نبض کنکور همچنان می زند

بسیاری معتقدند که کنکور اضطراب، دلشوره و فشار روانی زیادی برای داوطلبان و خانواده‌های آنها به همراه دارد. عاملی که می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری بر سلامت جسمی افراد داشته باشد. در این میان ترس از ناکامی در این آزمون از عمده ترین دلایل ایجاد استرس بر متقاضیان این رقابت است که سلامت داوطلبان را تهدید می‌کند.

متقاضیانی که او را با دیگر اطرافیانش مقایسه می‌کنند و از وی توقع بیش از توانش را دارند، بیش از دیگران در معرض فشار روانی است. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان برای جلوگیری از این فشار روانی پیشنهاد حذف کنکور را داده اند.

باید اشاره داشت که مجلس شورای اسلامی برپایه مصوبه 1386 خورشیدی مقرر کرد که کنکور تا 1390 خورشیدی حذف شود اما این قانون در 1392 خورشیدی به وسیله نمایندگان اصلاح و برای اجرایی شدن این قانون، مقرر شد در پنج سال، 85 درصد کل ظرفیت های آموزش عالی را با سوابق تحصیلی محاسبه کنند و این کار در سال های گذشته تا حدودی صورت پذیرفت اما همچنان تا حذف کنکور راه زیادی مانده است و هنوز بحث های زیادی را به خود همراه می کند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در ارتباط با پیامدهای مثبت و منفی حذف کنکور با «میرحمایت میرزاده» سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و «پدرام فیاضیان» روان شناس، مشاور و برنامه ریزی تحصیلی به گفت وگو پرداخته است.

**کنکور باید هر چه سریعتر حذف شود

میرزاده از موافقان حذف کنکور گفت: همه صاحب نظران، بزرگان نظام، رییس جمهوری، رییس مجلس، همه اهل قلم، حذف کنکور را قبول دارند و معتقدند باید تغییر و تحولی در نظام آموزشی صورت بگیرد و باید دانست، مزایای حذف کنکور بسیار بالاتر از معایب آن است.

**صدا و سیما نباید تبلیغات موسسه های کنکور را پخش کند

سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: برای جلوگیری از اثرات منفی کنکور و استرس روحی روانی آن، همه باید تلاش کنند تا قانون حذف کنکور هر چه سریع تر اجرایی شود. برای انجام دادن این موضوع، صدا و سیما باید همکاری لازم را انجام دهد و نباید تبلیغات موسسه های کنکور را پخش کند زیرا این آزمون باعث ناامیدی به آینده و زندگی می شود. در واقع با وضعیتی که کنکور برای داوطلبان و خانواده ها به وجود آورده است هر لحظه باید منتظر حادثه بود، بنابراین اگر امروز کنکور حذف شود، خیلی بهتر از فرداست.

** کنکور یکی از ابزارهای سنجش است نه همه آنها

وی در ادامه افزود: سازمان سنجش و آموزش کشور برای حذف کنکور باید تصمیم لازم و درست را بگیرد زیرا این آزمون یکی از ابزارهای سنجش است نه همه آنها و شیوه ها مختلفی برای تراز افراد وجود دارد. حتماً نباید سنجش در 2 ساعت برگزار شود، می تواند فرآیندی باشد و 12 سال تحصیل دانش آموزان را مورد سنجش قرار دهند و مشخص کنند که استعداد دانش آموزان در چه زمینه ای است و دانشگاه ها در مرحله بعد زمینه را فراهم کنند. مانند بسیاری از کشورهای دنیا که بدون کنکور تحصیل می کنند بهتر است ما هم اینگونه عمل کنیم.

- در ادامه به مرور دیدگاه «پدرام فیاضیان» روان شناس، مشاور و برنامه ریزی تحصیلی می پردازیم:

