۵ نکته مهم نحوه برخورد با کودکان طلاق در مدرسه

چگونه کودکان طلاق را در مدرسه حمایت کنیم؟

طلاق والدین یکی از سخت‌ترین تجربیات زندگی کودکانه است که می‌تواند تأثیرات عاطفی و تحصیلی عمیقی بر جای بگذارد. این تغییرات می‌توانند احساساتی چون غم، خشم و اضطراب را در کودکان ایجاد کرده و رفتار آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهند.

اما نکته مهم اینجاست که مدارس و معلمان می‌توانند با روش‌های ساده اما مؤثر، نقش بزرگی در حمایت از این کودکان ایفا کنند. اگر شما هم می‌خواهید بدانید چگونه می‌توانیم به کودکان طلاق در مدرسه کمک کنیم تا این دوران را با کمترین آسیب پشت سر بگذارند، این مطلب مرکز مشاور خانواده آویژه در مورد نحوه برخورد با کودکان طلاق در مدرسه را از دست ندهید!

چرا نحوه برخورد با کودکان طلاق در مدرسه اهمیت دارد؟

تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان ممکن است بین ۱۸ ماه تا ۲ سال برای تطبیق با هر تغییر بزرگ در زندگی، مثل طلاق، زمان نیاز داشته باشند. در این مدت، حمایت عاطفی و روانی آن‌ها در مدرسه نقشی اساسی در کاهش استرس و بهبود عملکرد تحصیلی‌شان دارد.

وقتی والدین از هم جدا می‌شوند، این تغییر بزرگ می‌تواند برای کودکان یک شوک عاطفی بزرگ باشد. طلاق نه تنها زندگی روزمره آن‌ها را تغییر می‌دهد، بلکه احساسات شدیدی مثل غم، خشم، اضطراب و حتی سردرگمی در آن‌ها به وجود می‌آورد که این احساسات به طور طبیعی در محیط مدرسه و کلاس درس بروز می‌کند.

این وضعیت ممکن است باعث شود که تمرکز کودکان در مدرسه کاهش پیدا کند و ارتباطات اجتماعی‌شان دچار مشکل شود.

اما نکته‌ای که باید بدانیم این است که معلمان نقش کلیدی در کمک به این کودکان دارند. آن‌ها می‌توانند محیطی امن و حمایتی برای دانش‌آموزان ایجاد کنند و با شنیدن نگرانی‌ها و احساسات آن‌ها، احساس آرامش و حمایت را در این دوران سخت برایشان فراهم کنند.

معلمان مدارس ابتدایی که بیشتر زمان خود را با بچه‌ها می‌گذرانند، آشنایی بیشتری با آن‌ها دارند و می‌توانند به راحتی مشکلات عاطفی را شناسایی کرده و در صورت نیاز، از دیگر منابع مدرسه کمک بگیرند.

در مدارس متوسطه نیز هر معلم می‌تواند به دانش‌آموزانی که دچار اضطراب و نگرانی هستند، فرصتی برای صحبت و ابراز احساسات بدهد و آن‌ها را به مشاور یا حمایت‌های لازم راهنمایی کند. این فقط به عهده مشاوران مدرسه نیست؛ هر معلمی می‌تواند نقشی مهم در ایجاد فضای حمایتی ایفا کند.

در واقع، آموزش و پرورش می‌تواند به‌عنوان یک پشتیبان بزرگ برای کودکان در دوران سخت طلاق والدین عمل کند و با ارائه راهکارهای مناسب، به آن‌ها کمک کند تا با تغییرات بزرگ در زندگی‌شان به بهترین شکل ممکن کنار بیایند و در آینده از آسیب‌های روحی ناشی از این تجربه رنج نبرند.

تاثیر طلاق بر کودکان و نقش مدرسه در حمایت از آن‌ها

طلاق والدین می‌تواند به شدت بر احساسات و یادگیری کودکان تاثیر بگذارد. با این حال، مدرسه و معلمان می‌توانند نقش مهمی در حمایت از این کودکان ایفا کنند.

