توصیه های مفید در درمان حساسیت

 متخصصان تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، زیر نظر دکتر فروغ اعظم طالبان و دکتر تیرنگ‌رضا نیستانی

گروهی از پادتن‌ها موسوم به ایمونوگلوبولین E با ماده حساسیت زا واکنش می‌دهند و طی فرایند پیچیده‌ای در نهایت از سلول‌های ویژه‌ای (به نام ماست سل) میانجی‌های حساسیت‌زا از جمله هیستامین آزاد می‌گردند که منجر به واکنش حساسیتی می‌شوند.

تظاهرات حساسیتی بسیار متنوع و شامل خارش بینی و گلو، تهوع، استفراغ، اسهال، بثورات پوستی، تب یونجه، کهیر، آسم، پرفشاری خون، ضعف غیر عادی، یبوست یا بیش فعالی است.

شکل وخیم واکنش حساسیتی موسوم به شوک آنافیلاکتیک که با ورم حنجره و انسداد راه‌های هوایی همراه است امکان دارد کشنده باشد.

این حالت یکی از فوریت‌های پزشکی است که می‌باید در اسرع وقت به نحو مقتضی (شامل تزریق آدرنالین) درمان شود.

زمینه ابتلا به حساسیت ممکن است ژنتیکی باشد یا با تنیدگی عاطفی فراهم شود.

انواع بی‌شماری از مواد شیمیایی در محیط ممکن است به عنوان عوامل محرک عمل نمایند.

حساسیت‌زاهای غذایی شایع شامل بادام زمینی، شیر گاو، سویا، سفیده تخم مرغ، گندم و صدف می‌باشند.

دریافت زیاد پروتئین از طریق رژیم غذایی ممکن است با تحریک بیش از حد دستگاه ایمنی، وخامت نشانه‌ها را شدت بخشد.

تنوع غذایی و دریافت کافی از همه گروه‌های غذایی احتمال مواجهه با آلرژن‌های غذایی را کاهش می‌دهد.

آزمون‌های پوستی و خونی ممکن است برای تشخیص عامل آلرژی ضرورت یابند.

آنتی هیستامین‌های تجارتی تنها نشانه‌های حساسیت را تخفیف می‌بخشند و امکان دارد موجبات خواب آلودگی و افسردگی را فراهم آورند، با این حال در موارد حاد ممکن است مصرف آنها ضرورت یابد.

ویتامین C یک آنتی هیستامین طبیعی است. برای کهیر و خارش، افزودن یک فراورده کلوئیدی مانند جو دوسر یا نشاسته ذرت به تشت آب و قرار گرفتن در آن ممکن است نشانه‌ها را بهبود بخشد.

الف) مواد  مغذی توصیه شده در درمان حساسیت

ویتامین سی: 1000-250 میلی‌گرم چند بار در روز، ترشح هیستامین توسط ماست سل‌ها را مهار و به تجزیه آن کمک می‌کند.

بیوفلاوونوئیدها: با ویتامین C اثر هم افزا (Synergistic) دارند.

کورستین 400 میلی‌گرم دوبار در روز، بین وعده‌های غذایی، مصرف آن را 2 هفته پیش از فصل آلرژی شروع کنید و در طول آن نیز ادامه دهید. برای کهیر نیز مفید است.

ب) غذاهای مفید برای حساسیت

غذاهای طبیعی (ارگانیک)؛ ماست کم چربی؛

میوه‌های تازه؛ غلات کامل؛

مرکبات؛ برنج قهوه ای؛

سبزی‌های تازه؛ ذرت؛

انواع تخمه؛ گندم سیاه buckwheat؛

مغز دانه‌ها؛ گل تاج خروس؛

غذاهای پروتئینی کم چربی؛ حبوبات.

زنجبیل، سیر، پیاز، فلفل سیاه و نوعی فلفل قرمز (cayenne pepper) –ترشح IgA را تحریک می‌کنند.

نوع ترشحی این پادتن (IgA) پوشش مخاطی دستگاه گوارش را از گزند نفوذ آلرژن حفظ می‌کند.

عصاره‌ها: چغندر؛ هویج؛ کرفس؛ خیار؛

ج) گیاه درمانی مفید برای حساسیت

ریش بز یا ماهوانک (Ephedra) – کپسول‌های 20 میلی‌گرمی، علائم تب یونجه را تسکین می‌دهد.

گون، اکیناسه - عملکرد ایمنی را به حالت طبیعی باز می‌گردانند.

گزنه دو پایه (stinging nettle) – هر 2 تا 4 ساعت، 1 تا 2 کپسول خشک منجمد، علائمی چون التهاب ناشی از حساسیت بینی، کهیر و خارش را فرو می‌نشاند.

سیر- دارای مقادیر بالایی کوئرستین است که واکنش‌های التهابی‌را تخفیف می‌بخشد.

بابونه - دارو یا آمیزه‌های موضعی برای کهیر و خارش.

بومادران- مر یا انگم خوشبو و تلخ مزه  – بافت‌ها را منقبض می‌کند، تخلیه و ترشحات را کاهش می‌دهد.

همیشه بهار – لوسیون و کمپرس آن، خارش چشم‌ها را آرام می‌کند.

د) سایر درمان‌های مکمل برای درمان حساسیت

رایحه درمانی برای بهبود حساسیت

اسطوخودوس را با روغن‌های گیاهی رقیق کنید و روی قفسه سینه و ناحیه سینوس اطراف چشم‌ها ماساژ دهید.

بابونه آلمانی دارای خواص ضد التهابی قوی است و جوش‌های حساسیتی را بهبود می‌بخشد، سمی نیست و به صورت موضعی و به شکل رقیق نشده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خِلا یا خلوزید (khella)- گرفتگی‌های ماهیچه‌های صاف برونش‌ها ناشی از التهاب حساسیتی بینی را آرام می‌کند، روی پوست استفاده نکنید.

بابونه مراکشی (moroccan chamomile)- استعمال خارجی یا استنشاق یا دم کرده آن موجب تخفیف واکنش‌های حساسیتی می‌شود.

بادرنجبویه (melissa)- فشارهای عصبی و استرس را آرام می‌کند و واکنش‌های حساسیتی را تسکین می‌دهد.

مورد (myrtle water) – روی پلک‌ها یا درون چشم اسپری کنید، التهاب چشم‌ها و واکنش‌های حساسیتی را بهبود می‌بخشد، به تاریخ انقضای آن توجه کنید.

 نیائولی (niaouli)- یک ضد حساسیت قوی از روغن‌های اساسی

طب چینی

طب سوزنی - سیستم ایمنی را تقویت میکند، پاسخ روی سطح سیستمیک دارد.

طب فیزیکی

طب فشاری- پاسخ‌های حساسیتی را فرو می‌نشاند؛

شیاتسو یا نوعی ماساژ درمانی ژاپنی؛

بازتاب شناسی؛

قطبیت درمانی برای به تعادل درآوردن انرژی‌های الکترومغناطیسی بدن از طریق لمس قطب‌ها یا مراکز انرژی بدن؛

تصویر سازی ذهنی.

درمان ذهنی- جسمی

خواب درمانی یا هیپنوتراپی- در حساسیت زدایی واکنش‌های حساسیتی و کاهش فشار روحی و استرس بسیار مؤثر است.