۱۵ مکمل غذایی مفید برای درمان فشار خون بالا
بیش از ۳۰ درصد جمعیت جهان به «فشار خون بالا» یا «پرفشاری خون» مبتلا هستند. پرفشاری خون به‌عنوان اصلی‌‌ترین دلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی و مرگ زودهنگام معرفی می‌شود.
راهکارهای متعددی وجود دارند که می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند، از جمله پیروی از رژیم غذایی سالم، ترک سیگار، اجتناب از مصرف الکل، ورزش و کاهش چربی‌های اضافی بدن. علاوه بر این، شواهد نشان می‌دهند که بعضی مکملهای غذایی هم در درمان پرفشاری خون مؤثر هستند.
بهترین مکملهای غذایی برای کنترل فشار خون بالا
استفاده از مکملهای زیر می‌تواند به درمان پرفشاری خون کمک کرده و احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد.
۱. منیزیم
منیزیم، یک ماده‌ی معدنی است که به بسیاری از عملکردهای بدن کمک می‌کند. این ماده‌ی مغذی در عملکرد عضلات، اعصاب و سیستم ایمنی نقش داشته و باعث تنظیم فشار خون می‌شود. به گفته‌ی محققان، مکمل منیزیم می‌تواند با افزایش تولید نیتریک اکسید به کاهش فشار خون کمک کند. نیتریک اکسید، مولکولی است که باعث گشاد شدن عروق خونی می‌شود.
در مطالعات مختلف مشاهده شده که مصرف روزانه ۴۵۰-۳۶۵ میلی‌گرم منیزیم به مدت ۴-۳ ماه فشار خون را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. افزایش منیزیم رژیم غذایی هم می‌تواند به درمان پرفشاری خون کمک کند. به ازای هر ۱۰۰ میلی‌گرم افزایش منیزیم رژیم غذایی خطر ابتلا به پرفشاری خون ۵ درصد کاهش پیدا می‌کند. غذاهای غنی از منیزیم عبارتند از: اسفناج، سیب‌زمینی، آووکادو، بادام، بادام‌زمینی، برنج قهوه‌ای و ماست کم چرب.
۲. فیبر
فیبر به حفظ سلامت قلب و دستگاه‌ی گوارش کمک می‌کند. همچنین باعث کاهش کلسترول و کنترل فشار خون می‌شود. طبق تحقیقات، استفاده از مکمل فیبر به کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک منجر می‌شود.
فشار خون با ۲ عدد و بر حسب میلی‌متر جیوه (mm Hg) مشخص می‌شود. عدد بزرگ‌تر یا «فشار خون سیستولیک» به نیروی که در زمان انقباض قلب در عروق ایجاد می‌شود، اشاره دارد. عدد کوچکتر یا «فشار خون دیاستولیک» فشاری را نشان می‌دهد که هنگام استراحت قلب به عروق وارد می‌شود. فشار خون نرمال باید کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه باشد.
توصیه می‌شود که بزرگسالان روزانه ۲۵ گرم فیبر دریافت کنند که متأسفانه در رژیم غذایی بسیاری از افراد این میزان فیبر وجود ندارد. در میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل مقدار زیادی فیبر یافت می‌شود که می‌توانید آن‌ها را در برنامه‌ی غذایی خود بگنجانید.
۳. ویتامین D
میزان ویتامین D خون در افرادی که فشار خون بالا دارند در مقایسه با افراد سالم کمتر است. هر چقدر میزان این ویتامین بالاتر باشد، احتمال ابتلا به پرفشاری خون کمتر است. بررسی بیش از ۳۰۰ هزار نفر نشان داد که در افراد با بالاترین سطح ویتامین D در مقایسه با افرادی که کمترین میزان این ویتامین را دارند، احتمال ابتلا به پرفشاری خون ۳۰ درصد کمتر است. به همین دلیل، افراد مبتلا به پرفشاری خون باید سطح ویتامین D خود را بررسی کرده و در صورت لزوم مکمل دریافت کنند.
۴. ویتامین‌های گروه B
ویتامین‌های گروه B به درمان پرفشاری خون کمک می‌کنند. به‌عنوان مثال، مکمل اسید فولیک (ویتامین B9) فشار خون را در افراد مبتلا به بیماری قلبی کاهش می‌دهد. علاوه بر این، افزایش دریافت اسید فولیک توسط افراد جوان می‌تواند از بروز این بیماری در سال‌های بعدی زندگی جلوگیری کند. مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که مکمل ویتامین B6 هم در درمان پرفشاری خون مؤثر است. با این حال، در این زمینه مطالعات کافی روی انسان انجام نشده است.