1. ایجاد فضای امن و حمایتگر در مدرسه

کودکان در دوران طلاق، نیاز به محیطی امن و حمایتگر دارند. معلمان باید فضایی ایجاد کنند که کودک احساس کند می‌تواند آزادانه از احساسات خود صحبت کند بدون ترس از قضاوت.

2. اهمیت آگاهی معلمان از وضعیت کودک

اگر معلمان از وضعیت عاطفی و خانوادگی دانش‌آموز آگاه باشند، می‌توانند به‌طور مؤثرتر به او کمک کنند. کودکان زمانی که می‌دانند معلمانشان از مشکلاتشان مطلع هستند، احساس امنیت بیشتری می‌کنند و راحت‌تر به آن‌ها اعتماد می‌کنند.

3. ساختار و پیش‌بینی در محیط مدرسه

یکی از نیازهای اساسی کودکان در این شرایط، ایجاد یک محیط ساختارمند و قابل پیش‌بینی است. محیط مدرسه باید قوانین مشخص و روتین‌های ثابت داشته باشد تا کودک احساس کند که این فضا از مشکلات و بی‌نظمی‌های خانه دور است.

4. فرصت برای گفتگو و حمایت عاطفی

معلمان باید فضایی فراهم کنند که کودکان بتوانند در صورت نیاز، احساسات خود را بیان کنند. این امر می‌تواند شامل جلسات مشاوره‌ای با معلم یا مشاور مدرسه باشد تا کودک از احساسات خود کاسته و از حمایت‌های مناسب بهره‌مند شود.

کودکان در دوران طلاق به حمایت و درک ویژه‌ای نیاز دارند. معلمان با گوش دادن و ارائه فضای امن، می‌توانند در کنار خانواده‌ها به کودکان کمک کنند تا با این دوران دشوار کنار بیایند و عملکرد تحصیلی و اجتماعی خود را حفظ کنند.

استراتژی‌های مفید برای معلمان در حمایت از کودکان در دوران طلاق والدین

طلاق والدین یکی از چالش‌های بزرگ زندگی کودکان است اما نکته مثبت این است که معلمان می‌توانند نقش مؤثری در کاهش این تأثیرات و حمایت از دانش‌آموزان داشته باشند. بر اساس تحقیقات دانشگاه چارلز استورت، معلمان با استفاده از استراتژی‌های ساده ولی مؤثر می‌توانند به کودکان در دوران سخت طلاق کمک کنند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشند و در مدرسه عملکرد بهتری داشته باشند.

استراتژی‌های کلیدی عبارتند از:

۱. درک نیازهای کودکان:

معلمان باید سعی کنند تا با توجه به نشانه‌های رفتاری و عاطفی کودکان، واکنش‌ها و احساسات آن‌ها را درک کنند. این امر شامل توجه به تغییرات در رفتار کودکان می‌شود، مثل کاهش یا افزایش فعالیت‌های اجتماعی، تغییرات در عملکرد تحصیلی، یا بروز رفتارهای عصبی و ناآرام است.

مشاروان آویژه می گویند معلمان می‌توانند با برقراری گفت‌وگوهای معنادار و همدلانه با کودکان، به آن‌ها کمک کنند تا احساسات خود را بیان کنند و از دردسرهایی که ممکن است به دلیل طلاق والدین با آن مواجه هستند، صحبت کنند.

این آگاهی به معلمان این امکان را می‌دهد که به طور مؤثرتر از راهکارهای حمایتی برای کاهش استرس و ایجاد احساس آرامش در کودکان استفاده کنند.

