آشنایی با علائم هشدار دهنده سرطان

دکتر یعقوب آشوری در گفت و گویی، افزود: سرطان رشد خارج از قاعده و بیش از حد سلول های بدن می باشد زمانی که عدم تعادل بین ژن ساپرس کننده تومور و ژن سرطان زا در بدن ایجاد شود سلول های طبیعی بدن به شکل سرطانی شدن پیش خواهند رفت البته نقش محیط هم در این بین بسیار حائز اهمیت است.

وی در پاسخ به این سوال که شایع ترین سرطان‌ها چه سرطان‌هایی هستند بیان کرد: در واقع شایع ترین سرطان در دنیا سرطان های پوست است اما به دلیل اینکه اصولاً این سرطان ها زود تشخیص و درمان داده می‌شوند در دسته‌بندی شایع ترین سرطان ها قرار نمی گیرند اما به صورت معمول در خانم ها شایع ترین سرطان، سرطانی سینه و سپس سرطان های رحم تخمدان و گردن رحم یا سرویکس و در آقایان نیز شایع ترین سرطان ها سرطان ریه پروستات و دستگاه گوارش است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در خصوص عوامل محیطی موثر در بروز سرطان خاطرنشان کرد: بسته به نوع سرطان عوامل موثر در بروز آن متفاوت است مثلاً برای سرطان ریه مصرف سیگار، در مورد سرطان های پوست شایع ترین علت نور خورشید و یکسری بیماری‌های زمینه‌ای است در مورد بروز سرطان های سینه در خانم ها تغییرات هورمون های جنسی زنانه که سبب بروز عدم تعادل در ژن ها می شود و همینطور یک سری بیماری های خوش خیم و پیش زمینه ،اشعه رادیو اکتیو و اشعه ایکس موثر است.

آشوری عنوان کرد: به صورت کلی مصرف مشروبات الکلی، سیگار قلیان و دود در هرنوع،  در معرض نور آفتاب بودن،  عدم فعالیت جسمانی و ورزش نکردن،  افزایش وزن، مصرف فست فودها که سرشار از نمک چربی و قند می باشند در بروز سرطان ها موثر است.

وی در مورد علائم هشدار دهنده سرطان اضافه کرد: بسته به اینکه سرطان در کدام قسمت از بدن ایجاد شده باشد علائم هشدار دهنده متفاوت خواهد بود مثلاً در مورد سرطان ریه،  سرفه های مکرر که بیشتر از ۲ الی ۳ هفته طول بکشد خصوصاً اگر همراه با خلط خونی باشد حائز اهمیت است در خانمها در سرطان سینه شایع ترین علامت وجود یک توده بدون درد در سینه است اصولاً خانمها به اشتباه دنبال توده های دردناک و ترشحات چرکی هستند در صورتی که شایع ترین علامت سرطان سینه وجود یک توده بدون درد در سینه است که در صورت پیشرفت ممکن است از نوک سینه ترشحات خونابه خارج شود ، پوست سینه حالت پوست پرتقالی میشود و گاها پوست سینه زخم شده و بعضاً توده آنقدر بزرگ می‌شود که به پوست سینه یا قفسه سینه چسبیده و غده های لنفاوی زیر بغل را درگیر می‌کند.

آشوری با یادآوری این که شایع ترین سرطان در کل دنیا سرطان پوست است اما چون زود تشخیص می‌شود جزو تقسیم بندی ها نمی آید گفت: در مورد سرطان پوست، هر زخمی که اطرافش برجسته و وسط آن فرو رفته و حالت قله آتشفشان  دارد و نیاز به بررسی دارد،  زخم هایی که روی سطح پوست خصوصاً پوست صورت بیشتر از یک الی دو ماه ایجاد شده وخوب نشده می تواند نشان از سرطان پوست باشد ، یک نوع شایع سرطان پوست، سرطان ملانوما یا همان سرطان خال است. افرادی که روی سطح پوست شان از قبل خال داشته و این خال طی زمان هیچ تغییری نکرده مشکلی ندارند اما اگر این خال تغییر رنگ پیدا کرد یا حاشیه اش تغییر یافته و برجسته و بزرگ شد نیاز به بررسی دارد،  در مورد سرطان های گوارشی نیز مهمترین علامت هشدار دهنده خونریزی از دستگاه گوارش است.

این پزشک متخصص رادیوآنکولوژی در مورد اهمیت انجام آزمایش های روتین و غربالگری برای تشخیص به موقع و زود هنگام سرطان افزود: در مورد سه نوع سرطان روش های پیشگیری و غربالگری نقش مهمی در جلوگیری از مرگ و میر دارد برای تشخیص زود هنگام سرطان سینه انجام ماموگرافی در سن ۳۵ سالگی یک بار و بعد از آن از سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی هر دو سال یکبار و بعد از ۵۰ سالگی هر سال یکبار توصیه می شود برای غربالگری سرطان گردن رحم یا سرویکس در خانم ها تست پاپ اسمیر از سن ۲۱ تا ۳۰ سالگی بصورت سالیانه و بعد از سی سالگی هر سه سال یکبار انجام شود و برای غربالگری سرطان های روده و کولون توصیه به انجام کولونوسکوپی از سن ۵۰ سالگی هر ۱۰ سال یکبار و یا انجام آزمایش تست خون مخفی در مدفوع به صورت سالیانه یا تست باریم انما دابل کنتراست یا سیگموئیدوسکوپی هر ۵ سال یکبار از ۵۰ سالگی توصیه گردیده است که انجام این روش های غربالگری در  این سه نوع سرطان در جلوگیری از بروز و تشخیص زودهنگام و درمان بسیار موثر بوده است.

آشوری با بیان اینکه برای برخی از سرطان‌ها آزمایش غربالگری خاصی وجود ندارد ولی در مورد سرطان خون نیز انجام آزمایش های خونی می تواند موثر باشد، در پاسخ به این سوال که چه کاری انجام بدهیم که کمتر در معرض ابتلا به سرطان قرار بگیریم گفت:  اصلاح روش زندگی، پرهیز از مصرف سیگار  و انواع دود و مشروبات الکلی، داشتن فعالیت های بدنی ورزش و پیاده روی به صورت هر هفته پنج بار و هر بار نیم ساعت که با این پیاده روی ضربان قلب افزایش یابد، مصرف میوه و سبزیجات،  کنترل وزن و اجتناب از چاقی و اضافه وزن، پیروی از یک سبک  غذایی سالم  و همچنین انجام درمانهای مرتبط با بیماریهای زمینه ای در افرادی که درگیر بیماری خاصی می باشند تا حد بسیار زیادی ریسک ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.

این پزشک عضو هیئت علمی در مورد روش های درمان سرطان گفت: به صورت عمومی سه روش جراحی،  شیمی درمانی و پرتو درمانی برای درمان انجام می‌شود که موثر ترین روش روش جراحی است که طی آن توده به صورت کامل خارج شود بعد از آن بسته به مرحله بیماری، نوع تومور و استیج آن برای بیمار شیمی درمانی و در صورت لزوم پرتودرمانی انجام خواهد شد

آشوری یادآور شد که اصولاً تومورها در استیج یا به عبارتی مرحله یک، با جراحی به صورت کامل درمان می شوند اما برخی از تومورها حتی در مرحله یک هم نیاز به شیمی درمانی دارند و در مواردی هم بسته به نوع تومور و محل تومور تحت پرتودرمانی قرار خواهند گرفت.