علائم تومور مغزی را بشناسید+ انواع

  تومور مغزی یک توده یا رشد غیر طبیعی سلول‌ها در مغز میباشد. انواع مختلفی از تومور‌های مغزی وجود دارد که برخی از آن‌ها غیر قابل تشخیص هستند (خوش خیم) و برخی سرطانی یا بد خیم هستند. در تعریف تومور مغزی باید گفت: رشد یک توده غیرطبیعی در مغز است که امکان دارد خوش خیم یا بدخیم باشد یا به عبارتی نوعی نئوپلاسم داخل جمجمه‌ای سخت و تو پُر، و یا یک تومور (رشد غیر طبیعی سلولی)، در داخل مغز و یا کانال مرکزی نخاع است.

تومور‌های مغزی می توانند در مغز شروع شوند یا در قسمت‌های دیگر بدن آغاز شوند و سپس به سمت مغز گسترش یابد. چنانچه در ادامه این بخش خواهیم گفت: سرعت رشد تومور‌های مغزی میتواند متفاوت باشد؛ سرعت رشد و همچنین محل تومور مغزی تعیین کننده آن است که چگونه عملکرد سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار میدهد درمان تومور مغزی بستگی به نوع و اندازه و محل ایجاد آن دارد.

انواع تومور مغزی:

نوروم آکوستیک

استروسیتوما

متاستاز مغزی

کارسینوما

گلیوبلاستوما

تومور‌های امبریونال

گلیوما

مدولوبلاستوما

منینگیوما

تومور‌های مغزی کودکان

مننژبوم

و تومور‌های هیپوفیز

علائم تومور مغزی:

اصلی‌ترین علامت تومور، سردرد است که اکثر مواقع نوع سردرد به گونه‌ای است که بیمار برای اولین بار آن را تجربه می‌کند و در واقع با سردرد‌های دیگر فرق دارد چراکه این سردرد‌ها شدید و مداوم هستند و باعث اختلال در خواب و بیدارشدن بیمار در نیمه شب می‌شوند و با خوردن دارو‌های آرام بخش و مشکن کاهش نمی‌یابند. همانطور که گفته شد علائم و نشانه‌های تومور مغزی بسیار متفاوت است و به اندازه، محل و سرعت رشد بستگی دارد، اما نشانه‌های رایج و عمومی ناشی از تومور‌های مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

شروع جدید یا تغییر در الگوی سر درد‌ها

سر درد‌های که به تدریج بیشتر و شدیدتر میشود.

حالت‌های تهوع یا استفراغ‌های بی دلیل

مشکلات بینایی مانند:بینایی تار یا دو بینی یا از دست دادن دید محیطی

از دست دادن تدریجی لمس یا حرکت در یک دست یا پا

مشکل در کنترل و عدم تعادل

مشکلات گفتاری

سر در گمی در امور روزمره

تغییر شخصیتی یا رفتاری

تشنج، بویژه در کسانی که سابقه تشنج ندارند

مشکلات شنوایی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که علائم و نشانه‌های که ذکر شد و در شما ادامه پیدا کرد، به پزشک مراجعه کنید.

تومور‌های مغزی که از مغز شروع میشوند:

تومور‌های مغزی اولیه، در خود مغز یا در بافت‌های نزدیک مغز مثل غشا‌های پوشش دهنده آن، اعصاب جمجمه، غده هیپوفیز یا غدد پینال ایجاد میشود. این تومور‌ها زمانی شروع میشوند که سلول‌های طبیعی و نرمال به جهش‌های در DNA‌های خود دست پیدا میکنند.

این جهش‌ها به سلول‌ها اجازه رشد و تقسیم شدن میدهد؛ و تا زمان مرگ سلول‌های سالم به زندگیخود ادمه میدهند. در نتیجه توده‌ای از سلول‌های غیر طبیعی ایجاد میشود که تومور را تشکیل میدهد. در بزرگسالان تومور‌های مغزی اولیه بسیار کمتر از تومور‌های ثانویه مغزی هستند. (که در این شرایط سرطان در جا‌های دیگر آغاز میشود و بعد به مغز میرسد)

انواع مختلفی از تومور‌های اولیه مغز وجود دارد:

گلیوماس:

این تومور‌ها در مغز یا نخاع شروع میشوند و شامل آستروسیتوم‌ها، اپندیموما، گلوبلاستوما، الیگوستروکتومی‌ها والیگودندرولیوم هامیشود.

