بهزاد عبدی: فیلمِ «قاتل اهلی» تنها یک نسخه دارد
پُرکارترین آهنگساز حاضر در جشنواره فیلم فجر معتقد است که فیلمِ «قاتل اهلی» تنها یک نسخه دارد و آن هم چیزی است که کارگردانش تدوین کرده است.
به گزارش فرتاک نیوز پُرکارترین آهنگساز حاضر در سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر، بهزاد عبدی است. در میان آثاری که در این دوره از جشنواره هستند، بهزاد عبدی برای شش فیلم موسیقی متن ساخته است. این تعداد در نوع خود شاید یک رکورد محسوب شود. از میان فیلم‌هایی که عبدی برایشان موسیقی متن ساخته است، جنجالی‌ترینش «قاتل اهلی» است. اثری که کارگردانش مسعود کیمیایی است و تا همین‌جا هم جدال‌هایی میان کارگردان و تهیه‌کننده بر سرِ چگونگیِ تدوینِ فیلم شکل گرفته است. از یک سو کارگردان میگوید که نسخه‌ای را که خودش تدوین کرده، به جشنواره ارائه می‌دهد و از سوی دیگر تهیه‌کننده هم گفته است که برای اکران عمومی نسخه‌ای را که براساس فیلم‌نامه تدوین شود، ارائه می‌دهد.
بهزاد عبدی، آهنگساز این فیلم در این‌باره میگوید: مثل این است که شما به عنوان خبرنگار خبری تنظیم کنید و در عین حال آقای سردبیر هم از همان خبر مطلبی تنظیم کند و در نهایت بگویید دو خبر داریم؛ یکی به تنظیمِ خبرنگار و دیگری به تنظیم سردبیر.
او ادامه می‌دهد: این که می‌گویند دو نسخه از فیلم تدوین می‌شود، درست نیست و چنین چیزی صحت ندارد. فیلم یک نسخه دارد و آن هم نسخه‌ای است که کارگردان درباره‌اش نظر می‌دهد. نمی‌دانم تهیه کننده چه گفته اما اصالت از نظر من با آن چیزی است که کارگردان تدوین می‌کند. من به عنوان آهنگساز نسخه‌ای برایم مهم است که کارگردان آن را تایید کند.
عبدی درباره چگونگیِ کار کردن با مسعود کیمیایی میگوید: آقای کیمیایی کارگردانی است که به مقوله موسیقی در فیلم اشراف دارد. کار کردن با او هم سخت و هم آسان است؛ از این جهت سخت است که به طور دقیق به همه چیز نگاه می‌کند و در عین حال وقتی راحت می‌شود که آهنگساز کارش را بلد باشد و با وی به خوبی دیالوگ برقرار کند.
عبدی فضای موسیقیِ متنِ فیلم «قاتل اهلی» را اینگونه تعریف می‌کند: این کار ارکسترال است با مشخصات «ارکستر سمفونیک». سعی کرده‌ام به فضای اصلی و محتوای فیلم نزدیک شوم و از لحن کیمیایی هم فاصله نگیرم. ضبط موسیقی متن این فیلم با ارکستر شهر کیف در کشور اکراین انجام شده است.
عبدی درباره دیگر فیلم‌هایی که با آهنگسازی او در جشنواره حضور دارد، میگوید: «پشت دیوار سکوت» اولین همکاری‌ام با جعفری‌جوزانی بود که بسیار شیرین و آموزنده بود. تحلیل‌هاى جوزانى دقیق و به‌جا و صد البته در خدمت موسیقى فیلم بود. این کار نیز پرحجم و ارکسترال است. تِم ایرانی در قالب اجرا با ارکستر در اثر وجود دارد. همچنین موسیقی متنِ فیلمِ «کارگر ساده نیازمندیم» کاری افکتیو و الکترونیک است؛ چون ماجرای فیلم بحث صنعت و ضد صنعتی بودن است، من هم از موسیقی صنعتی با صداسازی الکترونیکی استفاده کرده‌ام. اینجا کار کاملاً افکتیو و الکترونیک است.
