ویژگی‌های یک خواب خوب از زبان متخصص طب‌خواب
آیا برای شما هم اتفاق افتاده که با خستگی فراوان به رختخواب بروید اما پس از بیدار شدن همچنان خسته و بی‌حال باشید؟ یا پس از بیدار شدن از خواب، اطرافیان بگویند که در خواب حرف زده‌اید؟ این دست اتفاقات و موارد این‌چنینی همگی جزئی از اختلالات خواب شناخته می‌شوند.
در گفت‌وگو با یک متخصص طب خواب به بررسی ویژگی‌های خواب مناسب و شناسایی عوامل ایجاد کننده اختلال در خواب پرداخته‌ایم.
دکتر زهرا بنفشه آل‌محمد ویژگی‌های خواب خوب را به دو دسته ویژگی‌های کمی و کیفی تقسیم بندی کرده و گفت: از نظر کمیت، نیاز افراد به خواب در شبانه روز نسبت به یکدیگر متفاوت است. افراد عادی بین هفت تا ۹ ساعت در شبانه روز به خواب نیاز دارند که اگر این ساعات با کاهش روبرو باشد فرد در طو روز دچار خستگی و خواب‌آلودگی خواهد شد.
وی ادامه داد: از طرفی ممکن است برخی افراد علی‌رغم اینکه از تعداد ساعات خواب کافی بهره‌مند بودند، اما این ساعات با کیفیت خوبی همراه نبوده است تا جایی‌که پس از بیدار شدن نیز احساس خستگی و خواب‌آلودگی در فرد باقی بماند.
این متخصص طب خواب، بدن را دارای یک ریتم معین تعریف کرده و افزود: بدن به گونه‌ای تنظیم شده است که شب به خواب رفته و در طول روز فعال باشد. با جابجایی ساعت خواب، کیفیت خواب تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ چراکه خواب در طول روز کیفیت کمتری نسبت به خواب شب دارد. البته برخی افراد به طور ذاتی توانایی شب بیداری دارند و تمایل دارند که صبح زمان بیشتری را به خواب اختصاص دهند؛ اما دسته دیگر افرادی هستند که شب‌ها زودتر خوابیده و تمایل به زودتر بیدار شدن در روز را دارند که در اصطلاح به آنها چکاوک صبح می‌گوئیم.
وی در خصوص تغییر سیستم خواب این افراد و تلاش برای خواب شب آنها گفت: با راهکارهایی می‌توان خواب این افراد را به حالت عادی بازگرداند، اما این تغییر به سختی میسر می‌شود. به همین دلیل تا زمانی که عادت به شب بیداری تداخلی در زندگی فرد ایجاد نکرده باشد، بهتر است در آن تغییری ایجاد نکنیم.
آل‌محمد وجود اختلال‌های خواب را در کیفیت خواب مؤثر دانست و افرود: اختلالات خواب طیف گسترده‌ای دارند؛ اختلال حرکتی، تنفسی، وجود بیماری‌های همراه با درد، مصرف برخی داروها و… جزو این اختلال‌ها است. همچنین عوامل فیزیکی محل خواب مانند نور، صدا، دمای محیط و.... می‌توانند بر خواب اثرگذار باشند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا گاهی اوقات خواب نمی‌تواند خستگی ما را برطرف کند، به اختلالات خواب اشاره کرده و افزود: علاوه‌بر آن کاهش ساعت خواب نیز می‌تواند باعث تشدید خستگی شود.
وی در ادامه یکی از مشکلات شایع هنگام خواب را وقفه تنفسی در خواب معرفی کرد و گفت: اگر مجاری عبور هوا حین خواب باریک شود، هنگامی که هوا می‌خواهد از این مجاری بگذرد، باعث ایجاد صدای خرو پف می‌شود. گاهی نیز این قطع شدن مکرر تنفس طی خواب باعث افت اکسیژن خون می‌شود که این اتفاق می‌تواند خطر سکته مغزی و قلبی را افزایش دهد.
این متخصص طب خواب در پایان با اشاره به اختلال حرف زدن در خواب گفت: حرف زدن در خواب تحت عنوان اختلالات پاراسومنیا قرار می‌گیرد. این پدیده در کودکان غیرطبیعی نیست و با افزایش سن این اختلال کمتر مشاهده می‌شود؛ اما اگر در بزرگسالی به صورت جدید ایجاد شود، ممکن است دیگر پاراسومنیای ساده نبوده و نیاز به پیگیری داشته باشد.