قصه قلم خوردگی نسخه های پزشکی

بدون شک کسانی که به درمانگاه ها و مطب های پزشکان مراجعه می کنند برای درمان و رهایی از دردهای بیماری به این مکان ها روی می آورند تا با تن سالم به کانون خانواده بازگردند و فعالیت خود را از سرگیرند.

قطعا همه پزشکان و مراکز درمانی و پزشکی با هدف خدمت رسانی به مراجعه کنندگان و سلامتی آنان تلاش می کنند و هیچ شکی نیز در انگیزه های انساندوستانه آنان نیست. اما ممکن است همین مراکز درمانی و پزشکی و خاصه پزشکان، به دلایلی ازجمله حجم زیاد کار اشتباهاتی نیز مرتکب شوند که صدمه اصلی آن نیز به بیمار خواهد رسید. اشتباهات باید در مراکز درمانی و بیمارستان ها به صفر برسد که اگر نرسد تاوان آن را بیماران خواهند پرداخت و شاید خیلی از آنها جبران ناپذیر باشد.

بطور قطع بیمار به قصد سلامتی به این مکان ها مراجعه می کند و در صورتی که با برخی سهل انگاری ها مواجه شود، علاوه بر درد بیماری، دردها و مشکلات بیشتری نیز متحمل خواهد شد.

یکی از موارد شایعی که معمولا در نسخه های پزشکی وجود دارد، قلم خوردگی است که همانطور که گفته شد اگر دقت نشود می تواند مشکلات زیادی برای بیمه شده بوجود آورد.

نگارنده به تازگی با یک مورد قلم خوردگی ساده در یک نسخه پزشکی یک کلینیک تامین اجتماعی برخورد کرده که به مشکل چند روزه مبدل شد.

بیمار (بامشکل ارتوپدی) که به سختی قادر به حرکت بود، پس از دریافت نوبت از طریق تلفن گویا که خود داستان مفصلی دارد، به این کلینیک مراجعه می کند و پس از طی مراحل پذیرش و انتظار برای آمدن دکتر به محل کار و رعایت ترتیب نوبت، چیزی حدود سه ساعت کارش طول می کشد که معمولا یک مساله عادی در این درمانگاه ها است و شکایتی نیز از این قضیه نیست.

اما اینکه پزشکان چنین درمانگاه هایی کمتر احوال و وضعیت بیماری فرد مراجعه کننده را می پرسند، نمی تواند یک امر عادی تلقی شود. اگر بیماری مثلا سه ساعت در نوبت می ماند شاید انتظار سه دقیقه صرف وقت پزشک معالج برای این بیمار زیاد نباشد. هر چند حجم کار زیاد و تعداد مراجعه کنندگان نیز انبوه باشد.

شاید یکی از دلایل وقوع اشتباهات در نسخ پزشکی نیز همین عجله باشد. مثلا در همین نسخه، پزشک آزمایش ام. آر. آی را برای بیمار تجویز می کند. این آزمایش در شعب این صندوق بیمه انجام نمی شود که یک موضوع غیرعادی است بنابراین بیمار ناچار است آن را بیرون انجام دهد که سهم بیمه از هزینه آزمایش فقط یک سوم است و بیمار ناچار است بقیه آن را نقدا بپردازد که مبلغ زیادی خواهد بود.

بیمار برای انجام آزمایش به آن طرف شهر مراجعه می کند اما متصدی پذیرش مرکز پزشکی ام آر آی در کمال ناباوری به بیمار می گوید که نسخه شما قلم خوردگی دارد چون بیمه چنین نسخی را قبول نمی کند و شما برای انجام آزمایش باید همه مبلغ را پرداخت کنید، اما چنانچه پزشک شما پشت نسخه را مهر و امضا کند می توانید بقیه وجه را بگیرید.