مننژیوم:

یک مننژیوم، یک تومور است که از غشا‌های مغز و نخاع منینژ تشکیل میشود؛ که اکثر آن‌ها غیر قابل تشخیص میباشد.

نوروم آکوستیک:

این تومور‌ها خوش خیم هستند و در اعصاب که کنترل توازن و شنوایی را از گوش داخلی به مغز کنترل میکند، توسعه میابد.

آدنوم هیپوفیز:

این‌ها اغلب خوش خیم هستند و در غده هیپو فیز مغز ایجاد میشود. این تومور‌ها میتواند با تاثیر بر روی هورمون‌های هیپوفیز کل بدن را تحت تاثیر قرار دهند.

مدولوبلاستوم:

این‌ها شایع‌ترین تومور‌های سرطانی در کودکان میباشند. در قسمت پسین مغز شروع میشوند و تمایل دارند که از طریق مایع نخاعی گسترش یابند. این تومور‌ها در بزرگسالان کمتر اتفاق میوفتد.

تومور‌های سلول‌های بنیادی:

این تومور‌ها ممکن است در کودکی که در آن بیضه‌ها و یا تخمدان‌ها شکل میگیرند، ایجاد شود؛ که گاهی میتوانند بر سایر قسمت‌های بدن مانند مغز نیز تاثیر بگذارند.

کرانیوفارنژیوم:

این تومور‌های نابارور در نزدیکی غده هیپوفیز که در آن هورمون‌های ترشح میشود که بسیاری از اعمال بدن را کنترل میکنند، شروع میشود. همانطور که گسترش میابد، میتواند غده هیپوفیز و دیگر ساختار‌های مغز را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

سرطانی که در جا‌های دیگری از بدن شروع میشود و به مغز میرسد (تومور‌های ثانویه یا متاستاتیک):

اینگونه تومور‌ها نتیجه تومور‌های سرطانی هستند که در جا‌های دیگر بدن شروع میشوند و سپس به مغز میرسند. تومور‌های مغزی ثانویه اغلب در افرادی که سابقه سرطان دارند رخ میدهد، اما به ندرت ممکن است اولین نشانه سرطان باشد که در جا‌های دیگر از بدن ایجاد شده است. این نوع تومور‌ها در بزرگسالان بسیار شایع‌تر از تومور‌های اولیه مغز میباشد.

هر گونه سرطان میتواند به مغز منتقل شود، اما انواع رایج آن عبارتند از::

سرطان سینه

سرطان کولون

سرطان کلیه

سرطان ریه

و ملانوما

عوامل خطر تومور مغزی:

در اکثر افراد مبتلا به تومور‌های اولیه، علت تومور مشخص نیست، اما پزشکان برخی عوامل را شناسایی کردن که ممکن است خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهد که عبارتند از::

تاریخچه خانوادگی تومور‌های مغزی:

بخش کوچکی از تومور‌های مغزی در افرادی رخ می‌دهد که دارای سابقه خانوادگی تومور می‌باشند و و یا یک خانواده‌ای که سابقه ژنتیک بیماری سندروم در آن‌ها زیاد باشد. این علائم، احتمال ابتلا به تومور مفزی را افزایش می‌دهند.

قرار گرفتن در معرض اشعه:

افرادی که در معرض تابش یونیزه قرار گرفته اند، خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش میدهند. نمونه‌های از این اشعه پرتو درمانی است که برای درمان سرطان استفاده میشود.

روش‌های نوین تشخیص تومور مغزی:

اگر مشکوک به تومور مغزی هستید، پزشک ممکن است آزمایش و روش‌های زیادی را به شما توصیه کند. مانند:

یک معاینه عصبی:

در این معاینه ممکن است که بینایی، شنوایی، تعادل، هماهنگی، قدرت و عکس العمل شما را بررسی کند. ایجاد مشکل در چند نایه و عملکرد ممکن است سرنخی درباره مشکل مغزی باشد.

آزمایشات تصویربرداری:

این نوع آزمایشات (MRI)، معمولا برای تشخیص و بررسی تومور مغزی استفاده می‌شود. در برخی موارد، ممکن است رنگ از طریق سیاه رگ به بازوی شما در حین ام آر آی تزریق شود. تعدادی از اجزای اسکن ام آر آی - از جمله ام آر آی عملکردی، ام آر آی پرفوژن و ام آر آی طیف سنجی رزونانس مغناطیسی- می‌توانند به پزشک شما کمک کنند، تا تومور را ارزیابی کرده و درمان را برنامه ریزی کنند.

