علل و درمان عفونت های قارچی پوست

معمولاً در کودکان ۴ تا ۱۴ ساله دیده می شود و در بزرگسالان بسیار نادر است. معمولاً موجب ریزش لکه ای موها و ایجاد راش های پوسته پوسته می شود. موها از قسمت میانی می شکنند و می ریزند و اغلب، پوست سر، قرمز و در قسمت های مبتلا پوسته پوسته و خارش دار است. گاهی ممکن است جوش های چرکی کوچک موجود باشند.

√ عفونت قارچی بدن (tinea corpris)

معمولاً حلقوی شکل است وحاشیه پوسته پوسته دارد و قسمت مرکزی آن سالم است و یا ممکن است دارای پوسته ریزی باشد. معمولاً راش ها قرمز رنگ و دارای خارش هستند و در نواحی باز بدن مثل بازوها و صورت ایجاد می شوند.  عفونت قارچی بدن ممکن است از گربه آلوده، به انسان منتقل شود. برای پیشگیری، پوست را پس از استحمام یا تعریق شدید خشک کنید و همیشه پوست را خشک نگه دارید؛ لباس تنگ نپوشید؛ جوراب ها را به طور مکرر عوض کنید؛ کفش های روباز یا صندل بپوشید؛ به مناطقی از بدن که زیاد عرق می کنند پودر تالک بمالید.

√ عفونت قارچی کشاله ران (tinea cruris)

معمولاً این نوع عفونت قارچی موجب بروز راش های پوسته ریز توام با سوزش و خارش می شود که در ناحیه کشاله ران یا بین دو باسن به وجود می آیند و معمولاً پوست اطراف بیضه را مبتلا نمی کنند. معمولاً راش ها قرمز رنگ و دارای پوسته همراه با لبه های واضح هستند و اغلب به سمت خارج گسترش می یابند و قسمت مرکز آنها با گسترش راش سالم می شود.  معمولاً راش ها دردناک نیستند. ولی ممکن است موجب مرطوب شدن پوست محل شوند. ممکن است پوست اطراف، عفونی شود و تولید التهاب (سلولیت) نماید.

√ عفونت قارچ دست (tinea manuum)

معمولاً این نوع عفونت قارچی موجب بروز راش های پوسته ریز همراه با سوزش یا خارش و معمولاً بدون درد، در ناحیه کف دست ها می شود.  عفونت ممکن است در هر نقطه از دست ایجاد شود ولی معمولاً بر روی کف دست ها یا در فضای بین انگشتان روی می دهد.  در صورتی که عفونت درمان نشود ممکن است موجب ترک خوردگی پوست شود. همچنین عفونت می تواند موجب مرطوب شدن پوست ناحیه مبتلا شود. گاهی پوست اطراف محل مبتلا عفونی می شود و سلولیت به وجود می آید.

√ عفونت قارچی پا (tinea pedis)

در این نوع عفونت قارچی که “پای ورزشکاران” (athelete’s foot) هم نام دارد، فضای بین انگشتان پاها و کف پاها گرفتار می شوند. پوست به شکل سفید و پوسته پوسته در می آید و خارش کف پاها و بین انگشتان پا وجود دارد. سرانجام پوست ناحیه نرم می شود و حاشیه های ضایعه به آسانی جدا می شوند. مرکز ضایعه ممکن است دچار تحریک و قرمزی باشد و گاهی ترشح آبکی وجود دارد. بیماری در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب،  در فعالیت های ورزشی زیاد، در صورت پوشیدن کفش های تنگ ( مثل کفش باله) و در افراد دچار ضعف ایمنی بیشتر دیده می شود.

برای درمان بیماری، کفش های خود را پس از استحمام خشک کنید؛ در استخرهای عمومی از دمپایی مخصوص به خود استفاده کنید؛ کفش های دارای تهویه مناسب بپوشید؛ از پوشیدن کفش برای مدت طولانی خودداری کنید؛ از جوراب هایی استفاده کنید که پاها را خشک نگه می دارند.

√ عفونت قارچی ناخن (tinea unguium)

این نوع عفونت قارچی که اونیکومایکوزیس (onychomycosis)هم نام دارد موجب ضخیم و شکننده شدن یک ( یا چند) ناخن ولی معمولاً نه تمام آنها می شود.

معمولاً عفونت ناخن های دست به طور موفقیت آمیز قابل درمان است ولی ناخن های انگشتان  پا سخت تر درمان می شوند. معمولاً علایمی موجود نیست و گاهی درد یا ناراحتی وجود دارد. ناخن مبتلا ضخیم، کدر و شکننده می شود. گاهی پوست اطراف عفونی و دچار التهاب (سلولیت) می شود. در بعضی موارد عفونت قارچی کف دست یا پا موجب عفونت ناخن ها می شود.

√ عفونت قارچی (کچلی) ریش

عفونت قارچی ریش (tinea barbae) در ناحیه ریش دار صورت و گردن ایجاد می شود و به آن “خارش آرایشگران” هم گفته می شود و از علل ایجاد فولیکولیت است.  بیماری در کشاورزان (به دلیل شیوع بیشتر انتقال قارچ از حیوان به انسان نسبت به انتقال از انسان به انسان) شایع تر است. ضایعات این نوع عفونت ممکن است سطحی و خفیف، عمیق و ملتهب و یا حلقوی و منتشر باشند. نوع سطحی موجب قرمزی منتشر و ایجاد پاپول ها و پوستول های چرکی اطراف فولیکول می شوند و ممکن است موهای ناحیه شکننده و کدر شوند. نوع ملتهب معمولاً با گرفتاری یک طرفه چانه، گردن یا اطراف فک بالا (و بدون گرفتاری لب) همراه است و ضایعات گرهی همراه با  دلمه و چـرک شبیـه بـه آبسه ایجاد می شوند و موهای ناحیه شکننده می شوند و می ریزند. در نوع حلقوی، تاول های چرکی در دور ضایعه و پوسته ریزی در وسط دیده می شود.