نکات تغذیه ای در سحری و افطار
یک متخصص تغذیه گفت: زمان خوردن غذا در ماه رمضان دارای سه مرحله سحر، افطار و شام بوده که لازم است کاملاً از هم جدا باشند و در انتخاب و مصرف موادعذایی در این وعده‌ها نهایت دقت را داشت.
مهناز مردانی در گفت‌وگو با خبرنگار اظهار کرد: روش صحیح تغذیه در ماه رمضان یکی‌از موارد مهمی بوده که لازم است مورد توجه قرار گیرد تا از عوارض جسمی و یا عصبی جلوگیری شود، در غیر این‌صورت ممکن است عوارضی حاصل شود که یا روزه گرفتن را عامل آن‌ها محسوب کنند و یا اثرات آن باعث عدم تداوم روزه گرفتن شود.
وی با اشاره به این‌که بطور کلی چهار فاکتور در تغذیه ماه رمضان باید مورد توجه قرار گیرد، زمان، میزان و چگونه غذا خوردن و انتخاب نوع غذا ازجمله این فاکتورهاست.
مردانی با بیان این‌که زمان خوردن غذا در ماه رمضان دارای سه مرحله سحر، افطار و شام بوده که لازم است کاملاً از هم جدا باشند، عنوان کرد: در سحر لازم است که طوری برنامه‌ریزی شود که علاوه‌بر زمان کافی برای ذکر، دعا و عبادت زمان کافی برای غذا خوردن در نظر گرفته شده باشد، یکی‌از موارد اشتباه غذایی در این مرحله تسریع در غذا خوردن در وقت سحر است که اثرش بعداز چند روز روزه گرفتن در سیستم گوارش خواهد بود مانند سنگینی معده، عدم مراحل هضم طبیعی غذا در طول روز، ترشی معده و در ادامه به ناراحتی‌های معده و روده دچار می‌شوند.
این متخصص تغذیه ادامه داد: نکته دیگر در مورد تغذیه در ماه رمضان این است که باید به زمان صرف افطار و شام توجه داشت، نباید بدون درنظر داشتن حجم غذای خورده شده در افطار وارد مرحله شام شویم، صرف افطار در اولین فرصت ممکن باشد تا تداخلی با زمان شام خوردن پیش نیاید.
وی ادامه داد: فاصله زمانی افطار و شام باید آنقدر باشد که در موقع صرف شام غذای هضم نشده در معده نباشد، زمان شام خوردن هم باید طوری برنامه‌ریزی شود که تا قبل‌از خواب زمان کافی برای هضم وجود داشته باشد و نباید با شکم پُر به رختخواب رفت.
مردانی با اشاره به این‌که یکی دیگر از نکاتی که در مورد تغذیه در ماه رمضان باید به آن توجه کرد میزان غذا خوردن است، اظهار کرد: یکی‌از مشکلات در سیستم غذایی بسیاری از افراد این است که حجم غذا تحت کنترل نیست.
این متخصص تغذیه افزود: حجم غذای افطار باید بسیار کم باشد تا قبل‌از شام خوردن از معده خارج شده و امکان شام خوردن بدون اثر مضر جانبی وجود داشته باشد، حجم شام باید بنحوی کنترل شود تا هم امکان خوردن میوه بعد از شام باشد، نه تنقلات مرسوم بعد از شام بر محتویات معده فشار آورد، نه مشکلی در روند خواب پیش آید و نه مانعی بر غذا خوردن در وقت سحر وجود داشته باشد.
وی با بیان این‌که یکی‌از معضلات افراد سریع خوردن غذاست که معمولاً یا به دلیل محدودیت زمانی و یا استرس داشتن در موقع غذا خوردن ویا به رسم عادت است، عنوان کرد: این معضل به هر دلیل که باشد تأثیرات مضرش در روی معده بسیار شدید بوده و عواقبی ناگوار به‌دنبال دارد پس در این ماه باید دقت داشته باشیم تا تنظیم وقت به صورتی انجام شود که غذا خوردن در سحر، افطار و شام با عجله همراه نباشد، بنابراین با آرامش غذا خوردن و در شرایط نگرانی، استرس و ناراحتی غذا نخوردن در تأمین سلامتی دستگاه گوارش مؤثر است.
مردانی با اشاره به این‌که در این ماه باید توجه خاصی به نوع غذای مصرفی خود داشته باشیم، افزود: غذاهایی که ما می‌خوریم مهم‌ترین فاکتور تعیین کننده سلامتی و بیماری‌های ماست، باکمال تاًسف عوامل متعددی چون عدم اطلاع از مواد غذایی، قدرت هوس در انتخاب، انتخاب غذا در تنوعات مکانی ـ زمانی، تبلیغات تولید کننده‌ها و انتخاب براساس قدرت اقتصادی در انتخاب نادرست غذایی ما دخالت دارند.
این متخصص تغذیه افزود: در این ماه حتماً از غذاهای قلیاساز مانند میوه‌ها، سبزیجات، صیفی‌جات و غلات نیز به همراه غذا استفاده کنید، خوردن و نوشیدن مواد غذایی را که تولید اسید می‌کنند مانند انواع گوشت، ماهی و غذاهای دریایی، لبنیات، تخم‌مرغ، حبوبات، خشکبار، شکر، روغن‌ها و سرکه کنترل کنید.
وی بیان کرد: غذاها را خوب بجوید زیرا بزاق قلیایی در اثر خوب جویدن غذا، حالت اسیدی آن‌را تبدیل به قلیایی می‌کند، از خوردن غذاهای رنگیزه‌دار، طعم دهنده‌دار، دارای مواد نگهدارنده و نیز از غذاهای تصفیه شده مانند آرد سفید، قند، نوشیدنی‌های شیرین و رنگی، قهوه، پنیرهای فرآوری شده، آب میوه‌های ساختگی، سوسیس و کالباس که عوارض متعدد غیر قابل جبرانی دارند و بعضی نیز باعث خستگی روزانه می‌شوند، پرهیز کنید.
مردانی با اشاره به این‌که به دلایل مختلف غذاهای افطار نباید شامل غذاهای اصلی، حجیم و سنگین باشد، تصریح کرد: معده مدتی خالی بوده و نبایستی به یکباره آن‌را به فعالیت وا داشت، بلکه باید آمادگی پذیرش شام را داشته باشد پس ابتدا با مقداری آب گرم و خرما خوردن را آغاز کنید، در این زمینه خوردن مقدار کمی آش بدون حبوبات نیز توصیه می شود.
این متخصص تغذیه ادامه داد: از غذاهای بدون چربی در افطار استفاده و از خوردن آجیل جات، بستنی، چیبس، فرآورده‌های گوشتی، پنیر، ماست و شیر پُرچرب در افطار بپرهیزید، در خوردن شیرینی جات در موقع افطار افراط نکرده و از قندهای ساده بجای قندهای مرکب استفاده کنید تا بتوانید به میزان لازم شام بخورید.