خیز اومیکرون بیخ گوش مردم!
در حالیکه آمار مرگ‌ومیر و ابتلا به کرونا مسیر سراشیبی طی می‌کند اما ورود سویه جدید اومیکرون به کشور باعث نگرانی شده است؛ سویه‌ای که قدرت سرایت‌پذیری بالایی دارد و علائم آن به سرماخوردگی و آنفلوآنزا بسیار نزدیک است.
رسانه‌های مختلف در اخبار اجتماعی خود نگاه ویژه‌ای به سویه اومیکرون داشته‌اند. به گونه‌ای که اصولگرایان، اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان هر کدام گزارش‌ها و گفت وگوهایی در این خصوص منتشر کرده‌اند که در ادامه بخشی از این گزارش‌ها رصد می‌شود.
رسانه‌های اعتدالگرا
مجازات کارمندانی که واکسن کرونا نمی زنند
روزنامه جمهوری اسلامی محسن فرهادی معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت می نویسد: پنج مرحله مجازات در ادارات برای کارمندانی که واکسن نمی‌زنند از سوی سازمان اداری و استخدامی ابلاغ شده است که از مرخصی اجباری تا انفصال خدمت را شامل می‌شود. باتوجه به سوش جدید و گذر از موج پنجم، طرح مدیریت هوشمند کرونا به تصویب ستاد ملی مدیریت کرونا رسید. باتوجه به اینکه گام اساسی مدیریت هوشمند محدودیت‌ها، بر اصولی شامل واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌ها، استوار است، سامانه یا سکوی امید که مجری طرح مدیریت هوشمند است طراحی شد. این سیستم اولین سامانه دستگاهی کشور است و باتوجه به وسعت زیاد آن میان دستگاه‌های مرتبط فازبندی شده است. فاز اول با مالکان و شاغلین شروع شد، فاز دوم با حمل و نقل درون شهری و فاز سوم کنترل و اجرای طرح محدودیت هوشمند در قالب واحدهای صنفی، صنعتی و کارگاهی است. فاز چهارم ترددها و مسافرتهای برون شهری و در نهایت مراکز آموزشی و تحقیقاتی و موسسات است. هسته اصلی نظارت‌ها با وزارت بهداشت است که در قالب سامانه انجام خواهد شد و قرار است از نظر واکسیناسیون، بیمار نبودن و سایر آیتم‌ها ازجمله زدن ماسک، فاصله‌گذاری‌ها در شرایط فصل سرما، تامین و استفاده و حضور در جاهایی که تهویه مطلوب حرف اساسی را می‌زند، نظارت‌ها صورت بگیرد.
حمله کرونا به خدمات اجتماعی
روزنامه همشهری به نقل از کارشناسان در مورد تأثیرات روانی- اجتماعی کرونا می آورد: علی‌اکبر مجدی، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد: در دوره کرونا اختلافات خانوادگی و ظاهر شدن این رفتارها به‌عنوان نوعی از خشونت خانگی افزایش یافت. از نظر من این خشونت‌ها تنها دامنگیر زن‌ها نشده است و در بستر خانواده گسترده است. کودکان و مردان نیز از این آسیب رنج می‌برند، اینکه اعمال خشونت در دوره کرونا را به شکل یک طرفه از جانب مرد بدانیم، درست نیست. بخشی از این خشونت‌ها به‌دلیل تعطیلی مدارس و مشاغل و حضور تمام افراد در خانه است. زمانی که قرنطینه ایجاد شد، مردها در کنار بچه‌ها در خانه ماندند و خانه نشین شدند، این کنار هم قرار گرفتن با توجه به اینکه افراد عادت به رعایت حریم‌های یکدیگر نداشتند، مسئله‌ساز شد.