گاهی اوقات دیگر آزمایش‌های تصویربرداری از جمله پرتونگاری کامپیوتری (CT) توصیه می‌شود. توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) برای تصویربرداری از مغز مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما به طور کلی فقط برای ایجاد تصاویر سرطان مغز مفید تست و برای انواع دیگر سرطان مفید نیست.

آزمایش‌ها برای پیدا کردن سرطان در بخش‌های دیگر بدن:

اگر مشکوک به این باشید که تومور مغزی شما می‌تواند ناشی از سرطانی باشد که از ناحیه دیگری از بدن پخش شده، پزشک ممکن است آزمایش‌ها و قدم‌هایی را برای تعیین محل سرطان به شما توصیه کند مثلا ممکن است یک سی تی اسکن یا پی‌ای تی بدهد تا به دنبال نشانه‌هایی از سرطان ریه باشد.

جمع آوری و تست یک نمونه از بافت غیر عادی (نمونه برداری):

نمونه برداری می‌تواند به عنوان بخشی از عملیاتی برای از بین بردن تومور مغزی انجام شود، یا نمونه برداری می‌تواند با استفاده از سوزن انجام شود. نمونه برداری از مغز بسیار حساس است، زیرا ممکن است به وسیله عملیات گسترده تری صدمه بزند؛ جراح سوراخ کوچکی در جمجمه شما را ایجاد می‌کند سپس یک سوزن نازک از طریق سوراخ وارد می‌شود و بافت با استفاده از سوزن، که اغلب توسط سی تی اسکن یا ام آر آی هدایت می‌شود، برداشته می‌شود.

نمونه توسط میکروسکوپ دیده می‌شود تا مشخص شود که آیا غده سرطانی یا خوش خیم است یا خیر، تست‌های آزمایشگاهی پیچیده می‌تواند به پزشک در مورد گزینه‌های درمانی شما کمک کند.

درمان‌های رایج طب مدرن برای درمان تومور مغزی

درمان یک تومور مغزی به نوع، اندازه و مکان تومور و همچنین سلامت کلی و ترجیحات شما بستگی دارد.

جراحی:اگر تومور مغزی در جایی واقع باشد که بتوان عمل شود، جراح تلاش خواهد کرد تا هر چه بیشتر تومور مغزی را از بین ببرد. در برخی موارد، تومور‌ها کوچک و ساده هستند تا از بافت مغزی اطراف جدا شوند، که عمل جراحی کامل را ممکن می‌سازد. در موارد دیگر، تومور‌ها می‌توانند از بافت اطراف جدا شوند و یا در نزدیکی مناطق حساس در مغز شما قرار بگیرند و جراحی را خطرناک و سخت می‌کند در این شرایط، پزشک بیش‌ترین میزان تومور را که ایمن است برمی دارد. حتی برداشتن بخشی از تومور مغزی می‌تواند به کاهش علائم و نشانه‌های شما کمک کند.

جراحی برای برداشتن تومور مغزی خطراتی را دارد، مانند عفونت و خونریزی:خطرات دیگری ممکن است به قسمتی از مغز شما که در آن تومور قرار دارد، بستگی داشته باشد. به عنوان مثال، جراحی روی یک تومور در نزدیکی اعصاب که به چشم متصل می‌شود ممکن است ریسک از دست دادن بینایی را به همراه داشته باشد.

پرتو درمانی یا تشعشع درمانی و عوارض آن:

اشعه درمانی تیره‌ای از انرژی بالاست، مانند اشعه‌های ایکس یا پروتون‌ها به منظور کشتن سلول‌های تومور مورد استفاده قرار می‌گیرد. درمان با تشعشع می‌تواند از یک ماشین در خارج از بدن شما (تابش پرتوی بیرونی) باشد، یا در موارد بسیار نادر، تشعشع را می‌توان در بدن شما نزدیک به تومور مغزی (براکی تراپی) قرار بگیرد. اشعه نور خارجی می‌تواند تنها بر روی ناحیه مغز شما متمرکز شود که تومور در آن واقع شده است و یا می‌تواند به کلی رویتمام مغز شما اعمال شود (تشعشع کل مغزی).

