علت لاغری و کاهش وزن بی دلیل چیست؟

اگر قصد دارید وزنتان را کم کنید و شاهد کم شدن عدد روی ترازو هستید به شما تبریک می گوییم! همه چیز درست به همان نحوی است که قرار بود باشد. ولی اگر به طور غیر منتظره لاغر شده اید نباید خوشحال باشید. وزن شما نشانگر سلامت کلی شماست و کاهش زیاد وزن به یکباره می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی باشد.

ما سعی نداریم شما را بترسانیم ولی وقتی صحبت از سلامت به میان می آید بهترین راه مراقب بودن است به علاوه این که با دیدن کوچکترین نشان از تغییر وضعیت بدن باید فورا به پزشک مراجعه نمایید تا سلامت شما را بررسی کرده و در صورت نیاز آزمایشات بیشتری روی آن انجام دهد.

به گفته دکتر رشمی سیرنات Reshmi Srinath، استادیار دیابت، غدد درون ریز و بیماری های استخوانی دانشکده ایچان در کوه سینا Icahn School of Medicine at Mount Sinai، اگر 5 تا 10 درصد وزن بدنتان در طی 3 تا 6 ماه کاهش پیدا کند، باید برای بررسی مشکل احتمالی به پزشک مراجعه نمایید.

مثلا اگر 6 تا 7 کیلو در یک ماه بی دلیلی و به صورت ناخواسته کاهش وزن داشتید، یا این که به یک باره لباسهایتان برایتان بزرگ شده است نشان می دهد که مشکلی در ارتباط با سلامتی شما وجود دارد.

قبل از مراجعه به پزشک هر گونه تغییری که در سبک زندگیتان ایجاد شده، عادات غذا خوردن یا برنامه خوابتان یا هر مشکل دیگر از قبیل خستگی یا سردرد را مرور کنید. همه این ها می تواند سرنخی برای کمک به تعیین علت مشکل شما باشد.

9 اتفاقی که شما و پزشکتان برای تعیین علت کاهش وزن ناخواسته تان باید مورد بررسی قرار دهید را در ادامه با هم مرور می کنیم:

1 . علت لاغری بی دلیل: سرطان

بله سرطان می تواند به کاهش وزن سریع منجر شود. به گفته دکتر سیرنات، اگر فردی گزارش کند بدون هر گونه تغییر در خوراکی های دریافتی، ورزش روزانه، سطح استرس و داروهای مصرفی دچار تغییر وزن ناگهانی شده، اولین حدس من سرطان است.

بسیاری از سرطان ها با سندرم تحلیل رفتن wasting syndrome که به نام سرطان کاشکسیا cachexia یا لاغری مفرط شناخته می شود و تحلیل رفتن عضلات همراه است. به گفته دکتر مایا فلر Maya Feller، سرطان کاشکسیا با التهاب سیستمیک، پروتئین منفی و تعادل انرژی و از دست دادن غیر ارادی توده بدن شناخته می شود که اعلب در مراحل آخر سرطان معده و پانکراس، برخی سرطان های ریه، سر، گردن و کلورکتال colorectal ( روده بزرگ ) دیده می شود ولی اگر سایر علایم ذکر شده در مقاله را نداشتید و دچار کاهش وزن شده اید باید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.

2 . علت لاغری بی دلیل: استرس

به گفته دکتر سیرنات، من مراجعین زیادی دارم که بعد از یک حادثه ناراحت کننده در محل کار یا جمع خانواده یا در اثر استرس های اجتماعی غذا خوردنشان را متوقف می کنند. این از دست دادن اشتها با هورمون جنگ و گریز که بدنتان هنگام استرس آزاد می کند مرتبط است.

بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس hypothalamus، هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین* corticotropin-releasing را ترشح می کند که باعث کاهش اشتها می شود. مغز هم پیامی به غده آدرنال adrenal ( غده فوقانی که روی کلیه ها قرار دارند ) فرستاده تا هورمون اپی نفرین epinephrine ( که به نام آدرنالین شناخته می شود ) را ترشح کند تا به فعال شدن پاسخ جنگ و گریز در بدن کمک کند و این فرایند به طور موقت جلوی غذا خوردن را می گیرد و باعث کاهش وزن خواهد شد.

*هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین corticotropin-releasing: ساختار کوچک هیپوتالاموس در مغز ماده ی آزاد کننده ی هورمونی را ترشح می کند به نام کورتیکوتروپین. این ماده به همراه هورمونش وظیفه ی تامین انرژی لاز م بدن برای مقابله با استرس و شرایط بحران اضطراب را دارد که به بدن کمک می کند بتواند مدیریت هیجان داشته باشد.