شیرین احمدنیا، دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی و عضو هیأت مدیره انجمن جامعه‌شناسی ایران: کرونا به همگان یادآوری کرد که مسائل و مشکلات به ظاهر پزشکی و درمانی، مسائلی اجتماعی و فرهنگی نیز هستند؛ نگاهی که پیش از این موجب شکل‌گیری شاخه جامعه‌شناسی سلامت و پزشکی اجتماعی شده بود. باید قبول کنیم که هر بیماری در یک بستر اجتماعی – فرهنگی ایجاد، تشدید یا تضعیف می‌شود و در زمره پیامدهای اجتماعی با گسترش فقر و آسیب پذیری مواجه هستیم. معیشت مردم و دسترسی‌شان به غذا و خدمات پایه به‌شدت تحت‌تأثیر اتخاذ اقدامات واکنشی به اپیدمی بوده است که این امر برای برخی از گروه‌های اجتماعی نظیر افراد کم درآمد، زنان و شاغلان بخش غیررسمی با سختی‌های بیشتری همراه شده است.
علی جهانی، مدیرکل اجتماعی و فرهنگی سازمان تأمین اجتماعی: بدون شک پرداختن به اثرات کرونا بر مسائل اجتماعی یک ضرورت است. در دوران کرونا مراجعه مستمری‌بگیران به مراکز درمانی و بیان نیازهایشان دو برابر افزایش پیدا کرده است، در این دوره حتی ما شاهد رشد برقراری مستمری بازماندگان بودیم؛ روندی که در نهایت پرداخت هزینه‌های مختلفی را بر دوش سازمان تأمین اجتماعی قرار داد.
رسانه‌های اصولگرا
اومیکرون؛ فصل تازه چالش‌های کرونایی
روزنامه رسالت در گزارشی می نویسد: ما می‌دانیم که زمان زیادی نداریم و اُمیکرون خیلی زود به سویه غالب در کشور تبدیل می‌شود و می‌دانیم که قدرت سرایت بسیار بالاتری نسبت به سویه‌های دیگر دارد. حتی این را هم می‌دانیم و شنیده‌ایم که ترکیب ویروس دلتا با اُمیکرون می‌تواند به بروز سویه‌ای به‌نام دلمیکرون منجر شود. هرچند این موضوع در مجامع علمی تأیید نشده است. به‌هر روی آنچه مسلم بوده این است که خطر سویه جدید را باید جدی گرفت، با این وجود خبری از محدودیت‌های تازه و سختگیرانه نیست و کارشناسان پیش‌آگهی داده‌اند که اگر همانند تجارب پیشین، با کُندی و بی‌عملی حرکت کنیم، تا ۲ هفته دیگر پیک بعدی از راه می‌رسد. خطر این سویه آن‌چنان بالاست که سازمان جهانی بهداشت در به‌روزرسانی گزارش اپیدمیولوژیک هفتگی بیماری کووید ۱۹ به شواهدی اشاره دارد که نشان می‌دهد، «سویه اُمیکرون در مقایسه با دلتا در مدت دو تا سه روز دو برابر می‌شود و خطر آن همچنان زیاد است.» به‌رغم آنکه میزان کشندگی اُمیکرون به نسبت دلتا کمتر است اما به علت فراوانی ابتلا، این نگران وجود دارد که میزان بستری‌ها و مرگ‌ومیرها افزایش یابد و عملاً این سویه باقدرت سرایت بسیار بالا شروع پیک جدید در کشور را رقم خواهد زد. به همین علت، توصیه‌ها مبتنی بر ضرورت اعمال تدابیر لازم برای مقابله با اپیدمی و کنترل مرزها و اقداماتی مانند رعایت پروتکل‌های بهداشتی، افزایش سطح پوشش واکسیناسیون و تزریق دزهای بعدی است.
