پیشگیری از آلزایمر با ورزش منظم
فعالیت بدنی منظم دارای طیف وسیعی از مزایای سلامتی است. این موارد شامل کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، دیابت نوع ۲، انواع بیماریهای روانی و زوال عقل است.
حفظ فعالیت بدنی به حفظ انعطاف پذیری مغز و بهبود حافظه کمک میکند. همچنین باعث کاهش رشد و اتصال سلولهای عصبی با افزایش سن میشود.
تحقیقات قبلی بر روی مدل موش بیماری آلزایمر نشان داد که ورزش حتی میتواند برخی از اختلالات شناختی که این نوع زوال عقل را مشخص میکند، معکوس کند.
همین دانشمندان اکنون دریافتهاند که ورزش ممکن است با تغییر شیوه ذخیره آهن، پیشرفت آلزایمر را به تأخیر بیندازد.
بیماری آلزایمر، شایعترین نوع زوال عقل، باعث انحطاط قسمتهایی از مغز میشود که در تفکر، حافظه و زبان نقش دارند.
در سال ۲۰۲۰، حداکثر ۵.۸ میلیون نفر در ایالات متحده با آلزایمر زندگی میکردند.
بیشتر موارد با بیماریهای مرتبط با سن و عوامل خطر ژنتیکی مرتبط هستند، اما عوامل سبک زندگی-مانند عدم تحرک بدنی و رژیم غذایی غیرمغذی-نقش مهمی ایفا میکنند.
با این حال، دقیقاً مشخص نیست که چگونه فعالیت بدنی از مغز در برابر اثرات آلزایمر محافظت میکند.
یک سرنخ این است که هم روند طبیعی پیری و هم آلزایمر با تغییراتی در نحوه برخورد مغز با آهن مرتبط است.
تجمع آهن در مغز و تغییرات متابولیسم آهن را با تشکیل پلاکهای پروتئین سمی به نام بتا آمیلوئید که مشخصه این بیماری است مرتبط کرده است.
ورزش منظم میتواند متابولیسم آهن را بهبود بخشد و از تجمع این ماده معدنی در مغز جلوگیری کند، اما مکانیسمهای این اثر نامشخص است.
در مطالعه جدید، دانشمندان موشهایی را که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به آلزایمر بودند با موشهای معمولی یا “نوع وحشی” مقایسه کردند.
نیمی از موشها در قفس خود به چرخ ورزش رایگان دسترسی داشتند، در حالی که سایر حیوانات زندگی کم تحرک تری داشتند.
پس از ۶ ماه، دانشمندان سطح آهن و پروتئینهای ضروری برای تنظیم آن را در مغز و ماهیچههای موشها اندازه گیری کردند.
آنها دریافتند که دویدن متابولیسم و انتقال آهن را در مغز تغییر میدهد و میزان آهن ماهیچهها را افزایش میدهد.
ورزش سطح پروتئینهای فریتین و هپسیدین را کاهش میدهد که باعث ذخیره آهن در قشر مغز میشود.
همچنین میزان بتا آمیلوئید را در مغز موشهایی که مستعد ابتلا به آلزایمر بودند، کاهش داد.
در همان زمان، غلظت مولکول پیام دهنده اینترلوکین 6 (IL-6)، که باعث التهاب میشود، در قشر و پلاسمای خون حیواناتی که ورزش میکردند کمتر بود.
در انسانها، ورزش منظم میتواند میزان IL-6 در گردش خون را سرکوب کند، در حالی که بی تحرکی این سطوح را افزایش میدهد.
IL-6، که میتواند از سد خونی-مغزی عبور کند، ذخیره آهن را از طریق اثرات آن بر هپسیدین در طول التهاب افزایش میدهد.
بنابراین، محققان حدس میزنند که با سرکوب IL-6، ورزش منظم به محافظت از مغز در برابر اختلال در هموستاز آهن، که از ویژگیهای پیری و آلزایمر است، کمک میکند.
این مطالعه اهمیت اختلال در تنظیم آهن را در [آلزایمر] برجسته میکند و نشان میدهد که ورزش داوطلبانه طولانی مدت هموستاز آهن را در مغز و ماهیچههای اسکلتی هر دو [موشهای وحشی و موشهای مبتلا به آلزایمر] تعدیل میکند.
محدودیت اصلی مطالعه این بود که شامل یک مدل حیوانی از بیماری بود، که ممکن است تفاوتهای زیادی با نحوه ارائه بیماری در انسان داشته باشد.
علاوه بر این، ورزش ممکن است تأثیرات متفاوتی بر متابولیسم آهن در موشها و افراد داشته باشد.