راهکار‌هایی برای مقابله با ترس و اضطراب ناشی از زلزله
وحشت از زلزله یا همان فوبیای زلزله در بسیاری از افراد باعث ایجاد فشار روانی شده و سلامت جسمی و روانی آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
زلزله یکی از فجایع طبیعی است که ممکن است علاوه بر صدمات جانی و مالی، اثرات روانی زیادی را به همراه داشته باشد. یکی از آثار روانی در چنین شرایطی بروز ترس است، واکنشی طبیعی که در هنگام قرار گرفتن در برابر شرایط خطرناک یا پیش بینی آن، چنانچه به صورت افراطی بروز کند، تهدیدی جدی برای سلامت جسمانی و روانی فرد خواهد بود.
وحشت از زلزله یا همان فوبیای زلزله در بسیاری از افراد وجود دارد چرا که توانایی مقابله ما با بلا‌های طبیعی مانند زلزله و سیل محدود است و همین امر باعث ایجاد اضطراب و ترس می‌شود.
فوبیای ناشی از زلزله چه علائمی دارد؟
به گفته متخصصان روانشناسی برخی از افراد، خطرات احتمالی ناشی از وقایع طبیعی مانند زلزله را بسیار راحت قبول می‌کنند، ولی بسیاری از افراد دیگر همواره ترس از وقوع چنین حوادثی را با خود در طول زندگی یدک می‌کشند. بسیاری از رفتار‌ها در این افراد افراط گرایانه است، ولی بزرگترین تغییر روانشناسی در آن‌ها کنترل گرا بودن افراطی است.
ترس از زلزله در این افراد را می‌توان به انواع مختلف ترس از مرگ، ترس از به دام افتادن و زنده ماندن در زیر آوار و ترس از ضعیف بودن در فرار تقسیم کرد. این افراد از لحظه وقوع زلزله وحشت دارند و حتی امکان دارد پس از این اتفاق هم احساس کنند که بار‌ها زمین زیر پای آن‌ها می‌لرزد.
بروز ترس در این افراد به صورت حاد و غیر طبیعی موجب می‌شود که آن‌ها در برابر وقوع این حادثه طبیعی هیچ گونه مدیریتی نداشته باشند و خود را کاملاً ضعیف بدانند.
به عقیده کارشناسان افرادی که در معرض بدترین و شدیدترین زلزله‌ها قرار می‌گیرند ممکن است دارای علائمی مانند ترس مداوم، واکنش‌های هیجانی، بیشترین واکنش در مقابل کمترین صدا، کاهش اشتها، گریه‌های مداوم، محرومیت از خواب و افسردگی شدید باشند.
همچنین وحشت از ادامه زندگی بدون وجود منابع عاطفی و مالی باعث ایجاد فشار روانی در آن‌ها شده و سلامت روحی و روانی این افراد را به خطر می‌اندازد.
این همان چیزی است که در زلزله ۵.۹ ریشتری اخیر که حوالی ساعت ۲:۲۰ بامداد مناطقی از شمال غرب کشورمان را لرزاند، به وضوح دیده می‌شود. چنانکه آمار‌ها نشان می‌دهد در جریان این حادثه از ۵۸۴ مصدوم مراجعه کننده به مراکز درمانی، ۵۱۸ نفر، مصدومان ناشی از ترس بوده اند.
فرد مبتلا به این نوع از فوبیا، به صورت شدیدی درباره‌ی وقوع حادثه اشتغال ذهنی دارد و از انجام فعالیت‌های روزمره اش باز می‌ماند، به گونه‌ای که دائما تحریک پذیر و گوش به زنگ است که مبادا زلزله بعدی در کمین باشد.
احساس نگرانی دائمی و بیش از حد درباره سلامتی خود و عزیزان و از دست رفتن تمرکز و حتی کابوس‌های شبانه و اختلال خواب از رایج‌ترین واکنش‌ها به ترس از حوادث طبیعی غیر قابل پیش بینی و طبیعی نظیر زلزله است.
چگونه با ترس و اضطراب ناشی از زلزله مقابله کنیم؟
در هنگام روبرو شدن با زلزله و سایر موقعیت‌های بحرانی، اولین و موثر‌ترین راه برای مقابله با حالات روانی نظیر ترس و اضطراب، آمادگی و تجهیز افراد و آموختن کمک‌های اولیه و نحوه‌ی درست پناه گرفتن در موقعیت‌های مختلف است. این امر باعث می‌شود که توانایی افراد برای مقابله با ترس ناشی از چنین حوادثی افزایش پیدا کند.
لازم است افراد در چنین شرایطی امکان استراحت و خواب کافی را داشته باشند تا در صورت وقوع هر پس لرزه احتمالی، آرامش جسمی و روانی و انرژی لازم برای کمک و همدلی با همنوعان خود را داشته باشند.
افراد باید سعی کنند در خلال این حادثه، خونسردی خود را حفظ کنند و به طور آگاهانه عمل کنند. از حواشی و شایعات دروغ درباره حوادث احتمالی آینده پرهیز و ترس و نگرانی را در خودتان کنترل کنند، برای داشتن آرامش روانی بیشتر آن‌ها باید سعی کنید با دوستان و خانواده خود صحبت کنند. انجام این امر قطعا باعث کاهش اضطراب در آن‌ها خواهد شد. فکر کردن و درگیر شدن با مسائل روزانه باعث می‌شود که اشتغال ذهنی فرد نسبت به وقوع زلزله کمتر شود.