او ادامه می‌دهد: موسیقی فیلم «سوفی و دیوانه» برای ارکستر زهی، کلارینت و آکاردئون نوشته شده و فضایی عاشقانه و دراماتیک دارد. این موسیقی هم با همان ارکستر اوکراین ضبط شده است. موسیقی فیلم «کمدی انسانی» فضایی ارکسترال دارد. اینجا از ملودی فاصله گرفته‌ام و بیشتر به سمت فضاسازی ریتمیک و افکتیو با ارکستر رفته‌ام. درست است که فیلم زمان دارد، اما من از جغرافیای زمانی فاصله گرفته‌ام. فیلم «ماه‌گرفتگی» ماجرایی معمایی دارد. برای این فیلم هم ترکیبی از موسیقی الکترونیک، گروه کُر و ارکستر سمفونیک را در نظر گرفته‌ام.
عبدی در دوره‌های پیشینِ جشنواره فیلم فجر یک‌بار برای فیلم «آل» و یک‌بار هم برای فیلم «مزار شریف» برنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن شده است. او در پاسخ به این پرسش که چقدر برای خودش شانسِ گرفتنِ این سیمرغ را در جشنواره امسال قائل است، میگوید: نمی‌دانم! سوال بسیار سختی است.
عبدی درباره شانسش برای گرفتنِ سیمرغ تاکید می‌کند: به نیت جایزه گرفتن کار نکرده‌ام. همه کارهایی را که امسال در جشنواره دارم، دوست دارم. معمولاً دوستانی که آثارم را می‌شنوند لطف دارند، اما در اینجا سیمرغ گرفتن به نظر داوران بستگی دارد.
این آهنگساز با اشاره به اوضاع کنونی آهنگسازی برای موسیقی متنِ فیلم‌های سینمایی میگوید: مقوله موسیقی فیلم در ایران خیلی پیشرفت کرده است. آهنگسازان توانسته‌اند تهیه‌کنندگان را اقناع کنند تا سازهای آکوستیک را به کار بگیرند و برای موسیقیِ جدی هزینه‌های مجزایی اختصاص دهند. آهنگسازانی که جدی نبوده‌اند، از چرخه موسیقی فیلم حذف شده‌اند. الان آهنگسازانی که در عرصه سینما، موسیقی فیلم می‌سازند، بیشترشان آهنگسازانی جدی هستند و کار با موسیقی آکوستیک را بلدند و صرفا افکت‌ساز و صداساز نیستند.
او ادامه می‌دهد: آهنگساز فیلم باید برای فیلم آهنگسازی کند، عنوانِ «آهنگساز» را به دوش می‌کشد اما علاقه‌اش آهنگسازی برای فیلم است. او باید اصول آهنگسازی را درست بداند؛ نمی‌شود طی اتفاق‌هایی چند نُت کنار هم گذاشت و ملودی قشنگی هم ساخت و هارمونی جمع کرد و در نهایت بشود آهنگسازی فیلم. آهنگسازی فیلم مشخصات مخصوص خودش را دارد.
او درباره‌ی روندِ حضورش در فیلم‌هایی که قرار است برایشان موسیقی بسازد، میگوید: غالب کارهایی که من تا کنون آهنگسازی کرده‌ام از شروع فیلم در کنار عوامل بوده‌ام. معمولاً کارگردانان از همان اول من را به عنوان آهنگساز فیلم وارد فضای ساخت فیلم می‌کنند.
عبدی درباره زمانی که صرف ساخت موسیقی شش فیلمِ حاضر در جشنواره فیلم فجر کرده است، میگوید: آهنگسازی برای این فیلم‌ها از فروردین سال 95 آغاز شده و تا همین اواخر ادامه داشت. البته موسیقی فیلم تنها فعالیتم در سال 95 نبوده است؛ در این مدت چند تصنیف کار کرده‌ام و گروه «خنیاگران مهر» را آهنگسازی و دو بار کنسرت برگزار کردیم. برای چند اثر انیمیشن هم موسیقی ساخته‌ام.