تشعشع کل مغز اغلب برای درمان سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد که از قسمت‌های دیگر بدن به مغز منتقل می‌شود و تومور‌های متعددی را در مغز شکل می‌دهد. یک فرم جدیدتر از پرتو درمانی با استفاده از تیره‌ای از پروتون است، برای استفاده در افراد مبتلا به تومور مغزی مورد مطالعه قرار گرفته است.

برای توموری که بسیار نزدیک به نواحی حساس مغز هستند، پرتو درمانی با پروتون ممکن است خطر اثرات جانبی مرتبط با تشعشعات را کاهش دهد. پرتو درمانی با پروتون بسیار موثرتر از پرتو درمانی استاندارد با اشعه ایکس است و عوارض جانبی تشعشع درمانی به نوع و دوز تشعشع که شما دریافت می‌کنید بستگی دارد. عوارض جانبی مشترک در طول زمان، یا بلافاصله پس از تشعشع بوجود می‌آید، مانند خستگی، سردرد، از دست رفتن حافظه و خارش پوست سر.

رادیوتراپی:

رادیوتراپی عمل جراحی به سنتی نیست برعکس در این نوع از انواع متعددی از تشعشع استفاده می‌کنند تا یک شکل بسیار متمرکز از عملیات تشعشع برای کشتن سلول‌های تومور در یک ناحیه بسیار کوچک ایجاد شود.

هر پرتو از تشعشع به طور خاص قدرتمند است، اما نقطه‌ای که همه تیر‌ها با آن برخورد می‌کنند - در تومور مغزی - مقدار بسیار زیادی تشعشع دریافت می‌کند تا سلول‌های تومور را بکشد. انواع مختلفی از تکنولوژی مورد استفاده در رادیوتراپی برای انتقال تشعشع برای درمان تومور‌های مغزی، مانند چاقو گاما یا شتاب ده خطی وجود دارد. رادیوتراپی معمولاً در یک درمان انجام می‌شود و در اغلب موارد می‌توانید همان روز به خانه بروید.

شیمی درمانی:

شیمی درمانی از دارو‌ها برای کشتن سلول‌های تومور استفاده می‌کند. شیمی درمانی را می‌توان به شکل قرص مصرف کرد و یا به رگ تزریق کرد (درون وریدی). شیمی درمانی اغلب برای درمان تومور‌های مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد (تمودار)، که به عنوان یک قرص مصرف می‌شود.

دارو‌های شیمی درمانی بسته به نوع سرطان به کار می‌روند. عوارض جانبی شیمی درمانی به نوع و مقدار دارویی که شما دریافت می‌کنید بستگی دارد. شیمی درمانی می‌تواند موجب تهوع، استفراغ و ریزش مو شود. آزمایش‌های سلول‌های تومور مغزی شما می‌تواند مشخص کند که سلول‌های تومور مغزی شما می‌تواند شیمی درمانی شود یا خیر. نوع تومور مغزی نیز در تعیین این که آیا شیمی درمانی توصیه می‌شود یا خیر، مفید است.

درمان هدفمند دارویی:

درمان‌های هدفمند دارویی بر اختلالات خاصی که در سلول‌های سرطانی وجود دارد، متمرکز هستندبا مسدود کردن این اختلالات، درمان‌های هدفمند دارویی می‌تواند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شود. دارو‌های درمانی برای انواع خاصی از تومور‌های مغزی در دسترس هستند، و بسیاری دیگر در انواع درمان‌ها بعد از این مورد انجام می‌شوند.

توان بخشی پس از درمان:

از آنجا که تومور‌های مغزی می‌توانند در بخش‌هایی از مغز رشد کنند که مهارت‌های حرکتی، گفتاری، دیدی و تفکری را کنترل می‌کنند، توان بخشی ممکن است بخش ضروری بازیابی باشد.

بسته به نیاز‌های شما، ممکن است پزشک این موارد را توصیه می‌کند:

درمان فیزیکی برای کمک به شما در بازیابی توانایی‌های حرکتی و یا قدرت ماهیچه‌ای

کار درمانی حرفه‌ای که به شما کمک می‌کند به فعالیت‌های روزمره خود برگردید، از جمله کار، بعد از یک تومور مغزی یا دیگر بیماری‌ها

گفتار درمانی با متخصصان در مشکلات گفتاری (پاتولوژیست گفتاری) می‌تواند به شما کمک کند تا صحبت کنید

آموزش خصوصی کودکان در سن مدرسه، برای کمک تا بتوانند با تغییرات در حافظه و تفکر پس از یک تومور مغزی کنار بیایند.