اعمال و دعاهای روز دوم ماه رمضان: راهنمای مسیر معنوی

اعمال ماه رمضان به کلیه اقداماتی گفته می شود که روزه داران در طول ماه رمضان برای قبولی حاجات خود انجام می دهند. اعمال ماه رمضان می تواند شامل خواندن دعاهای مختلف یا انجام برخی واجبات و مستحبات دینی باشد. برخی اعمال ماه رمضان برای همه روزهای ماه مشترک و برخی دیگر مختص همان روز است.

دعا و اعمال روز دوم ماه مبارک رمضان را بخوانید و انجام دهید.

دعای روز دوم ماه رمضان

«اللهمّ قَرّبْنی فیهِ الی مَرْضاتِکَ و جَنّبْنی فیهِ من سَخَطِکَ و نَقماتِکَ و وفّقْنی فیهِ لقراءةِ آیاتِکَ برحْمَتِکَ یا أرْحَمَ الرّاحِمین»

خدایا نزدیک کن مرا در این ماه به سوی خشنودیت و برکنارم دار در آن از خشم و انتقامت و توفیق ده مرا در آن برای خواندن آیات قرآن، به رحمت خودت ‌ای مهربان‌ترین مهربانان.

شرح فراز‌های دعا

در دعای روز دوم ماه رمضان از پروردگار می‌خواهیم در این ماه کاری کند که به رضایتش نزدیک شویم. 

مرحوم آیت‌الله مجتهدی تهرانی (رحمه الله علیه) در شرح دعای روز دوم ماه مبارک رمضان آورده است: در این دعا از خداوند می‌خواهیم در ماه رمضان کاری کند که به رضایت و خشنودی او نزدیک بشویم. می‌گوید: در روایت وارد شده، اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است، ببین که تو از خدا راضی هستی یا نه؟!

بعضی‌ها از خدا راضی نیستند و به درگاه الهی گله می‌کنند که خدایا چرا همه دارا هستند و من چیزی ندارم یا چرا همه سالمند و من مریضم؟ نباید این طور حالتی داشت، بلکه باید در هر حالتی که هستی، از خدا راضی باشی.

مرحوم آیت‌الله مجتهدی تهرانی درباره ملاک رضایت خدا با اشاره به صفحه ۱۸۶ جلد سوم تفسیر «روض الجنان و روح الجنان» می‌گوید: یکی از اولیای الهی ۳۰ سال مریض بود، از ایشان سؤال کردند آیا دوست نداری خوب شوی و از این مسأله بیماری ناراحت نیستی؟ ایشان اصلا ابراز ناراحتی نکرده بود، چون رضایت خدا را ملاک قرار داده بود و نمی‌خواست خلاف خواست خدا بخواهد.

پس اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است یا نه، به دلت مراجعه کن! ببین در زندگی از خدا راضی هستی؟

اگر راضی هستی؛ بدان که خدا هم از تو راضی است و اگر در گوشه دلت از خدا ناراضی هستی، متوجه باش که خدا هم از تو ناراضی است.

در روایات اسلامی آمده است که خداوند از سه گروه تعجب می‌کند، این سه گروه عبارت‌اند از:

اول، کسی که نماز می‌خواند و می‌داند مقابل چه خدایی ایستاده است، اما در نماز حضور قلب ندارد و حواسش به نماز نیست.

دوم، کسی که عمری است روزی خدا را می‌خورد و غصه روزی فردا را دارد.

سوم، کسی که می‌خندد، در حالی که نمی‌داند خدا از او راضی هست یا نه!

مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی در ادامه شرح دعای روز دوم ماه مبارک رمضان، در تبیین عبارت «وَجَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ سَخَطِکَ وَ نَقِمَاتِکَ» می‌گوید: خدایا یک کاری کن که از غضب تو اجتناب کنم و کاری نکنم که در ماه رمضان از من ناراضی باشی. 'وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِرَاءَةِ آیاتِکَ بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین' یعنی: خدایا مرا موفق به خواندن قرآن کن.

در قدیم رسم بود که ماه مبارک رمضان، چند ختم قرآن می‌کردند، حداقل یک ختم قرآن به نیت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) داشته باشید یا به نیت پدر و مادر و اموات خود، حداقل یک بار قرآن را ختم کنید.

کسی که در ماه رمضان موفق به یک ختم قرآن نمی‌شود، دچار خسارت بزرگی می‌شود. ماه رمضان، ماه قرآن است و باید قرآن خواند؛ اگر کسی می‌خواهد زنگار دل او پاک شود، زمان سحر قرآن بخواند.

یکی دیگر از عوامل از بین بردن زنگار دل، "استغفار" است. چنان که پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: «پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف می‌کند: همنشینی علما، دست به سر یتیم کشیدن، نیمه ‌شب استغفار کردن، کم خوابیدن در شب و روزه‌داری.»

نخستین درخواست روزه‌دار، رضایت خداوند و بالاترین نعمت برای مؤمنان، رضایت خداوند است؛ اما روزه‌دار قبل از رسیدن به رضایت محبوب خود، باید مؤمن باشد و مؤمن نیز خصلت‌هایی دارد، از جمله: خشوع در نماز، دوری از سخن بیهوده، وفای به عهد، مواظبت بر نماز و ادای امانت.

نماز شب دوم ماه رمضان (مفاتیح الجنان)

نماز‌های شب دوم ماه مبارک رمضان؛ ده رکعت، در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه توحید.

حضرت امام علی (علیه السلام) فرمودند: هر کس این نماز را بخواند، در قیامت ندا می‌آید به این که او آزادشده خدا از آتش است.

توصیه معنوی

آیت الله العظمی مظاهری (دام ظله) درباره درک بهتر ماه مبارک رمضان فرمودند:

استاد بزرگوار ما علامه طباطبایی (رحمه الله علیه) در جلسه خصوصی شب‌های جمعه، از قول استاد بزرگوارشان مرحوم آیت‌الله قاضی (رحمه الله علیه) می‌فرمودند که آقای قاضی در دستورات اخلاقی به شاگردان خود می‌گفتند: در ارتباط‌های معنوی و در حین راز و نیاز و مناجات خود، اگر چیزی دیدید، نسبت به آن بی‌اعتنا باشید و فقط خداوند را در نظر داشته باشید... .

رسیدن به این مقامات مشکل است، اما کسی نباید تصوّر کند که غیر ممکن است. انسان می‌تواند در یک ماه مبارک رمضان، با عمل دقیق به واجبات و با خودداری جدی از گناه و پرهیز از مکروهات و شبهات و نیز با اهمیّت به مستحبّات و نوافل، به چنین جایگاهی برسد و در عید سعید فطر، از خود خداوند متعال عیدی بگیرد.

گروهی از مردم در پایان ماه مبارک رمضان، به بهشت می‌رسند، گروهی حسن عاقبت از خدا می‌گیرند، پاداش برخی آخرت است و هر کسی متناسب با اعمال خود و بر اساس میزان بهره‌مندی خود از برکات این ماه مبارک، پاداش می‌گیرد، امّا انسان زرنگ آن است که در عید سعید فطر، از خود خداوند متعال عیدی بگیرد و به کمتر از رسیدن به حق‌تعالی، رضایت ندهد.