کمیته علمی به‌دنبال قرص ضد کرونا
روزنامه صبح نو در گزارشی می آورد: کمیته علمی کرونا در جلسه اخیر خود مصوباتی درباره داروهای درمان سرپایی کرونا داشته است. این مصوبات را روز گذشته دبیر این کمیته اعلام و مصوبات جدید درباره داروهای جدید درمان سرپایی کروناویروس را تشریح کرد. دکتر حمیدرضا جماعتی در حاشیه جلسه کمیته علمی کشوری مبارزه با کرونا، گفت: با توجه به اینکه چند دارو مورد تصویب سازمان‌های غذا و داروی کشورهای دیگر قرار گرفته بود، بحث این بود که آیا این درمان‌ها به‌صورت سرپایی در بیماران ما مورد استفاده قرار گیرد یا خیر. وی افزود: یکی از داروهای مورد بحث، رمدسیویر بود که قبلا هم مورد استفاده قرار گرفته اما در مطالعات آخر نشان داده شده بود که اگر رمدسیویر را از پنج روزی که قبلا بود، به سه روز تبدیل کنیم و در بیماران سرپایی که واکسن تزریق نکردند و در مرحله اولیه بیماری یعنی هفت روز اول بیماری هستند و ریسک فاکتور هم دارند، استفاده شود، می‌تواند به میزان زیادی و تقریبا بیش از ۷۰درصد جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد و از بستری بیماران در بیمارستان و ICU جلوگیری کند و به همین دلیل به‌عنوان یکی از مصوبات در جلسه مورد تصویب قرار گرفت.
تولید کیت تشخیص سریع سویه اومیکرون در ایران
روزنامه وطن امروز در گزارشی نوشت: این روزها آمار مرگ‌ومیر و ابتلا به کرونا در کشور مسیر سراشیبی را می‌پیماید اما ورود سویه جدید اُمیکرون به کشور نگرانی‌هایی را برای تشخیص این بیماری ایجاد کرده است که این نگرانی با تولید کیت تشخیص سریع اُمیکرون در کشور برطرف شد. قدرت سرایت‌پذیری بالای اُمیکرون و عدم شناخت و تشخیص این بیماری پر دردسر به دلیل نزدیک بودن علائم آن به سرماخوردگی و آنفلوآنزا، جامعه پزشکی را تا حدودی نسبت به تشخیص دقیق آن سردرگم کرده است و از آنجا که انجام و تشخیص تست این بیماری نیز با تردید همراه است، بنابراین کارشناسان بهداشت و پزشکان تاکید دارند هرگونه علائم سرماخوردگی می‌تواند نشانه‌ای از بیماری اُمیکرون باشد و تنها راه مقابله با آن علاوه بر تزریق واکسن، خودمراقبتی و رعایت سفت و سخت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌های اجتماعی است. طبق اعلام کارشناسان بهداشت، تشخیص اُمیکرون خیلی آسان نیست و اظهارنظرهای متفاوتی درباره شناسایی آن که هم‌اکنون در کشور در حال گردش است و به خیلی از استان‌ها رخنه کرده، مطرح است.
سویه اومیکرون تهدیدی برای اثربخشی واکسن های کرونا
خبرگزاری مهر در گزارشی می‌نویسد: بر اساس مطالعه جدید محققان دانشگاه کلمبیا آمریکا، سویه بسیار مُسری اومیکرون دارای پتانسیل فرار از محافظت ایمنی ناشی از واکسن‌ها و عفونت طبیعی است و همچنین اکثر درمان با آنتی بادی مونوکلونال را بی اثر می‌کند. نتایج پژوهش جدید، نیاز به واکسن‌ها و درمان‌های جدیدی را نشان می‌دهد که چگونگی تکامل ویروس را به زودی پیش‌بینی می‌کند. مطالعه جدید، توانایی آنتی بادی‌های تولید شده توسط واکسیناسیون را برای خنثی کردن سویه اومیکرون در سنجش‌های آزمایشگاهی آزمایش کرد؛ آنتی بادی‌ها در برابر ویروس‌های زنده و در برابر شبه ویروس‌های ساخته شده در آزمایشگاه به تقلید از اومیکرون آزمایش شدند. یافته‌ها نشان داد که آنتی‌بادی‌های افرادی که با هر یک از واکسن‌های کووید ۱۹ دوبار واکسینه شده بودند، در خنثی‌کردن سویه اومیکرون در مقایسه با سویه های قبلی تأثیر کمتری داشتند. حتی آنتی بادی‌های افراد مبتلا شده به کووید ۱۹ در گذشته نیز کمتر قابلیت خنثی سازی اومیکرون را داشت. نتایج نشان داد افرادی که واکسن تقویت کننده واکسن کووید ۱۹ را دریافت کرده بودند، محافظت بهتری داشتند، اگرچه حتی آنتی بادی‌های آنها نیز فعالیت خنثی‌کننده‌ای کمی در برابر اومیکرون نشان دادند.