3 . علت لاغری بی دلیل: بیماری دستگاه گوارش

به گفته دکتر سیرنات، بیماری هایی مانند سلیاک celiac، کرون Crohn، عدم تحمل لاکتوز lactose intolerance و آسیب روده به دلیل جذب ناقص مواد غذایی توسط روده کوچک منجر به کاهش وزن می شوند. چون این بیماری ها از جذب مواد غذایی مهم جلوگیری می کنند. بیماری های دستگاه گوارش در اغلب موارد به راحتی قابل درمان هستند ولی باید برای تشخیصشان به یک متخصص گوارش مراجعه نمایید.

4 . علت لاغری بی دلیل: دیابت

هنگامی که دیابت به تازگی تشخیص داده می شود، شخص وزنش را از دست می دهد. به گفته دکتر سیرنات، دلیلش قند است که مقدارش بالاتر از میزان قابل تحمل برای سیستم بدن و کلیه هاست، این افراد قادر به استفاده از قند خون به عنوان سوخت نیستند و فقط توسط کلیه تصفیه شده و از بدنشان خارج می شود بنابراین قند به جای این که به مصرف عضلات و استخوان ها برسد از بدن دفع می شود.

به طور معمول افرد مبتلا به دیابت علایمی نظیر افزایش تشنگی، تکرر ادرار، تاری دید و بی حسی و خواب رفتن دست و پا را تجربه می کنند.

5 . علت لاغری بی دلیل: بیماری تیروئید

تیروئید متابولیسم شما را کنترل می کند، بنابراین منطقی است که مشکلات تیروئید منجر به مشکلات وزن شود. از آن جایی که متابولیسم بالا منجر به کاهش وزن می شود بنابراین برای سلامت مضر است. اگر شخصی بیماری پرکاری تیروئید hyperthyroidism داشته باشد با کاهش وزن سریع و عوارض دیگر از قبیل ضربان قلب، افزایش اضطراب، لرز و بی خوابی روبرو خواهد شد.

6 . علت لاغری بی دلیل: نارسایی غدد فوق کلیوی

نارسایی غدد فوق کلیوی یا آدرنال Adrenal که به نام بیمای ادیسون Addison’s شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که بدن کورتیزول cortisol کافی ترشح نکند. بله همان هورمون کروتیزولی که در پاسخ استرس شما دخیل است.

به گفته دکتر سیرنات، به صورت کاملا طبیعی تحت اثر استرس بالا مقدار زیادی هورمون کورتیزول ترشح می کنید. افرادی که سطح کورتیزول بدنشان خیلی پایین باشد نمی توانند پاسخ مناسبی به استرس بدهند و فوق العاده بیمار خواهند شد.

نارسایی آدرنال به طور معمول با کاهش وزن سریع، تهوع، سرگیجه و عفونت های دیگر همراه است.

7 . علت کاهش وزن بی دلیل: آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید Rheumatoid arthritis، یک اختلال التهابی مزمن است که روی مفاصل بدن شما تاثیر می گذارد. به صورت ناگهانی اتفاق می افتد و می تواند باعث کاهش وزن سریع شود. در این بیماری سیتوکین های* cytokines پیش التهابی نه تنها موجب التهاب می شوند بلکه باعث افزایش مصرف انرژی بدن خواهند شد بنابراین کالری بیشتر و چربی بیشتری به صورت روزانه می سوزانید. آرتریت روماتوئید معمولا در سنین 30 تا 50 سالگی پیشرفت می کند.

*سیتوکین های cytokines:سیتوکین ها پروتئین های محلولی هستند که در تنظیم ایمنی نقش دارند.

8 . علت لاغری بی دلیل: افسردگی depression

کاهش اشتها و کاهش وزن از علایم شایع افسردگی است. به گفته فلر، برخی افراد افسرده ممکن است کاهش انرژی و کاهش حضور در مناطق مختلف را تجربه کنند. این مشکل به غذا خوردن هم سرایت کرده و منجر به کاهش غذای دریافتی و در نتیجه کاهش وزن خواهد شد.

9 . علت لاغری بی دلیل: انگل یا پارازیت parasites

به گفته دکتر پاسکال ام وایت Pascale M. White ، استادیار پزشکی و مدیر کلینیک گوارش در دانشکده پزشکی ایچان کوه سینا، وجود انگل یا پارازیت با علایم متعددی همراه است به خصوص انگلهای هلمینت helminths و پروتوزوآ protozoa. این علایم می تواند شامل اسهال، تهوع، استفراغ و عدم اشتها باشد که منجر به کاهش ناخواسته وزن می شود.