اشتباهات و تصورات نادرست درباره اهدای خون
ممکن است شما نیز به دلیل داشتن خالکوبی، مصرف دارو یا گیاهخوار بودن تصور کنید واجد شرایط اهدای خون نیستید اما آیا همه این شنیده‌ها و باورها درست هستند؟
اینها تنها برخی از اشتباهات و باورهای غلطی است که منجر به کم شدن تعداد اهداکنندگان خون می‌شود.
به گفته کارشناسان، فرآیند اهدای خون بسیار سریع بوده و کمتر از ۱۵ دقیقه زمان می‌برد. این عمل دردناک نبوده و تنها احساس گرمایی گذرا ایجاد می‌کند و در عین حال حس خوب نجات دادن زندگی یک شخص را به ارمغان می‌آورد.
در ادامه تصورت و شنیده‌های نادرست واشتباه که در مورد اهدای خون وجود دارد، به نقل از روزنامه "دیلی میل" آورده شده است:
اشتباه ۱- اهدای خون دردناک است
واقعیت: درد ناشی از اهدای خون بیشتر از حس سوزن سوزن شدن نیست. این درد بسیار کم را می‌توان با یادآوری نتیجه عمل خوبی که انجام می‌دهید، تحمل کنید.
اشتباه ۲- سلامت شما پس از اهدای خون مختل می‌شود
واقعیت: در صورتی که پیش از اهدای خون از سلامت برخوردار باشید، بهبودی کامل خود را تا ۲۴ الی ۴۸ ساعت پس از اهدا به دست می‌آورید. توصیه می‌شود پس از اهدای خون به استراحت بپردازید. تا دو ساعت نیز مایعات کافی برای جایگزینی مایعات از دست رفته بدن خود بنوشید. پس از اهدای خون بدن سریع‌تر سلول‌های خونی جدید تولید می‌کند. تمام گلبول‌های قرمز خون ظرف سه تا چهار روز و گلبول‌های سفید خون ظرف سه هفته جایگزین می‌شوند.
اشتباه ۳- اهدای خون زمانبر است
واقعیت: تمام روند یک جلسه اهدای خون از ابتدا تا انتها کمتر از یک ساعت زمان می‌برد و روند خود اهدای خون نیز کمتر از ۱۵ دقیقه به طول می‌انجامد.
اشتباه ۴- اچ آی وی یا سایر عفونت‌ها می‌توانند از طریق اهدای خون منتقل شوند
واقعیت: روش مشخصی برای گرفتن خون از هر اهدا کننده وجود دارد و استریلیزه بودن در تمامی مراحل رعایت می‌شود. یک سوزن استریل و جدید برای هر اهدا کننده استفاده می‌شود که سپس به درستی دور انداخته می‌شود. استفاده از تجهیزات و روش‌های استریل احتمال انتقال عفونت را از بین می‌برد.
اشتباه ۵- مقدار خون موجود در بدن هر فرد محدود است و اهدای آن درست نیست
واقعیت: در هر جلسه اهدای خون فقط حدود ۳۵۰ تا ۴۵۰ میلی لیتر خون از اهداکننده دریافت می‌شود. خون کافی در بدن هر فرد وجود دارد تا آن را بدون هیچ گونه عوارض جانبی اهدا کند و پس از اهدای خون نیز بدن خون جدید جایگزین می‌کند.
اشتباه ۶- مصرف دارو به این معناست که نمی‌توان خون اهدا کرد
واقعیت: بسته به نوع داروی مصرفی ممکن است فرد تا مدتی نتواند خون اهدا کند اما در بسیاری از موارد مصرف دارو مانع اهدای خون نمی‌شود. پیش از اهدای خون به مسؤول پزشکیِ روند اهدا، در مورد داروهای مصرفی خود اطلاع دهید.
اشتباه ۷- افراد سالمند نمی‌توانند خون اهدا کنند
واقعیت: هر فردی که سالم و سرحال باشد تا سن ۶۰ سالگی می‌تواند خون اهدا کند.
اشتباه ۸- در صورت نیاز خون می‌تواند به طور مصنوعی ساخته شود
واقعیت: این باوری غلط است. خون چیزی نیست که بتواند به طور مصنوعی ساخته شود و فقط می‌توان آن را از افراد سالم گرفت.
اشتباه ۹- خون را می‌توان برای زمانی نامحدود ذخیره کرد
واقعیت: خون محصولی طبیعی بوده و عمر مفید محدودی نیز دارد. از این رو لازم است تا به طور مداوم ذخیره‌های خون از نو پر شوند.