بیمار و همراه آن برای اینکه از حضور پزشک معالج در کلینیک اطمینان حاصل کند با همه شماره های آنجا یکی پس از دیگری تماس می گیرد اما همه تلفن ها روی پیامگیر وصل است و اعلام می کند که نوبت دهی تلفنی از ساعت 15 و اینترنتی از ساعت 16 آغاز می شود در حالی که شماره تلفن نوبت دهی شماره دیگری است.

بیمار ناگزیر است برای مهر و امضای نسخه پزشکی به کلینیک پزشکی که آن طرف شهر است مراجعه کند اما وقتی به آنجا می رسد می گویند اگر چند دقیقه زودتر آمده بودید، می توانستید پزشک را ببنیند.

منشی در جواب همراه بیمار که باید چکار کرد؟ گفت که باید فردا بیایید. برای او باور پذیر نبود که کسی نتواند این مشکل ساده او را رفع کند. بنابراین سراغ مسئولان کلینیک می رود. اما هیچکدام در محل نبودند. با مراجعه به نگهبانی به او گفتند که به سوپروایزر مراجعه کند. سوپروایزر با آگاهی از جریان، فقط گفت که من این موضوع را روزهای بعد در جلسه مطرح می کنم و سپس موضوع را در یک دفتر بزرگ که ظاهرا قبلا چندین مورد مشابه را نوشته شده بود این مورد را نیز اضافه می کند اما این را هم گفت که شما نیز به پزشک بگویید که نباید چنین اشتباهی بکند.

همراه بیمار وقتی مشاهده کرد که مشکلش حل نشده دوباره به منشی دکتر مراجعه می کند. منشی که معلوم نبود از کجا در جریان رفت و آمد او با دست اندرکاران کلینیک قرار گرفته در پاسخ سئوال همراه بیمار که چه باید بکند؟ به اتاق سوپرواریزر اشاره می کند و می گوید چرا شما برای این موضوع به همه جا می روید. به هرکس که می توانید شکایت کنید اینجا حراست، نیروی انتظامی و... دارد به آنان شکایت کنید. منشی در حالی این سخن را می گوید که اصلا کسی حرفی از شکایت نزده بود و شاید با این جمله می خواهد بگوید اینجا شکایت ها را بررسی نمی کنند!

روز بعد بیمار ساعت 16،30 به محل می رسد اما باز هم به او می گویند که دکتر چند دقیقه قبل رفت. به سوپرواریزر مراجعه می شود او این بار با مسئول شکایات کلینیک تماس می گیرد و موضوع را مطرح می کند.

همراه بیمار نزد او می رود، واحد شکایات در یک ساختمان دیگر خارج از درمانگاه قرار دارد و کسی که برای اولین بار به این محل آمده باشد بندرت می تواند چنین جای پرتی را پیدا کند.

مسئول شکایات می پرسد چه کسی به شما گفته که امروز دکتر تا ساعت 17 در محل کار حاضر هست. همراه بیمار گفت: منشی! مسئول شکایات گفت: اگر اینطور گفته باید با او برخورد شود. او سپس لیست حضور بیماران را از سایت درمانگاه به همراه بیمار نشان داد و گفت: ساعت حضور دکتر 15 تا 16 است و چطور به شما گفته که تا 17 درمحل حضور دارد. ( دقت کنید حضور دکتر در محل فقط یک ساعت است و معلوم هست با این وقت به هر بیمار فرصت کمی داده می شود و قطعا ویزیت درستی انجام نمی شود و رفت و آمدهای مداوم بیمار برای درمان، خسارات فراوانی به سیستم درمانی وارد می کند.)

بهرحال آن روز نیز، مشکل رفع نشد و قرار شد بیمار روز سوم نیز برای پیگیری این موضوع به درمانگاه مراجعه کند تا یک پزشک دیگر در یک نسخه دیگر آزمایش را بنویسد چرا که پزشک نخست تا روز شنبه سرکار نیست.

