تشخیص ترنس بودن فرزند | چطور از فرزندان ترنس پشتیبانی کنیم؟

بسیاری از خانواده‌های سنتی تصور می‌کنند فرزند ترنس آنها مشکل اخلاقی یا روانی دارد و سعی می‌کنند با سرزنش و نکوهش او را از چیزی که هست دور کنند! خانواده باید مهم‌ترین پناه و حامی افراد ترنس باشد. پدرها و مادرها باید با مطالعه و آگاهی در این زمینه فرزند ترنسشان را درک کنند و حمایت و عشق لازم را به او بدهند. در این مقاله نشانه‌های ترنس‌بودن را می‌گوییم و توضیح می‌دهیم والدین چطور می‌توانند تشخیص بدهند فرزندشان تراجنسیتی است و شیوه رفتار صحیح با این فرزندان و حمایت از آنها چیست.

منظور از ترنس چیست؟

افراد ترنس یا تراجنسیتی کسانی هستند که هویت جنسیتی آنها با جنسیت هنگام تولدشان متفاوت است. مثلا اگر فردی ترنس مرد به زن (M2F) باشد، یعنی دختری در جسم یک پسر زندگی می‌کند و اگر فردی ترنس زن به مرد (F2M) باشد، یعنی فردی روحیات جنس مذکر دارد، اما جسمش مؤنث است. گروهی از ترنس‌ها هم جنسیت نان باینری (Non-binary gender) دارند؛ آنها برای خود هویت جنسی زن یا مرد قائل نیستند.

انسان‌ها معمولا از ۳سالگی جنسیت خود را تشخیص می‌دهند، اما ممکن است بعضی از کودکان از ۱۸ تا ۲۴ماهگی نشانه‌هایی مبنی بر تشخیص جنسیتشان بروز دهند. در این بازه سنی، پدرها و مادرها با توجه به رفتار کودک می‌توانند تشخیص بدهند که جنسیت فرزند آنها با جسمش مطابقت دارد یا خیر.

چطور متوجه شوم فرزندم ترنس است؟

ترنس‌ها معمولا نشانه‌های متفاوتی از خود بروز می‌دهند. این افراد به آنچه به جنسیت خودشان مربوط است علاقه‌ای نشان نمی‌دهند و ترجیح می‌دهند چیزهایی را داشته باشند که مربوط به جنس مخالف است. البته توجه کنید که منظور ما کلیشه‌های جنسیتی نیست. مثلا همیشه گفته شده است که دختران صورتی دوست دارند، اما صورتی لزوما رنگی دخترانه نیست. اگر پسری صورتی دوست داشته باشد یا دختری از صورتی خوشش نیاید، نمی‌توان با اطمینان گفت این افراد ترنس هستند.

برای تشخیص تراجنسیتی‌بودن کودک به رفتارها و عادت‌های او توجه کنید؛ اگر نشانه‌هایی را در رفتار فرزندتان دیدید که در ادامه نوشته‌ایم، به ترنس‌بودن او شک کنید و با افراد متخصص مشورت کنید.

۱. به تمایلات ناسازگار با جنسیت کودک توجه کنید

اگر فرزند شما بیشتر از اینکه اسباب‌بازی‌های مربوط به جنسیت خودش را دوست داشته باشد، سراغ اسباب‌بازی‌های جنس مخالف می‌رود یا لباس‌های جنس مخالف را ترجیح می‌دهد، باید به تراجنسیتی‌بودن او شک کنید. مثلا اگر فرزند دخترتان همیشه تیپ پسرانه را ترجیح می‌دهد و پیراهن‌های دخترانه را دوست ندارد یا ترجیح می‌دهد به‌جای عروسک‌بازی، با پسرها فوتبال بازی کند، باید کمی بیشتر به رفتارهای او توجه کنید.

یکی‌دو رفتار یا تمایل مشابه جنس مخالف به‌معنی ترنس‌‌بودن نیستند؛ افراد تراجنسیتی معمولا همیشه دوست دارند مشابه جنس مخالفشان رفتار کنند.

گاهی اوقات بچه‌ها مدت کوتاهی دوست دارند با نامی از جنس مخالف صدا شوند یا رفتارهایی مشابه جنس مخالف نشان می‌دهند. اگر این رفتارها مدت کوتاهی ادامه داشته باشند، به‌معنی تراجنسیتی‌بودن فرزند شما نیستند. کودکان و نوجوانان ترنس همیشه تمایل‌های مشابه جنس مخالف دارند و حتی با گذشت زمان هم از رفتارها و احساساتشان دست نمی‌کشند.

۲. به بازی‌ها و افکار کودک توجه کنید

بچه‌های ترنس معمولا در بازی‌ها یا تخیلاتشان جنسیت اصلی خودشان را بروز می‌دهند. اگر نشانه‌های زیر را مشاهده کردید، احتمالا فرزند شما تراجنسیتی است.

• هنگام خرید لباس، کفش یا سایر وسایل دوست دارد از قفسه وسایل مربوط به جنس مخالف خرید کند.