فشار خون بالا در دوران بارداری بسیار خطرناک است. اگر پرفشاری خون در زنان باردار درمان نشود، احتمال بروز پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری)، زایمان زودرس و تولد نوزاد کم وزن افزایش پیدا می‌کند. مصرف مکمل اسید فولیک خطر ابتلا به پرفشاری خون و پره‌اکلامپسی را کاهش می‌دهد.
۵. پتاسیم
احتمالا پتاسیم شناخته شده‌ترین مکمل غذایی برای کنترل فشار خون محسوب می‌شود. تحقیقات گوناگون نشان داده‌اند که افزایش مصرف این ماده‌ی معدنی از طریق رژیم غذایی یا مصرف مکمل به درمان پرفشاری خون منجر می‌شود. چون پتاسیم دفع سدیم را از بدن افزایش داده و به گشاد شدن عروق خونی کمک می‌کند. میوه‌ها و سبزیجات از جمله زردآلو، آلو، آووکادو، اسفناج، گوجه فرنگی و قارچ از غنی‌ترین منابع پتاسیم هستند. سدیم هم در نمک، فست فودها و غذاهای کنسرو شده به‌وفور یافت می‌شود.
سدیم فشار خون را افزایش می‌دهد. چون مانع دفع آب از طریق کلیه‌ها می‌شود و تجمع آب اضافی در بدن فشار خون را بالا می‌برد. در آن دسته از بیمارانی که در رژیم غذایی‌شان سدیم زیادی وجود دارد، مصرف مکمل پتاسیم بسیار اثربخش است. با این حال، استفاده از این مکمل برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی مضر است.
۶. کوآنزیم کیوتن
کوآنزیم کیوتن (CoQ10)، یک شبه‌ی ویتامین است که هم توسط بدن ساخته می‌شود و هم در بعضی غذاها مانند انواع گوشت، اسفناج، کلم بروکلی، پرتقال، توت‌فرنگی، عدس و لوبیای سویا وجود دارد. این ماده به سلول‌ها کمک می‌کند تا انرژی تولید کنند.
بعضی از محققان بر این باورند که مکمل CoQ10 به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی و پیشگیری از تشکیل رسوبات چربی در عروق خونی، فشار خون را کاهش می‌دهد. این حال، نتایج مطالعات درباره‌ی اثربخشی مکمل CoQ10 ضد و نقیض است و باید در این زمینه تحقیقات بیشتری انجام شود.
۷. ال- آرژنین
ال-آرژنین (L-arginine)، یک اسید آمینه است که در صورت مصرف به شکل مکمل می‌تواند میزان فشار خون را کاهش دهد. بررسی ۴۶۷۶ نفر نشان داد که مصرف مکمل ال- آرژنین میزان فشار خون را در افراد مبتلا به پرفشاری خون و زنان باردار مبتلا به این بیماری به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد. علاوه بر این، این مکمل به‌طور قابل توجهی عملکرد عروق خونی و جریان خون را بهبود می‌بخشد.
۸. ویتامین C
ویتامین C، یک ماده‌ی مغذی محلول در آب است که بدن برای بسیاری از عملکردهای مهم خود به آن نیاز دارد. مکمل ویتامین C در کنترل فشار خون بالا مؤثر است. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مصرف روزانه ۱۰۰۰-۳۰۰ میلی‌گرم ویتامین C توسط افراد مبتلا به پرفشاری خون باعث کاهش فشار خون می‌شود. در افرادی که میزان این ویتامین کم است، احتمال ابتلا به پرفشاری خون افزایش پیدا می‌کند.
۹. چغندر
غالبا ورزشکاران از مکملهای چغندر برای تقویت عملکرد ورزشی استفاده می‌کنند. چون این سبزی ریشه‌ای جریان خون و اکسیژن‌رسانی به عضلات را بهبود می‌دهد. جالب است بدانید که آب چغندر و همچنین مکمل آن هم در بیماران مبتلا به پرفشاری خون و هم در افراد سالم باعث کاهش فشار خون می‌شود.
۱۰. سیر
سیر فشار خون بالا را کاهش داده و از بروز بیماری قلبی پیشگیری می‌کند. مصرف مکمل سیر میزان فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را به ترتیب ۸/۳ میلی‌متر جیوه و ۵/۵ میلی‌متر جیوه کاهش می‌دهد. محققان تخمین می‌زنند که این میزان کاهش فشار خون خطر سکته‌ی مغزی، حمله‌ی قلبی و بیماری عروق کرونر (عروق تغذیه‌کننده‌ی قلب) را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد.
