اهمیت تزریق واکسن کرونا برای مادران باردار

خطرات کرونا در دوران بارداری نه تنها مادر را تهدید می‌کند، بلکه برای سلامت جنین و سلامت تولد کودک نیز مشکل‌ساز خواهد شد. فرایند بارداری و شیردهی به گونه‌ای است که آنتی بادی‌های دفاعی مادر، هم در زمان قبل از تولد و هم بعد از تولد به کودک می‌رسد.

خوشبختانه با واکسن‌هایی که امروزه ساخته شده است، خطر کرونا برای مادران باردار، جنین و نوزاد آنها بسیار کمتر شده است. جفت مسئولیت خون‌رسانی از مادر به کودک و تغذیه کودک را بر عهده دارد و از سه ماهه دوم بارداری (مخصوصا سه ماهه سوم) تغییرات جفت باعث می‌شود، کم کم آنتی بادی‌های دفاعی مادر به تدریج به جنین برسد. آنتی بادی‌های دفاعی مادر وقتی به جنین می‌رسد، کمک می‌کند که از ویروس کرونا در امان بماند.

فرایند رسیدن آنتی بادی‌های دفاعی مادر به کودک بعد از تولد هم ادامه پیدا می‌کند و هنگام شیردهی توسط شیر مادر به نوزاد می‌رسد و فرصتی به کودک می‌دهد تا زمانی که سیستم ایمنی‌اش تکامل و رشد یابد، از آنتی بادی‌های مادر خود سود ببرد. آنتی بادی‌های مادر چه از راه ابتلا، چه از راه واکسن کرونا ایجاد شده باشد، می‌تواند از جفت رد شده و به جنین برسد. 

قبل از ساخت واکسن مطالعات نشان می‌داد که اگر مادر بارداری به کرونا مبتلا شود، آنتی بادی‌هایی که از مادر به کودک می‌رسد به حدی است که سطح آنتی بادی در بدن جنین به اندازه مادر بالا می‌رود. مطالعات متعددی بعد از ساخت واکسن‌های کرونا نشان داد که آنتی بادی‌های ساخته شده از واکسن، هم از جفت می گذرند و هم می‌توانند سطح ایمنی جنین را به اندازه مادر بالا ببرند. مطالعات مکرری نشان داده‌اند که غلظت بالایی از آنتی‌بادی در بند ناف نوزادانی یافت می‌شود که مادران آنها واکسن کرونای خود را دریافت کرده باشند.

سوال مهم این است کدام برای نوزاد بهتر است؟ مادر به کرونا مبتلا شود بهتر است یا واکسینه شود، کدام برای جنین بهتر است؟ برای پاسخ به این سوال مطالعاتی انجام شد که نشان داد سطح آنتی بادی در خون جنین‌هایی که مادران‌شان واکسن دریافت کرده‌اند بسیار بالاتر از جنین‌هایی است که مادران‌شان به عفونت طبیعی کرونا مبتلا شده باشد. هنوز نمی دانیم ایمنی دریافت شده از مادر تا چه زمانی در بدن کودک اثر حفاظتی خود را حفظ خواهد کرد اما می‌دانیم که شیردهی بعد از تولد می‌تواند آنتی بادی مادر را از طریق شیر به کودک برساند و تا زمان رشد بیشتر و خودکفایی تکامل سیستم ایمنی کودک به او کمک خواهد کرد. 

بررسی‌ها در مورد سایر میکروب‌ها و اثر شیر مادر نشان داده است که کودکانی که شش ماه اول زندگی به میزان کافی شیر مادر خورده باشند از نظر ایمنی در حاشیه امنیت بهتری قرار می‌گیرند و به عنوان مثال عفونت گوش کمتری در دوران شیرخوارگی خواهند داشت. بررسی‌ها در مورد کووید۱۹ نشان می‌دهد مادر چه در اثر واکسن و چه عفونت طبیعی اگر آنتی بادی ساخته باشد، میزان آنتی بادی در شیرمادر بالا خواهد بود و تا حدی کودک را از بیماری شدید حفظ خواهد کرد. 

بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، مادرانی که در زمان بارداری واکسن کرونا تزریق کرده‌اند اگر پس از تولد نوزادشان، نوبت واکسن یادآور (بوستر) خود را دریافت کنند، سطح آنتی‌بادی بسیار بالاتر خواهد رفت و از شیر مادر به نوزاد خواهد رسید.