• نامی از جنس مخالف برای خودش انتخاب کرده است و دوست دارد با این نام صدایش کنید.

• ترجیح می‌دهد دوست‌هایش را از جنس مخالف انتخاب کند.

• فرزند پسرتان دوست دارد موهایش را بلند کند یا لاک بزند. فرزند دخترتان دوست دارد موهایش همیشه کوتاه باشند و از لاک‌زدن یا بستن موهایش بیزار است.

• هنگام بازی، نقش شخصیت‌هایی از جنس مخالف را برای خود انتخاب می‌کند.

• از ‌اندام‌های جنسی خود متنفر است.

• از والد یا بزرگ‌ترهای جنس مخالف الگو می‌گیرد و می‌خواهد مثل آنها باشد.

• وقتی به او اجازه می‌دهید کاری را به شیوه‌ای انجام بدهد که جنس مخالف انجام می‌دهد، خوشحال می‌شود. مثلا وقتی می‌گذارید دخترتان با پسرها فوتبال بازی کند یا پسرتان با کفش‌های پاشنه‌بلند راه برود، متوجه رضایت و خوشحالی کودک می‌شوید.

۳. دقت کنید چه چیزهایی فرزندتان را ناراحت می‌کند

گفتیم که کودکان و نوجوانان ترنس دوست دارند از نظر رفتاری و ظاهری شبیه به جنس مخالف باشند. پس اگر رفتارکردن مطابق هنجارهای تعیین‌شده برای جنسیت فرزندتان برای او آزاردهنده است، احتمالا شما والد فرزندی ترنس هستید.

به مقاومت‌های کودک توجه کنید. مثلا تصور کنید فرزند پسرتان اصرار دارد برای او دامن دخترانه بخرید. شما به او می‌گویید: «پسرها نباید دامن بپوشند.» اما او اصرار و گریه می‌کند و می‌گوید: «من پسر نیستم. من دخترم!» این نشانه‌ ترنس‌بودن فرزندتان است.

‌۴. به فرزندتان گوش بدهید

نوجوانان معمولا در سن بلوغ جنسیتشان را کاملا درک می‌کنند. بسیاری از افراد ترنس درباره احساساتی که به جنسیتشان دارند با خانواده صحبت می‌کنند، اما پدرها و مادرها به آنها گوش نمی‌دهند. آنها تصور می‌کنند فرزندشان بعد از پایان سن بلوغ و تعادل هورمون‌ها این افکار را کنار می‌گذارد! اهمیت‌ندادن به نوجوانان ترنس به آنها آسیب می‌رساند. شما باید با دقت به صحبت‌های فرزندانتان گوش کنید و واکنش درستی نشان بدهید.

۵. فرزندتان را امتحان کنید

برای فرزندتان فضایی فراهم کنید که بتواند جنسیت واقعی‌اش را بروز بدهد. مثلا او را با اسمی که می‌خواهد صدا کنید، اجازه بدهید لباس‌های جنس مخالفش را بپوشد یا بازی‌های مربوط به جنس مخالف را انجام بدهد. اگر فرزند شما در طول این دوره آزمایشی شادتر است، اعتمادبه‌نفس بیشتری دارد و راضی‌تر از قبل به نظر می‌رسد، احتمالا تراجنسیتی است و دوست دارد همیشه به همین روال ادامه بدهد.

چطور از فرزند ترنس حمایت کنم؟

کودکانی که مجبورند مطابق با جنسیت جسمشان رفتار کنند، ممکن است نشانه‌های مشکلات روانی چون خشم و افسردگی را بروز بدهند. نادیده‌گرفتن جنسیت واقعی در کودکی، اثرات عمیقی بر ناخودآگاه کودک می‌گذارد و ممکن است در آینده از نظر عاطفی او را دچار مشکل کند. واکنش درست والدین روی حال و آینده کودک تأثیر بسزایی خواهد داشت.

برای حمایت از فرزند ترنس باید ۲ گام مهم بردارید؛ گام اول کسب شناخت و مطالعه درباره ترنس‌جندرهاست و گام دوم هم درک فرزند. در ادامه توضیحاتی درباره هرکدام از این گام‌ها داده‌ایم.

۱. آگاهی و کسب اطلاعات

این آگاهی هم برای فرزند شما لازم است و هم برای خودتان. بعضی از چیزهایی که هم باید خودتان بدانید و هم باید به فرزندتان آموزش بدهید عبارت‌اند از:

• معنی تراجنسیتی و اینکه‌ کاملا طبیعی و ذاتی است و به شیوه تربیت کودک ربطی ندارد. کودک هم نباید بابتش احساس گناه داشته باشد.

• آناتومی بدن جنس مؤنث و مذکر چه تفاوت‌هایی با هم دارند و چرا آناتومی بدن فرد ترنس با جنسیت واقعی‌اش متفاوت است.

