علت گزگز پاها چیست؟

احساس گزگز و مور و مور که در پزشکی به عنوان پارستزی از آن نام می برند می تواند در بیماران مبتلا به بیماری ام اس و یا در مواردی ناشی از درگیری اعصاب محیطی دست و پا مشاهده گردد، در مواردی که این حالت به صورت موقت و کوتاه مدت باشد ( در حدود چند دقیقه) میتواند در اثر کاهش خونرسانی به اعصاب در منطقه ای محدود در یکی از اندام باشد که این موارد جزء موارد طبیعی و فیزیولوژیک است.

یکی از اعضای انجمن مغز و اعصاب ایران می گوید :در برخی موارد که احساس گزگز و مورمور بدون علت خاصی و به طور ناگهانی در یک اندام و یا در یک سمت بدن بوجود می آید و چندین ساعت به طول می انجامد باید به علل ارگانیک جدی تری فکر کنیم از جمله بیماری ام اس و سکته های مغزی ودر موارد غیر شایع می تواند جزء علایم همراه در بیماری میگرن و برخی فرم های غیر شایع تشنجباشد.

در مواردی که فردی مسن به طور ناگهانی دچار بی حسی دست و پا می گردد ( در یک سمت) در صورت همراهی حاد با علایم دیگر از جمله سنگینی زبان، تاری دید، اختلال در راه رفتن و تعادل ، سرگیجه و فلج عضلات صورت باید همواره به احتمال سکته مغزی مغزی به عنوان اولین علت احتمالی فکر کرد.

در این موارد باید فرد به اورژانس مغز و اعصاب مراجعه و تحت درمانهای لازم و تصویربرداری قرار بگیرد و توصیه می شود این افراد از نظر وجود عوامل خطر بروز آترواسکاروز (تصلب شرایین) بررسی گردند. آنچه اهمیت دارد سن بیماران و وجود ریسک فاکتورهای عروقی است بطوریکه وقوع بی حسی حاد در اندام در یک سمت بدن در سنین بالاتر ۵۵ سال احتمال وجود سکته مغزی را بسیار بیشتر نشان می دهد هر چند در مواردی نیز سکته های مغزی در حضور عوامل خطر قلبی عروقی در سنین کمتر از ۵۰ سال اتفاق می افتد.

از طرفی در افراد جوان بروز حاد علایم بی حسی یک اندام یا یک نیمه بدن یا صورت که تا دقایقی یا حتی ساعتها به طول می انجامد، می تواند از نشانه های حمله در بیماری ام اس باشد، آنچه در این موارد به تشخیص کمک می کند معاینه بالینی دقیق توسط نورولوژیست و اخذ شرح حال کامل از سابقه بروز برخی علایم همراه از جمله تاری دید، عدم تعادل، فلج اندام، دوبینی یا چند بینی است که این حملات ممکن است در طی ماهها یا سالها قبل به وقوع افتاده باشد وبی حسی اخیر در فرد بیمار می تواند حاکی از وقوع حمله جدید در بیمار باشد و در این موارد در کنار شرح حال و معاینه- تصویر برداری از مغز ونخاع به تشخیص کمک می کند.

 از جمله علل شایع دیگر که منجر به احساس خواب رفتگی و مور مور در اندام می گردد آرتروز گردن و کمر و یا در مواردی تنگی کانال نخاعی و یا بیرون زدگی دیسک گردن و کمر است که در کنار علایمی همچون دردهای انتشاری در اندام فوقانی و تحتانی از احساس بی حسی و گزگز محدود به برخی انگشتان شاکی می باشند که اغلب نشان از فشار برروی ریشه های عصبی است که در این موارد نیز معاینه و تصویر برداری از مهره های کمر و گردن ارزشمند است.

در کنار این علل مهم و قابل تامل در بسیاری از مراجعه کنندگان جوان به کلینیک های مغز و اعصاب هیچگونه یافته پاتولوژیک در معاینه یا تصویربرداری ایشان بدست نیامده و در اغلب این موارد بیماران از احساس گزگز و مور مور شدن تمام چهار اندام و بعضا صورت شاکی بوده و عنوان می کنند که در این مواقع احساس تپش قلب و اضطراب شدید درونی داشته به طوریکه قادر به تمرکز دقیق نیستند و این حملات به کرات در طی هفته یا ماه تکرار می شود.

در اغلب این بیمارن علایم حسی مذکور در زمینه اضطرابی قابل توجیه است ولی در کنار آن باید به علل مهم عنوان گردیده توجه داشته باشیم.احساس بی حسی و یا احساس ناخوشایند مومور در اندام تحتانی در بیماران مبتلا به قند خون، بیماریهای کلیوی، مبتلایان به انواع سرطانها که تحت شیمی درمانی هستند، کم خونی فقرآهن، بیماری کم کاری تیروئید و یا تماس مکرر با برخی سموم می تواند عامل آسیب به اعصاب محیطی باشند و در نهایت خود را با علایم پارستزی و مور مور انتهایی انگشتان در پاها و دستها نشان دهد که در این موارد علایم عصبی مذکور مداوم بوده و اغلب در تمام طول روز و بخصوص در زمان استراحت ( شبها) محسوس تر است.

در مواردی سردرد میگرنی با پیش درآمد احساس ناخوشایند عصبی در اندام ( یک نیمه بدن یا یک اندام) به صورت احساس گزگز و سوزش و یا بی حسی خود را نشان می دهد و پس از استقرار کامل سردرد علایم عصبی رفع می شود که این حملات گاها چندین نوبت در ماه تکرار می گردد.

در موارد نادر، احساس خواب رفتگی و بی حسی اندام ناشی از بروز تشنجات حسی است که در این موارد علایم مذکور زود گذر بوده ولی تکرار زیاد آن و یکنواختی و یکسان بودن علامت عصبی و نیز تغییرات قابل مشاهده در نوار مغز این بیماران در تشخیص این فرم از تشنج بسیار ارزشمند خواهد بود.

وی خاطر نشان کرد:« گزگز و مورمور انگشتان تنها یک نشانه عصبی از بیماریهای مختلف است که برای تشخیص قطعی نیاز به بررسی دقیق دارد تا بتوان بر حسب آن به تشخیص بیماری و درمان اختصاصی آن اقدام نمود.»