دراینجا اگر فقط هزینه رفت و آمد این سه روز بیمار و همراه او را حساب کنند شاید بیش از مبلغ یک سومی که بیمه احتمالا پرداخت خواهد کرد بشود. از طرفی بیمه تکمیلی در صورتی این مدارک را قبول می کند که بیمه اول نیز سهم خود را پرداخت کرده باشد و در مدارک نیز به آن اشاره شود.

روز سوم به مانند روز نخست دوباره کارهای پذیرش از ابتدا شروع می شود و پس از دریافت نوبت، به پزشک دیگر مراجعه و طی یک نسخه دیگر مورد آزمایش در دفترچه نوشته می شود.

بیمار حالا تصور می کند پس از سه روز رفت و آمد در شهر و تحمل این همه مشکل بخاطر یک قلم خوردگی ساده، می تواند جواب آزمایش را بگیرد و به دکتر معالج نشان دهد.

او در مرکز پزشکی ام آر ای پس از دریافت نوبت، مدارک خود را تحویل متصدی مربوطه می دهد. پس از مدتی نام او را صدا می زنند اما جواب آزمایش را به او نمی دهند و متصدی مربوطه با نشان دادن صفحه کامپیوتر، می گوید تاریخ نسخه پزشکی شما امروز است و سیستم می گوید که باید حداقل یک روز صبر کنید تا جواب آزمایش را بدهیم. فردا (جمعه) تعطیل است و شما باید شنبه مراجعه کنید(یعنی رفع یک قلم خوردگی کوچک در حداقل 5 روز) درحالی که نوبت مراجعه بیمار به پزشک معالج، اول وقت روز شنبه است.

شما تصور کنید بخاطر یک سهل انگاری کوچک که می شد با کمی دقت وجود نداشته باشد این همه مشکل برای بیمار و همراه او ایجاد می شود که سهم زیادی از این مشکل را بیمار تحمل خواهد کرد و هیچ تقصیری هم ندارد.

شاید در چنین چرخه ای، پزشک یاد شده هرگز متوجه این همه مشکل و دشواری نشود که برای بیمار بخاطر یک قلم خوردگی ساده ایجاد کرده است، و به همین دلیل نبود توجه، این مشکلات همچنان ادامه خواهد یافت.

روند غیرعادی در برخی از درمانگاه ها جریان دارد و اگر مراجعه کننده با این همه سهل انگاری و ندانم کاری، به بیماری های دیگر مبتلا نشود خیلی شانس آورده است هر چند این بیماری ها در آینده به تدریج خود را نشان می دهد.

همه ما در هر جایی که هستیم باید کارها را بدرستی انجام دهیم و شاید آنهایی که در مراکز درمانی و بهداشتی کار می کنند کارها و وظایف آنان سنگین تر باشد زیرا با سلامتی مردم سروکار دارند.

قطعا مشکلات این گونه درمانگاه ها خیلی بیشتر از این موارد است چنانچه مسئول شکایات همین مرکز اذعان می دارد که این واحد اخیرا خیلی بهتر از گذشته شده اما همین حالا نیز خیلی شکایت و پرونده داریم که شاید بتوانیم به 30 درصد تقاضاها پاسخ مثبت دهیم.

همه ما وقتی به بیماری می رسیم تا توان داریم حاضریم به آن خدمت کرده و مشکلش را رفع کنیم. رسیدگی به بیماران یک کار خداپسندانه و خیر است و قطعا کسانی که در مراکز درمانی و پزشکی فعالیت می کنند بخوبی به این موضوع آگاه هستند و همین راه را ادامه می دهند. نباید اجازه دهیم بیمار غیر از درد بیماری؛ دردها و مشکلات دیگری نیز تحمل کند و شاید کمی دقت هم در نوشتن و هم در رسیدگی به وضعیت بیمار، بتواند بخشی از مشکلات بیماران را کاهش دهد.