۱۱. روغن ماهی
روغن ماهی با کاهش چربی خون، التهاب و فشار خون بالا، به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به پرفشاری خون ممکن است از مصرف دوز بالای مکمل روغن ماهی سود ببرند.
مکمل امگا۳ که نوعی مکمل روغن ماهی محسوب می‌شود، می‌تواند در بیماران مبتلا به پرفشاری خون که دارو مصرف نمی‌کنند، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را به ترتیب ۴/۵۱ و ۳/۰۵ میلی‌متر جیوه کاهش دهد. علاوه بر این، مشخص شده که افزایش امگا۳ خون از ابتلا به پرفشاری خون پیشگیری می‌کند.
۱۲. پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها، باکتری‌های مفیدی هستند که به‌طور طبیعی در روده یافت می‌شوند. مکملهای حاوی این باکتری‌ها فواید زیادی برای سلامتی داشته و حتی می‌توانند به کاهش فشار خون بالا کمک کنند. با این حال به اعتقاد محققان، استفاده از مکمل پروبیوتیک زمانی مؤثرتر است که چندین گونه پروبیوتیک مصرف شوند، مدت زمان مصرف حداقل ۸ هفته باشد و دوز روزانه به بیش از ۱۰ میلیارد واحد تشکیل کلونی (CFUs) برسد.
۱۳. ملاتونین
ملاتونین، هورمونی است که توسط بدن ساخته می‌شود و می‌توانید از آن به شکل مکمل هم استفاده کنید. اگرچه غالبا از مکمل ملاتونین برای بهبود کیفیت خواب استفاده می‌شود، اما این مکمل فواید دیگری هم برای سلامتی دارد. به عنوان مثال، می‌تواند میزان فشار خون را در افراد مبتلا به پرفشاری خون کاهش دهد. بعضی مطالعات نشان داده‌اند که در زنان کاهش تولید ملاتونین در بدن ممکن است باعث پرفشاری خون شود.
۱۴. چای سبز
چای سبز فواید زیادی برای سلامتی دارد که یکی از آن‌ها درمان پرفشاری خون است. در تحقیقات مختلف مشاهده شده که نوشیدن چای سبز یا مصرف مکمل آن به مدت ۱۶-۳ هفته فشار خون را در بیماران مبتلا به پرفشاری خون و افراد سالم به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
۱۵. زنجبیل
مصرف مکملهای زنجبیل با دوز بالا می‌تواند به درمان پرفشاری خون کمک کند. شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف ۸ هفته مکمل زنجبیل با دوز ۳ گرم، فشار خون را در افراد کمتر از ۵۰ سال به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. در بعضی مطالعات هم مشاهده شده که مصرف روزانه ۲ گرم پودر زنجبیل باعث کاهش فشار خون، تری گلیسیرید و قند خون ناشتا می‌شود.
احتیاط در استفاده از مکمل‌ها برای درمان فشار خون بالا
اگرچه بعضی مکملهای غذایی به درمان پرفشاری خون کمک می‌کنند، اما این بدان معنی نیست که همه‌ی مکمل‌ها بی‌خطر هستند. مهم است بدانید که بسیاری از مکمل‌ها ممکن است با داروها از جمله داروهای کاهنده‌ی فشار خون تداخل داشته باشند. علاوه بر این، زیاده‌روی در مصرف آن‌ها می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
همیشه باید قبل از مصرف هر نوع مکملی با پزشک، داروساز یا متخصص تغذیه مشورت کنید. پزشکان می‌توانند با توجه به شرایط و نیاز شما دوز ایمن و مؤثر را مشخص کنند. همچنین به یاد داشته باشید که هیچ مکمل یا نوشیدنی خاصی نمی‌تواند جایگزین داروهای تجویز شده توسط پزشک شود. بنابراین، خودسرانه داروهای خود را قطع نکنید یا دوز آن‌ها را تغییر ندهید.
کلام پایانی
بعضی مکملهای غذایی مثل منیزیم، پتاسیم، سیر، روغن ماهی و زنجیل در درمان پرفشاری خون نقش دارند. با این حال، قبل از مصرف هر نوع مکملی با پزشک مشورت کنید تا میزان مصرف مکمل برایتان مشخص شود و مطمئن شوید که مکمل با داروهای شما تداخل نداشته باشد.