ غریب ِ آشنا

اما در کنار این دو چهره سرشناس ادبیات جهان، نام‌های دیگری هم برای دریافت جایزه نوبل این روزها زمزمه می‌شود، گوگی وا تیونگو نویسنده مشهور کنیایی یکی از همین افراد است او که سال 1938 به دنیا آمده سال قبل هم در فهرست بخت‌های اصلی دریافت جایزه نوبل نامش وجود داشت.

این نویسنده اغلب آثارش را به زبان انگلیسی نوشته و سابقه سردبیری مطرح ترین نشریه کنیا را که به زبان گیکویو (زبان محلی کنیا) منتشر می‌شود،‌ در کارنامه اش دارد. بعید نیست امسال سکه طلایی نوبل به قاره سیاه برود.

شانس کم آمریکایی ها

با توجه به این که سال گذشته جایزه نوبل ادبیات به یک آمریکایی رسید برای همین اغلب منتقدان از جمله Jim Heintz منتقد مشهور واشنگتن پست، برای این که یک آمریکایی دوباره این جایزه را به سرزمین یانکی ها بیاورد، شانس چندانی قائل نیستند.

با این وجود دان دلیلو، نویسنده بزرگ آمریکایی از جمله چهره هایی است که نمی توان شانس او را برای دریافت این جایزه انکار کرد، این داستان نویس و نمایشنامه نویس قدرتمند و تاثیرگذار آمریکایی متولد 1936 است و در نیویورک زندگی می‌کند، ‌از این نویسنده آثار فراوانی به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

جویس کارول اوتس، بانوی اول داستان نویسی آمریکا هم نامش این روزها برای دریافت نوبل 2017 زیاد شنیده می‌شود، او تا به حال جوایز مهمی از جمله جایزه کتابخانه ملی آمریکا را از آن خود کرده و چندین دوره جزء نامزدهای جایزه معتبر پولیتزر ادبی بوده است. از خانم اوتس نیز تاکنون 5 کتاب به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

یک نام بزرگ در قعر جدول

در انتهای فهرست گمانه زنی رسانه‌ها و منتقدان برای دریافت جایزه ادبی نوبل نام‌های آشنای دیگری نیز به چشم می‌خورد، از جمله اسماعیل کاداره، نویسنده آلبانیایی یا آموس اوز، نویسنده و روزنامه نگار اسرائیلی که مخالف سیاست‌های جنگ‌طلبانه رژیم صهیونیستی است و می تواند فردا نامش به عنوان برنده نوبل معرفی شود.

اما در قعر جدول پیش بینی ها نامی بزرگ و پرآوازه قرار گرفته است که خیلی ها می گویند اگر امسال جایزه نوبل را به او ندهند واقعا معلوم نیست که سال دیگر برای دریافت این جایزه زنده باشد یا نباشد! صحبت از میلان کوندرای 88 ساله است، نامی جهانی و شناخته شده که مدت هاست طرفدارانش منتظر اعلام نام او به عنوان برنده جایزه نوبل ادبی هستند و باید دید آیا بالاخره امسال کارنامه پر افتخار کوندرا با نوبل ادبی کامل می شود یا خیر؟

در پایان لازم است این نکته را تاکید کنم که آکادمی نوبل در سال های اخیر نشان داده است به عنصر غافلگیری و آشنایی زدایی که یکی از تکنیک های نوشتن و سرودن اثر ادبی است بخوبی آشناست و علاقه فراوانی هم به آن دارد، پس اگر نامی به جزء افراد حاضر در این فهرست به عنوان برنده نوبل منتشر شد، زیاد تعجب نکنید.

آمارهایی جالب از نوبل ادبیات

109 جایزه نوبل ادبی تاکنون اهدا شده است.

14 بار نوبل ادبیات را زنان برده اند.

4 بار این جایزه به طور مشترک به دو نویسنده اهدا شده است.

41 سال، سنِ جوان ترین برنده نوبل ادبیات بوده است(کیپلینگ/ نویسنده هندی تبار)

88 سال، سنِ پیرترین برنده نوبل ادبیات بوده است (دوریس لسنیگ/نویسنده انگلیسی)

65 سال متوسط سن برندگان نوبل از ابتدا تا کنون بوده است.