• افراد مختلف در سنین متفاوتی جنسیتشان را درک می‌کنند. اغلب کودکان در ۳سالگی متوجه جنسیتشان می‌شوند و آن را در موقعیت‌های مختلف اعلام می‌کنند. اما گروهی از کودکان (به‌خصوص ترنس‌ها) به‌خاطر ناآگاهی یا ترس از طردشدن جنسیتشان را اعلام نمی‌کنند. گاهی اوقات هم ترنس‌ها به‌خاطر این مسائل تظاهر می‌کنند جنسیت مطابق با جسمشان دارند و چیزهایی که درباره تمایل به جنس مخالف بودن می‌گفتند، یک مرحله گذرا بوده است.

• شرایط تغییر جنسیت در ایران.

• اطلاعاتی درباره عمل تغییر جنسیت و هورمون‌درمانی؛ می‌توانید از مقالات «عمل تغییر جنسیت زن به مرد» و «عمل تغییر جنسیت مرد به زن» در چطور کمک بگیرید.

برای آگاهی بیشتر می‌توانید به کتاب‌ها، وبلاگ‌ها و مستندهایی رجوع کنید که داستان زندگی ترنس‌ها را روایت می‌کنند.

۲. حمایت از فرزند و ایجاد فضایی امن برای او

متأسفانه فشارهای روانی جامعه بر افراد ترنس بیشتر از چیزی است که تصور می‌کنید. به همین دلیل حمایت شما از فرزندتان برای او حیاتی خواهد بود. برای حمایت از فرزند ترنس خود فقط کافی است به او گوش دهید و با او مطابق جنسیت واقعی‌اش رفتار کنید.

بسیاری از افراد ترنسی که حمایتی از خانواده‌شان دریافت نمی‌کنند، دچار آسیب‌های روانی چون افسردگی می‌شوند و حتی ممکن است به اعتیاد روی بیاورند یا خودکشی کنند. حمایت شما به کودک کمک می‌کند با تبعیض‌ها و سکسیسم مقابله کند و با مشکلاتش بدون اینکه به سلامت روانش آسیبی برسد، مواجه شود.

دقت داشته باشید که وقتی فرزندتان درباره جنسیت واقعی‌اش صحبت می‌کند، نباید سرزنشش کنید یا حرف‌هایش را نادیده بگیرید. حتی اگر این یک مرحله گذرا در زندگی کودک باشد، باز هم توجه شما برای او اهمیت بسیاری دارد. اگر درباره ترنس‌بودن کودک نگرانید، با خودش صحبت نکنید. این مسائل را با همسر یا روان‌شناس در میان بگذارید و اجازه بدهید کودک آزادانه مطابق جنسیت خودش رفتار کند.

روش دیگری که برای حمایت از فرزند ترنس وجود دارد، پشتیبانی از او در مواجهه با مشکلاتی است که جامعه برایش ایجاد می‌کند. به فرزندتان اطمینان بدهید که درباره این مسئله برای معلم یا خواهر و برادرهایش توضیح می‌دهید. همچنین در برابر افرادی که رفتارهای نادرست با فرزندتان دارند، واکنش جدی و محکمی داشته باشید و برای افزایش آگاهی اطرافیان نیز تلاش کنید.

اگر فرزندتان در بزرگ‌سالی تصمیم به تغییر جنسیت گرفت یا خواست بدون تغییر جسمش، ظاهر و رفتارهایی مطابق جنسیت واقعی‌اش داشته باشد، او را بپذیرید و از او حمایت کنید. نکته مهم این است که بسیاری از افراد در بزرگ‌سالی متوجه می‌شوند که تمایل دارند مطابق با جنسیت جسمشان رفتار کنند و دیگر نمی‌خواهند ترنس باشند. این حق را برای فرزندتان قائل شوید و به‌خاطر گذشته او را سرزنش نکنید.

۳. کمک‌گرفتن از افراد متخصص

روان‌شناس متخصص به شما و فرزندتان کمک می‌کند با وضعیت تراجنسیتی کنار بیایید و بدانید چطور باید رفتار کنید. اهمیت حضور روان‌شناس وقتی بیشتر می‌شود که فرزند شما به این خاطر با مشکلاتی چون افسردگی دست‌وپنجه نرم کند و نشانه‌هایی مثل کم‌خوابی،‌ افزایش ناگهانی وزن یا تغییرات خلقی اساسی نشان دهد.

کلام آخر؛ بیش‌ازحد حساس نباشید

گاهی اوقات پدر و مادرها بیش‌ازحد درگیر مطالعه درباره رفتارهای تراجنسیتی می‌شوند و ممکن است با کوچک‌ترین رفتار فرزندشان به این مسئله شک کنند. مثلا اگر فرزند پسرشان به عروسک‌بازی علاقه داشته باشد، تصور می‌کنند او ترنس مرد به زن است، اما شاید واقعیت این باشد که او فقط عروسک‌بازی را دوست دارد و از جنسیتش راضی است! پس اگر تصور می‌کنید فرزندتان روحیاتی متفاوت با جنسیتش دارد، ابتدا به‌کمک افراد متخصص مطمئن شوید که او ترنس‌جندر است و سپس با راهکارهایی که در این مقاله ارائه دادیم، از او حمایت کنید.