اشتباه ۱۰- پس از اهدای خون نمی‌توان در ورزش یا سایر فعالیت‌های بدنی شرکت کرد
واقعیت: اهدای خون تداخلی در توانایی اعمال فیزیکی ایجاد نمی‌کند. بلافاصله پس از اهدای خون توصیه‌های کلی مبنی بر اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین یا تمرین‌های شدید را رعایت کرده و تا پایان روز استراحت کنید. از روز بعد از اهدای خون می‌توانید تمرین‌های معمول ورزشی خود را از سر بگیرید.
اشتباه ۱۱- خون افراد گیاهخوار آهن کافی برای اهدا کردن ندارد
واقعیت: افراد گیاهخوار نیز می‌توانند خون اهدا کنند. آهن مورد نیاز از ذخیره‌های بدن گرفته می‌شود و در صورت حفظ رژیم غذایی متعادل پس از اهدای خون جایگزین می‌شود. این روند معمولاً یک ماه یا بیشتر زمان می‌برد.
اشتباه ۱۲- دورگه بودن یا از چند نژاد بودن خون را غیرقابل استفاده می‌کند
واقعیت: این نوع و گروه خونی شماست که اهمیت دارد نه نژاد و قومیتی که به آن تعلق دارید. در واقع متعلق بودن به اقلیت‌های قومی و نژادی ممکن است حتی خون شما را برای اهدا مطلوب‌تر سازد چرا که امکان دارد خون شما از گروه‌های خونی کمیاب تری باشد که برای درمان گروه‌های خونی بیشتری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اشتباه ۱۳- در صورت مصرف آنتی‌بیوتیک می‌توانید خون اهدا کنید
واقعیت: حداقل دو هفته از بهبودی یک عفونت باید گذشته باشد. در صورتی که احساس ناخوشی یا ابتلاء به سرماخوردگی دارید برای اهدای خون اقدام نکنید.
اشتباه ۱۴- زنان باردار می‌توانند خون اهدا کنند
واقعیت: زنان باردار یا زنانی که در دوران بارداری یا زایمان به آنها خون تزریق شده است، قادر به اهدای خون نیستند.
اشتباه ۱۵- اگر در دوران قاعدگی باشید، نمی‌توانید خون اهدا کنید
واقعیت: در دوران قاعدگی نیز می‌توان خون اهدا کرد. اگرچه در صورتی که خونریزی شما در این دوران شدید است، شاید بهتر باشد تا زمان پایان قاعدگی برای اهدای خون صبر کنید. این امر تنها برای اطمینان از این است که میزان سطوح آهن بدنتان کاهش نیابد چرا که می‌تواند باعث احساس ناخوشی شما در کوتاه مدت شود.
اشتباه ۱۶- مسافرت طولانی مدت بر توانایی اهدای خون تأثیر نمی‌گذارد
واقعیت: خیر، سفر به برخی از نقاط جهان می‌تواند توانایی شما را برای اهدای خون تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است مجبور شوید پس از بازگشت از سفر برای مدتی صبر کنید تا بتوانید خون اهدا کنید.
اشتباه ۱۷- در صورت داشتن خالکوبی یا پیرسینگ به هیج‌وجه نمی‌توان خون اهدا کرد
واقعیت: اگر به تازگی خالکوبی یا پیرسینگ (سوراخ‌کاری بدن) انجام داده‌اید باید مدتی صبر کنید تا بتوانید دوباره خون اهدا کنید. به طور مثال این مدت زمان در انگلیس چهار ماه تعریف شده است.
اشتباه ۱۸- اگر طب سوزنی انجام داده باشید، نمی‌توانید خون اهدا کنید
واقعیت: پس از انجام طب سوزنی هم هنوز ممکن است بتوانید خون اهدا کنید. اما باید به مسؤول پزشکی اهدای خون دلیل انجام دادن طب سوزنی خود را اعلام کنید.
اشتباه ۱۹- تنها یک بار در سال می‌توان خون اهدا کرد
واقعیت: مردان می‌توانند حداکثر چهار بار در سال خون اهدا کنند و توصیه‌ها برای زنان در مورد اهدای خون سالانه سه بار است. وقفه سه ماهه بین نوبت‌های اهدای خون برای این منظور توصیه شده است که بدن بتواند میزان هموگلوبین را تا سطح طبیعی افزایش دهد.