۲. ایجاد ارتباط مؤثر:

برای حمایت مؤثر از کودکانی که والدینشان در حال گذراندن فرایند طلاق هستند، معلمان باید ارتباطی مؤثر و حمایتگر با آن‌ها برقرار کنند. این ارتباط به معنای داشتن گفتگوهای خصوصی با کودکان است که در آن‌ها احساس راحتی کنند و بتوانند به راحتی نگرانی‌ها و احساسات خود را بیان کنند.

علاوه بر این، گوش دادن فعال به مشکلات و احساسات کودک، به آن‌ها کمک می‌کند تا احساس دیده شدن و درک شدن کنند.

ایجاد فضایی امن و دوستانه در کلاس، جایی که کودک احساس راحتی و امنیت کند، می‌تواند باعث شود که کودک از فشارهای روانی دوران طلاق کمتر رنج ببرد.

۳. حمایت عاطفی برای کودکان:

حمایت عاطفی برای کودکانی که در حال تجربه طلاق والدین هستند، یکی از بخش‌های حیاتی در فرآیند سازگاری آن‌ها با تغییرات زندگی است. معلمان می‌توانند با اختصاص زمان مشخص برای صحبت کردن با کودک، به او فرصتی بدهند تا احساسات و نگرانی‌های خود را بیان کند. این زمان اختصاصی به کودک کمک می‌کند تا احساس کند که شنیده می‌شود و حمایت می‌شود.

در صورتی که احساسات کودک پیچیده‌تر باشد یا نیاز به مشاوره تخصصی داشته باشد، معلمان می‌توانند کودک را به مشاور مدرسه یا مشاوره تلفنی خانواده ارجاع دهند تا حمایت حرفه‌ای‌تر و دقیق‌تری دریافت کند.

یکی دیگر از تکنیک‌های مفید برای حمایت عاطفی از کودکان، استفاده از "مقیاس فاجعه" است. این روش به کودک کمک می‌کند تا از طریق مقیاس‌های ساده، مشکلات و نگرانی‌های خود را ارزیابی کند و آن‌ها را در یک چارچوب منطقی قرار دهد. به عبارت دیگر، این تکنیک به کودک این امکان را می‌دهد که مشکلات خود را بزرگ‌تر از آن‌چه که هستند نبیند و به او کمک می‌کند تا احساسات خود را درک و کنترل کند.

۴. حمایت‌های عملی:

• انعطاف‌پذیری در کارهای مدرسه به این معناست که معلمان به کودکانی که والدینشان در حال طلاق هستند، زمان بیشتری برای تکالیف و پروژه‌ها می‌دهند تا فشار کمتری احساس کنند. این کار به کاهش استرس کمک می‌کند.

• فراهم کردن فرصت‌های یادگیری شامل برنامه‌های ویژه آموزشی، کمک‌های درسی یا فرصت‌های تقویت مهارت‌های اجتماعی و آموزشی است که به کودکان کمک می‌کند تا احساس کنند هنوز در مسیر رشد هستند.

• حمایت‌های اجتماعی به ایجاد ارتباطات و شبکه‌های حمایتی بین کودک، معلمان و همکلاسی‌ها اشاره دارد که به کودک احساس امنیت و حمایت می‌دهد و مانع از احساس تنهایی می‌شود.

۵. ایجاد محیط حمایتی برای کودکان:

ایجاد محیط حمایتی در مدرسه به معنای فراهم کردن فضایی امن و منظم است که کودکان در آن احساس امنیت و آرامش کنند. این نوع محیط به کودکان کمک می‌کند تا در شرایط دشوار مانند طلاق والدین، احساس راحتی و ثبات بیشتری داشته باشند.

سخنی از مشاوران آویژه

حمایت از کودکان در دوران طلاق والدین یک تلاش مشترک بین خانواده، مدرسه و جامعه است. با همکاری و حمایت متقابل، می‌توان به کودکان کمک کرد تا با این دوران چالش‌برانگیز کنار بیایند و به آینده‌ای روشن‌تر امیدوار باشند.

منبع: مرکز مشاوره خانواده آویژه https://psychology.avije.org/