فریب نمک دریا را نخورید!
طی چند سال اخیر تبلیغات طب سنتی برای استفاده از نمک دریا بیشتر شده است، درحالی که نمک دریا حاوی رسوبات باقی‌مانده آلودگی آب دریاها، دریاچه‌ها، رودخانه و یا اقیانوس‌ها بوده و می تواند موجب عوارض و بیماری های خطرناکی شود.
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در این خصوص گفت: استفاده از نمک دریا در درازمدت موجب کمبود ید، ایجاد سنگ کلیه، مشکلات کبدی، کم‌کاری تیروئید، مسمومیت، سقط جنین، عقب‌افتادگی‌های ذهنی و افزایش خطر ابتلا به سرطان می‌شود.
فریده نظری عنوان کرد: به دلیل اینکه نمک دریا غنی شده با ید نیست، موجب شیوع کمبود ید و بیماری گواتر و این دست بیماری ها را در جامعه می شود. همچنین نمک دریا به دلیل عدم تصفیه، به فلزات سنگین و سمی چون سرب و جیوه آلوده شده و مصرف کننده را دچار مسمومیت با این عناصر می کند.
وی افزود: مسئله دیگر اینکه عدم تصفیه و وجود عناصر فلزات سنگین علاوه بر ایجاد مسمومیت می تواند باعث جلوی جذب عناصر دوظرفیتی مثل کلسیم، آهن و روی را گرفته و به نوعی موجب کمبود این ریزمغذی ها در بدن شود.
این کارشناس تاکید کرد: مصرف این نمک ها مورد تایید وزارت بهداشت نیست، و تبلیغات طب سنتی برای استفاده از نمک دریا مردود است. با روند استفاده از این محصول انتظار داریم کمبود ید در به راحتی جامعه ما بیشتر شده باشد. پوشش مصرف نمک یددار یکی از شاخص های ارزیابی وضعیت بهداشت و سلامت است و بوشهر از نظر مصرف نمک یددار دارای رتبه دهم است به این معنا که درصدی از مردم نمک یددار تصفیه شده استفاده نمی کنند.
از سقط جنین تا عقب افتادگی های ذهنی
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر خاطرنشان کرد: اگر زنان باردار از این دسته باشند -عدم مصرف نمک یددار- می تواند تاثیرات بدتری و شدیدتری داشته باشد و مشکلات کمبود ید با عوارض بدتری داشته باشد. در واقع مصرف نمک فاقد ید در همه گروه های سنی دارای عوارض است اما در زنان باردار عوارض و خطراتی چون سقط جنین، و یا بروز عقب افتادگی های ذهنی را در پی دارد.
نظری با اشاره به گسترش تبلیغات طب سنتی در سال‌های اخیر افزود: اخیرا در طب سنتی رایج در جامعه توصیه شده است که به جای نمک‌های معمولی (نمک‌های ید دار تصفیه و شستشو شده) از نمک دریا برای طبخ غذاها استفاده کنید. با وجود حجم بالای اطلاعات منتشر شده در رسانه ها که گاها همدیگر را نقض می‌کنند، حتما مردم دچار تردید می‌شوند که کدام یک برای مصرف مناسب‌تر است.
وی با بیان اینکه نمک دریا از تبخیر آب دریاها و دریاچه‌ها تولید می‌شود، گفت: در مکانی نزدیک به دریا یا دریاچه‌ها آب به داخل حوضچه‌هایی هدایت می شود تا این آب‌ها در برابر تابش نور خورشید و وزش باد تبخیر شده و رسوبات حاصل از آن نمک دریا را تشکیل دهد.
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر اظهار کرد: این در حالی است که ضایعات کارخانه‌ها نیز به دریاها ریخته می‌شود و ممکن است آب دریا حاوی مواد شیمیایی و فلزات سنگینی مانند سرب، آرسنیک و جیوه باشد که این رسوبات پس از تبخیر، در نمک دریا باقی می‌ماند. فلزات سنگین می‌توانند بسیار خطرناک بوده و در درازمدت منجر به بیماری‌های مختلفی مثل سرطان شود.
نمک دریا فاقد مواد معدنی مانند ید است
فریده نظری با اشاره به مشکلات بهداشتی و سلامتی زیادی که نمک دریا (در صورت عدم تصفیه) ایجاد می‌کند، افزود: نمک دریا فاقد برخی مواد معدنی مانند ید بوده این در حالی است که ید برای عملکرد فیزیولوژیک بدن کاملا ضروری است. از سوی دیگر نمک دریا حاوی انواع ناخالصی‌ها از جمله مواد نامحلول مانند شن، ماسه، خاک، گچ و مواد آلوده کننده و نیز فلزات سنگین از قبیل سرب، جیوه، آرسنیک و کادمیوم بوده که می‌تواند عوارض نامطلوبی در دستگاه گوارش، کبد، کلیه‌ها و ریه ها ایجاد کند و منجر به بروز مسمومیت شود.
وی بیان کرد: از عوارض کمبود ید می‌توان به کم‌کاری تیروئید، عقب‌افتادگی ذهنی و جسمی در کودکان، اختلال در تولیدمثل و کاهش ضریب هوشی اشاره کرد، همچنین اختلال در جذب ریزمغذی‌هایی مانند آهن و روی از مضرات دیگر ناخالصی‌های نمک دریا است.
مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر عنوان کرد: شرایط نگهداری نمک برای حفظ خواص ید موجود در آن بسیار مهم است. باید نمک را در ظرف درب دار، دوراز نور، رطوبت و حرارت نگهداری کرده و زمان افزودن آن به غذا در هنگام طبخ انتهای پخت است تا ید موجود در آن در حداکثر مقدار خود باقی بماند.
نظری با بیان اینکه مقدار مصرف روزانه نمک باید کم باشد اما همان میزان نیز از نوع نمک یددار تصفیه و شستشو شده باشد، یادآور شد: نمک باید در بسته‌بندی‌های بهداشتی دارای تاریخ تولید، انقضا، پروانه ساخت و پروانه بهره‌برداری عرضه شود و بر روی بسته بندی نمک نیز عنوان نمک ید دار شستشو شده و تصفیه شده با خلوص ۹۹.۲ درصد درج شده و آدرس دقیق کارخانه نیز بر روی بسته بندی نمک موجود باشد.