چه واکسنی برای دوز سوم بزنیم؟
خبرگزاری مهر در گفت وگو با زهرایی رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن در وزارت بهداشت می آورد: برای محافظت در مقابل سویه اومیکرون نیازمند این هستیم که سیستم ایمنی را مجدد تحریک کنیم. افراد ۱۸ سال به بالا که سه ماه از نوبت دوم تزریق واکسن آنان گذشته برای دریافت دوز سوم به پایگاه‌ها مراجعه کنند. توصیه می‌شود افرادی که تاکنون سینوفارم، برکت و بهارات دریافت کردند، برای دوز سوم هم از همین واکسن‌ها استفاده کنند و کسانی که آسترازنکا و اسپوتنیک زدند از واکسن مشابه یا پاستوووک پلاس استفاده کنند. به مردم فقط میگوییم واکسن بزنند و ذهن خود را درگیر نوع واکسن نکنند.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
حمله اومیکرون سریع‌تر از محدودیت‌های لاک پشتی
روزنامه آرمان ملی در گزارشی می‌نویسد: اخبار و شواهد، نشان از حمله اُمیکرون به ایران دارد و به‌طور روزانه بر تعداد افراد مبتلا به این سویه جدید و خطرناک افزوده می‌شود. از روز ۲۸ آذرماه که اولین مورد ابتلا به اومیکـــرون در کشــور شناسایی شد تاکنون که تقریبا ۱۰ روز از آن می‌گـــذرد، حداقل ۳۸ نفر به این سویه جدید مبتلا شده‌اند، در حالیکه صدها نمونه مشکوک در شهرستان‌ها برای پاسخ از مراکز درمانی تهران، در انتظار تایید تست و در قرنطینه خانگی به‌سر می‌برند. در این میان، سیاست‌های وزارت بهداشت، بر اساس واکسیناسیون و سیاست ستاد ملی مقابله با کرونا، هشدار به افرادی است که واکسن نزده‌اند و دست‌کم تعدادشان به ۸ میلیون نفر می‌رسد. در شرایطی که قرار بود از ۲۱ آذر، طرح محدودیت‌های هوشمند در کشور اجرایی شود، اما تا کنون خبری از «محدودیت» در اماکن عمومی، مترو و اتوبوس‌های مملو از جمعیت نیست و همانطور که پیش‌تر وزیر بهداشت و کارشناسان به آن تاکید داشتند با ۱۴ روز دیگر در انتظار خیز این ویروس در کشور باشیم و پیک ششم کرونا با اُمیکرون، محتمل‌ترین شرایط ممکن در روزهایی است که مردم گمان می‌کردند، کرونا دیگر تمام شده است. طبق باور حمیدرضا جماعتی، دبیر کمیته علمی کشوری مبارزه با کرونا، «اُمیکرون در کشور در گردش است، با این حال اگر مردم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کرده و واکسن تزریق کنند، می‌توان تا حدود زیادی جلوی غلبه ویروس اُمیکرون را گرفت؛ در غیر این صورت ممکن است در چند هفته آینده با پیک جدیدی با اُمیکرون مواجه باشیم.» برای تایید این ادعا بد نیست که به آمار روزانه کرونا که بر اساس سویه جهش یافته «دلتا» که شرایط روبه اتمام دارد، نگاهی بیندازیم. در شرایطی که با واکسیناسیون ۱۰۵ میلیون دوز این ویروس زمین‌گیر شد، از سه شنبه تا چهارشنبه (۸ دی) ۵۳ فوتی و ۱۹۰۵ ابتلای جدید کرونا در کشور گزارش شده است. دو هزار و ۷۳۲ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند.
