شرایط معلمی؛ از نداشتن لکنت زبان تا احراز سلامت روانی

معلم شدن نیازمند احراز صلاحیت‌ها و شایستگی‌هایی است که در مصوبات شورای عالی و دستورالعمل‌های شرایط و ضوابط جذب معلم در آموزش و پرورش آمده است که دارای سه بخش مهم صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و صلاحیت‌های حرفه‌ای است که کسب آن از سوی داوطلبان، شرط ورود به شغل معلمی است.

کارشناسان معتقدند از آنجا که قرار است معلم در اجتماع، مدرسه و میان دانش آموزان حضور پیدا کند، باید شرایط مناسب و قابل قبولی داشته باشد تا وجهه اجتماعی وی حفظ شده و موجب ارتقای جایگاه معلمی شود. تمامی ملاک‌های قید شده برای پذیرش معلم از سوی دانش آموز مؤثر است؛ بنابراین ظاهر و بخصوص توانایی معلم در انتقال مطالب حائز اهمیت است و این بحث یک وجهه علمی و روانشناسی دارد که در تمام کشورهای دنیا مد نظر است و حتی نوع پوشش معلم هم در جذب دانش آموزان مؤثر است و معلم نباید با لباس نامناسب و ژولیده در کلاس درس حاضر شود.

امسال دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی که متولیان تامین نیروی انسانی در آموزش و پرورش محسوب می‌شوند، شرایط و ضوابط پذیرش  دانشجو معلم متعهد خدمت در رشته‌های تحصیلی خود را در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری اعلام کرده‌اند. در کنار شرط بومی پذیری، کسب حداقل نمره کل نهایی ۶۵۰۰ و بالاتر در زیرگروه مربوط برای مجاز شدن به انتخاب رشـته در گروه آزمایشی مربوط در آزمون سراسری، برخورداری از شرایط عمومی،  داشـتن حـداقل معدل کل ۱۵ در دوره متوسطه دوم (معدل سه پایه اول، دوم و سوم) و  حداکثر سن ۲۲ سال تمـام در بـدو ورود به دانشگاه (اول مهر  ۱۳۷۵ به بعد)، داشتن سلامت جسمانی نیز مورد تاکید قرار گرفته است.  

برخورداری از سلامت کامل تن و روان و شرایط مناسب جسمانی برای حسن انجام وظیفه معلمی با تایید پزشک معتمد واجد شرایط آموزش و پرورش با ملاک‌ها و معیارهای زیر سنجیده می‌شود:

توانایی گفتاری: توانایی در رعایت مخارج تمام حروف و ادای کلمات و عبارات به طور کامل و نداشتن لکنت زبان به هر میزان.

قدرت بینایی: داشتن دید ۱۰/۱۰ در یک چشم و یا پس از اصلاح با عینک و داشتن دید حداقل ۱۶.۲۰ در دو چشم و یا پس از اصلاح با عینک، هر نوع نقص میدان بینایی در یک یا هر دو چشم دوربینی غیرقابل درمان و نیستاگموس شدید هر دو چشم، ضایعات وسیع، شدید و غیر قابل درمان در هر دو قرنیه، کوررنگی (برای رشته‌های آموزش ابتدایی و رشته‌های گروه هنر و رشته‌هایی که شناخت رنگ و طیف نوری در آنها ضروری است ممنوع بوده و در بقیه رشته‌ها بلامانع است)، نابینایی در یک چشم.

قدرت شنوایی: کمی شنوایی داوطلب نباید بیش از ۴۰ دسیبل باشد. داوطلب باید صدای نجوا را از فاصله شش متری بشنود.

قد و وزن: با توجه به مقتضیات هر استان و متناسب با وظایف شغل معلمی به تشخیص اداره کل آموزش و پرورش استان مربوط طبق ضوابط و مقررات که در مرحله مصاحبه تخصصی و انجام معاینات پزشکی مورد سنجش قرار می‌گیرند. حداقل قد لازم برای داوطلبان رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی نیز مطابق ضوابط مربوط به داوطلبان ورود به رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی است.

نقص عضو و شکل ظاهری: تغییر شکل مادرزادی یا اکتسابی اندام‌ها و نداشتن کراهت منظر در اثر سوختگی، سوانح یا دیگر عوامل در صورت یا قسمت‌های ظاهری و نمایان بدن و نداشتن نقص عضو مشهود و موثر در انجام وظایف حرفه‌ای معلمی، بر اساس تشخیص پزشک معتمد واجد شرایط.

بیماری‌ها: عدم ابتلا به بیماری‌های مزمن و صعب العلاج از قبیل دیابت، سیروز کبدی، آسم، نارسایی کلیه، بیماری‌های قلبی اسکروز آنپلاک، پارکینسون و بیماری‌های خونی نظیر لوسمی، کم خونی شدید مقاوم به درمان، تالاسمی ماژور و هر نوع بیماری شناخته شده موثر در انجام وظایف معلمی به تشخیص پزشک معتمد واجد شرایط.

سلامت روان: احراز سلامت روانی بر اساس نظر روانشناس متخصص و معتمد آموزش و پرورش دارای نظام روانشناسی از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران

علاوه بر موارد ذکر شده برخورداری از استعداد، علاقه و انگیزه معلمی، عامل بودن به اخلاق و رفتار متناسب با شأن و جایگاه معلمی و برخورداری از قدرت تعامل با دیگران و آشنایی با تعالیم دینی به ویژه قرآن کریم، برخورداری از حسن شهرت، عامل بودن به اخلاق و رفتار نیکو و متناسب با شان و جایگاه معلمـی و داشـتن حـداکثر ۲۸ سـال در بدو استخدام قطعی بعد از فراغت از تحصیل از دیگر شرایط ورود به دانشگاه فرهنگیان و انتخاب شغل معلمی هستند.