هپاتیت، دومین قاتل عفونی جهان

بیست و هشتم جولای مصادف با 6 مردادماه به افتخار برنده جایزه نوبل «باروخ ساموئل بلومبرگ»، کاشف ویروس هپاتیت B، روز جهانی هپاتیت نامیده شده است. آمار منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت به مناسبت روز جهانی هپاتیت به شرح زیر است:

اکنون ۳۲۵ میلیون نفر به هپاتیت B و C مبتلا هستند.

دو میلیون و ۸۵۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۷ میلادی به هپاتیت مبتلا شدند.

هشتاد درصد مبتلایان به هپاتیت فاقد موارد پیشگیری، آزمایش و درمان هستند

سالانه حدود 6 میلیارد دلار آمریکا برای دستیابی به هدف حذف جهانی این ویروس تا سال ۲۰۳۰ میلادی نیاز است.

به التهاب کبد هپاتیت گفته می‌شود. التهاب کبد می‌تواند به فیبروز، سیروز یا سرطان کبد منجر شود. ویروس هپاتیت مهمترین عامل بروز این بیماری است ولی عفونت‌های دیگری مانند مواد سمی (مصرف الکل و مواد مخدر) و بیماری‌های خود ایمنی نیز جزو دلایل هپاتیت محسوب می‌شوند.

تاکنون پنج ویروس اصلی هپاتیت شناخته شده است که به عنوان هپاتیت نوع A، B، C، D و E شناخته می‌شوند. احتمال سیروز کبدی و سرطان در دو نوع B و C بیشتر است. هپاتیت نوع A و E معمولا بر اثر مصرف آب و غذای آلوده ایجاد می‌شوند. هپاتیت نوع B، C و D معمولا نتیجه تماس با مایعات آلوده بدن هستند.

به گزارش سازمان جهانی بهداشت هپاتیت‌های نوع B و C با ۳۲۵ میلیون مورد ابتلا،‌ عامل مرگ ۱.۴ میلیون نفر در سراسر جهان در سال است.

دریافت خون آلوده، تماس با تجهیزات آلوده، انتقال از مادر به نوزاد و رفتار جنسی پرخطر، مهمترین روش‌های انتقال این ویروس کشنده هستند. این بیماری می‌تواند با علایمی چون یرقان (زردی پوست و چشم)، تیرگی ادرار، خستگی مزمن، تهوع، درد و استفراغ همراه باشد یا بدون هیچ علامت اولیه‌ای بروز کند.

هپاتیت A

هپاتیت A یک بیماری ویروسی کبدی است که علائم آن می‌تواند متوسط یا شدید باشد. برخلاف نوع B و C، این عفونت معمولا منجر به عارضه مزمن کبدی نمی‌شود و به ندرت کشنده است.

ویروس هپاتیت A  یا HAV از طریق غذا و آب آلوده یا تماس مستقیم با بیماری آلوده منتقل می‌شود.

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۶ میلادی هفت هزار و ۱۳۴ نفر بر اثر این عفونت جان خود را از دست دادند.

تامین آب و غذای سالم، آموزش همگانی، واکسینه کردن افراد و اجتناب از رفتار جنسی پرخطر مهمترین روش‌های پیشگیری از این عفونت هستند.  

هپاتیت B

عفونت ویروسی هپاتیت B به کبد حمله می‌کند و می‌تواند به بیماری مزمن و حاد کبدی منجر شود.

این ویروس از مادر به فرزند هنگام تولد و تماس با مخاط بدن و خون آلوده منتقل می‌شود.

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۲۵۷ میلیون نفر به هپاتیت B مبتلا بودند و در همین سال ۸۸۷ هزار نفر بر اثر این عارضه جان خود را از دست دادند.

در سال ۲۰۱۶ میلادی ۲۷ میلیون نفر از عفونت خود آگاه بودند (یعنی حدود ۱۰.۵ درصد از افراد مبتلا) و ۴.۵ میلیون نفر تحت درمان قرار گرفتند.

واکسینه شدن در مقابل این ویروس مهمترین راهکار مقابله با آن است.

هپاتیت C

این بیماری بر اثر ویروس HCV به وجود می‌آید و می‌تواند ملایم یا حاد باشد.

هپاتیت C عامل اصلی بروز سرطان کبد است.

ویروس هپاتیت C از تماس با خون آلوده شروع می‌شود که می‌تواند شامل تزریق با سرنگ آلوده، تجهیزات پزشکی آلوده، مراقبت‌های بهداشتی ناامن، ‌محصولات خونی آلوده و رفتارهای جنسی پرخطر باشد.

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت حدود ۷۱ میلیون نفر به این عفونت مبتلا هستند.

بیشتر مبتلایان به هپاتیت C، به سرطان کبد یا سیروز کبدی مبتلا می‌شوند.

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۶ میلادی حدود ۳۹۹ هزار نفر بر اثر این عفونت جان خود را از دست دادند.

هپاتیت D

ویروس این بیماری (   HDV  ) برای تکثیر به ویروس  هپاتیت B  یعنی   (HBV) نیاز دارد.

این ویروس از طریق مادر به فرزند هنگام تولد و تماس با مخاط و خون آلوده منتقل می‌شود.

از دهه ۱۹۸۰ میلادی میزان عفونت به این ویروس به دلیل واکسیناسیون کاهش یافته است.

هپاتیت E

این بیماری ناشی از ویروس HEV است.

هر سال حدود ۲۰ میلیون مورد  ابتلا به این ویروس وجود دارد.

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت،‌ در سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۴۴ هزار نفر بر اثر این عارضه جان خود را از دست دادند.

واکسن هپاتیت E در حال حاضر فقط در چین استفاده می‌شود.

در روز جهانی هپاتیت، سازمان جهانی بهداشت از تمام پیشرفت‌های جدید برای مقابله با این ویروس کشنده استقبال می‌کند و تمرکز امسال بر " پیدا کردن افراد ناپیدا" و "سرمایه‌گذاری برای حذف هپاتیت" است.

چند سالی است که به این ویروس بیشتر توجه شده و حرکت‌های جهانی برای مقابله با آن آغاز شده است. در ماه مه سال ۲۰۱۴ میلادی،  قطعنامه ای برای پیشگیری، تشخیص و درمان هپاتیت صادر شد و ۱۹۴ کشور آن را تایید کردند. تاکید قطعنامه بر تدوین برنامه جامع ملی برای مقابله با هپاتیت است.