**حذف کنکور برای رشته های خاص و استرس زا صحیح نیست

فیاضیان به عنوان مخالفان حذف کنکور توضیح داد: کنکور مشکلاتی را ایجاد می کند که نمی توان آنها را نقض کرد اما بحث استرسی که در افراد ایجاد می کند و به نوعی داوطلبان را مورد سنجش قرار می دهد، مثبت است زیرا فرد باید قدرت کنترل استرس خود را داشته باشد و سنجش کنترل استرس بسیار مناسب است. به همین دلیل حذف کنکور برای رشته های خاص و استرس زا صحیح نیست زیرا فرد در آینده در آن جایگاهی که قرار است بنشیند باید به گونه ای تربیت شود که بتواند استرس خود را کنترل کند. بنابراین شاید کنکور در لحظه منفی باشد اما اگر بخواهیم تمام جوانب را در نظر بگیریم، در کل کنکور به لحاظ پارامترهایی مانند استاندارد بودن آزمون، سنجش جامع و ... که دارد، مثبت است. به ویژه برای رشته های خاص این استرس الزاماً بد نیست و حتی یک نیاز است و می تواند مثبت باشد، به طور کلی فرد برای تحصیل در رشته های تراز اول و دانشگاه های خوب باید تجربه استرس و کنترل را داشته باشد زیرا اینگونه شغل ها همواره با استرس همراهند. بنابراین فردی باید به گونه ای استرس خود را کنترل کند تا اینگونه در آینده هم بتواند استرس شغلی را مدیریت کند.

وی در ادامه افزود: به دلیل اینکه برای رشته های خاص مانند پزشکی، پیراپزشکی، پرستاری و ... پس از پایان تحصیل زمینه کاری وجود دارد، رویکرد عمومی و استقبال مردم از این رشته ها بسیار زیاد شده است و همه برای انتخاب این رشته ها داوطلب هستند. بنابراین ما نمی توانیم جلوی این سیل جمعیت را بگیریم مگر اینکه وضعیت اقتصادی و کار بهتر شود. از این کنکور می تواند بهترین ملاک ممکن برای ورود به دانشگاه در ایران باشد.

**منشا اصلی استرس کنکور، اضطراب و آزمون است

این مشاور و برنامه ریزی تحصیلی منشا اصلی استرس کنکور را اضطراب و آزمون دانست و تصریح کرد: این اضطراب و آزمون برای همه انسان ها وجود دارد و یک اتقاقی است که در 50 یا 70 سالگی هم اگر روی بحث آزمون (هر آزمونی یا اتفاق بزرگی در زندگی) تسلط وجود نداشته باشد، اضطراب صورت می گیرد. بنابراین کنکور یک اتفاق بزرگ برای افراد است در حالی که استرس و اضطراب را باید مساله دیگری دانست زیرا شاخه ها و زیر شاخه های استرس کنکور زیاد هستند، مانند فشارهای روانی و اجتماعی که به فرد وارد می شود و بخش مهمی از آن متوجه خانواده و اجتماع و حتی فشارهای مدرسه، مشاوران و مدیران مدرسه است؛ آنهایی که می خواهند فرد با کسب رتبه خوب برای مدرسه افتخار بیافرینند یا خانواده هایی که هزینه های خاص کرده اند، فرد ناخداگاه این فشار را در خود می بیند که باید این هزینه ها را جبران کند. بنابراین تمام این موارد مسلماً استرس زا هستند.

**باید هدایت تحصیلی درستی وجود داشته باشد

این روانشناس در پایان خاطر نشان کرد: برای برون رفت از مشکلات کنکور چند جنبه وجود دارد که به یکی از مهمترین آنها اشاره می کنیم. برای نمونه آموزش و پرورش باید بتواند هدایت شغلی مناسبی داشته باشد اما هنوز سیستم هدایت شغلی در آموزش و پرورش بر پایه نمره است و نمره مشخص می کند که فرد حق انتخاب رشته در رشته دبیرستان را دارد یا باید در رشته فنی حرفه ای و کاردانش ادامه تحصیل بدهد. در واقع هدایت تحصیلی درستی وجود ندارد البته در بعضی از مدارس غیر انتفاعی و به صورت موردی آشنایی با بعضی مشاغل صورت گرفته است اما به صورت جامع کاری انجام نمی شود.

مشاوران آموزش و پرورش در سال جاری به جای اینکه در ارتباط با آشنایی با مشاغل و رشته ها آموزش بدهند بیشتر تهدید کرده و گفته اند که رشته تجربی متقاضیان زیادی دارد و افراد خواهان ادامه تحصیل در این رشته ها امکان دارد، پذیرش نشوند. یعنی از تهدید و ارعاب استفاده کردند در حالی که این روش صحیح نیست.

من معتقدم باید از سال نهم یا پایین تر آموزش های لازم را نسبت به مشاغل بدهند و ذهن دانش آموز را از انشعاب های همیشگی یعنی از پزشک، معلم و مهندس شدن خارج کرد و به آنها آموزش های نوین داد اما در آموزش و پرورش به اینگونه موارد توجه نمی شود. بنابراین یکی از مهم ترین قسمت های که می تواند جلوی فشار روانی کنکور را بگیرد، آموزش های است که باید از پایه هفتم به دانش آموزان داد.