ایران در انتظار پیک ششم
روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت: بنا به گفته متخصصان، حالا دیگر اغلب مبتلایان را باید از موارد آلوده به سویه اومیکرون تلقی کنیم چنانکه طی روزهای گذشته، متخصصان اعلام کردند که نه تنها تمام موارد با علائم سرماخوردگی در کشور، ابتلا به سویه اُمیکرون است، تایید شده که تمام موارد ابتلای جدید هم از نوع اُمیکرون خواهد بود در حالی که پیش‌بینی شده که تعداد مبتلایان، به دلیل ناتوانی قدرت تشخیصی تست‌های PCR، چند برابر آمار رسمی ابتلای این سویه باشد. هنوز از آمار جدید موارد اُمیکرون در کشور عددی منتشر نشده و تا پایان روز ۷ دی، ابتلای ۳۴ نفر به سویه اُمیکرون قطعی است اما دیروز مدیر توسعه شبکه و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد خبر داد که در هفته گذشته، تعداد مراجعان سرپایی در این استان پر ازدحام و هم مرز با افغانستان، افزایش ۲۲ درصدی داشته است. محمدحسن درخشان در این اعلام گفته بود: «تعداد مراجعان سرپایی تا پیش از هفته اول دی‌ماه به طور متوسط ۵۱۰۰ نفر در هفته بوده اما در هفته اول دی ماه این تعداد به ۶۲۰۰ نفر رسیده و به‌خصوص در شهرستان‌های خواف، درگز، مشهد، طرقبه، شاندیز، بردسکن، تایباد و باخرز شاهد افزایش میزان مراجعان به مراکز منتخب کرونا هستیم.»
«سویه اومیکرون» با جهش‌های دیگر کرونا چه تفاوتی دارد؟
خبرگزاری ایسنا در گفت وگو با لیلا علوی متخصص بیماری‌های عفونی درباره اومیکرون می آورد: با وجود پایین آمدن اثربخشی آزمایشگاهی واکسن‌ها در مقابل این ویروس، ولی مشخصا به دلیل ایمنی واکسن و یا ابتلای قبلی به کرونا، مشاهده می‌شود که بیماری‌زایی آن تاکنون خفیف‌تر و مرگ و میر کمتر است و به همین دلیل باید شواهد را ملاک قرار دهیم و واکسن را به عنوان یک دستاورد بشری جدی بگیریم. این تغییر ماهیت ویروس سبب شده است که افزایش میزان انتقال این سویه مشخص شود و متوجه شویم که با سرعت بالایی افزایش می‌یابد. تست‌هایی داریم که زمان دو برابر شدن شیوع ویروس را نشان می‌دهد که در مورد امیکرون از همه کمتر بوده و تاکنون بر اساس اطلاعات عدد ۱.۲ است که سبب انتقال سریع‌تر ویروس می‌شود. این تغییرات می‌تواند سبب شود که میزان ورود کرونای امیکرون به سلول‌های بدن افزایش یابد. افزایش عفونت‌زایی و بیماری‌زایی هم ممکن است بیشتر شود که این موضوع هنوز کاملا مشخص نیست.
جمع‌بندی
سویه اومیکرون مهمترین اخبار حوزه اجتماعی را به خود اختصاص داده است. در همین خصوص رسانه‌های اعتدالگرا بیشتر به جنبه‌های اجتماعی کرونا در کشور پرداختند و معتقد هستند که کرونا همانطور که بحث سلامت را تحت‌تأثیر قرار داد تغییراتی در حوزه خشونت، فقر، اعتماد و… ایجاد کرد.
رسانه‌های اصولگرا به اعمال محدودیت‌ها اشاره می‌کنند و معتقد هستند که خطر سویه جدید را باید جدی گرفت، بااین‌وجود خبری از محدودیت‌های تازه و سختگیرانه نیست و کارشناسان پیش‌آگهی داده‌اند که اگر همانند تجارب پیشین، با کُندی و بی‌عملی حرکت کنیم، تا ۲ هفته دیگر پیک بعدی از راه می‌رسد.
رسانه‌های اصلاح طلب نیز به خطر اومیکرون در کشور اشاره می‌کنند و معتقد هستند که به‌طور روزانه بر تعداد افراد مبتلا به این سویه جدید و خطرناک افزوده می‌شود به همین دلیل نیز می‌بایست بر کنترل و محدودیت‌ها افزوده شود.