بیماری «تاکی کاردی» قلب +عوارض و درمان

 برخی از افراد مبتلا به تاکی کاردی هیچ علامتی ندارند و هیچ گاه عوارضی در آن‌ها ایجاد نمی شود. با این حال، تاکی کاردی می تواند خطر سکته مغزی، نارسایی قلبی، ایست قلبی ناگهانی و مرگ را افزایش دهد. تاکی کاردی انواع مختلفی دارد، بسته به اینکه کدام قسمت از قلب مشکل دارد.

تاکی کاردی چیست؟

تاکی کاردی به ضربان قلب بالا در حالت استراحت اشاره دارد. در بزرگسالان، قلب معمولا بین ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می‌زند. پزشکان معمولا ضربان قلب بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه را بسیار سریع می دانند، اگرچه این میزان در افراد متفاوت است، عواملی مانند سن و سطح آمادگی جسمانی می تواند بر آن تأثیر بگذارد. هنگامی که تاکی کاردی پدید می آید، حفره های بالایی یا پایینی قلب به طور قابل توجهی سریع‌تر می زند. وقتی قلب خیلی سریع می‌تپد، خون کمتری پمپاژ می‌کند. در نتیجه جریان خون به بقیه بدن از جمله قلب کاهش می یابد. همچنین وقتی ضربان قلب سریع‌تر می‌شود، ماهیچه‌های قلب به اکسیژن بیشتری نیاز دارند. با گذشت زمان، در صورت کمبود اکسیژن حمله قلبی پدید می آید.

دهلیزها، بطن ها و مدار الکتریکی قلب

 

قلب انسان از چهار حفره تشکیل شده است که شامل این موارد است: دهلیزها که دو حفره بالایی هستند و بطن ها که دو حفره پایینی هستند.

قلب یک ضربان ساز طبیعی به نام گره سینوسی دهلیزی در دهلیز راست دارد. این امر باعث تولید تکانه های الکتریکی می شود.

با خروج تکانه های الکتریکی از گره سینوسی دهلیزی، از دهلیزها عبور کرده و باعث انقباض عضلات دهلیزی می شود. این انقباض خون را به داخل بطن ها می راند.

تکانه های الکتریکی تا گره دهلیزی بطنی (AV) که مجموعه ای از سلول ها است ادامه می یابد. گره AV سیگنال های الکتریکی را کند می کند و سپس آن‌ها را به بطن ها می فرستد. با انجام این کار، زمان را برای پر شدن بطن ها از خون فراهم می کند. هنگامی که ماهیچه های بطنی سیگنال های الکتریکی را دریافت می کنند، منقبض می شوند و خون را به ریه ها یا به بقیه بدن پمپاژ می کنند.

مشکل در سیگنال های الکتریکی می تواند منجر به ضربان قلب سریع تر از حد طبیعی شود. این وضعیت تاکی کاردی است.

علل تاکی کاردی

تاکی کاردی معمولاً از اختلال در تکانه های الکتریکی طبیعی که عملکرد پمپاژ قلب یا سرعت پمپاژ قلب را کنترل می کند، ناشی می شود.

بسته به نوع و علت تاکی کاردی، عوامل زیر ممکن است باعث ایجاد آن شوند:

واکنش به داروهای خاص

بی نظمی های مادرزادی قلب

مصرف بیش از حد الکل یا کافئین

استفاده از کوکائین یا سایر مواد مخدر تفریحی

عدم تعادل الکترولیت

گردش خون ضعیف و آسیب به بافت های قلب به دلیل بیماری های قلبی، بیماری عروق کرونر، بیماری دریچه قلب، نارسایی قلبی، بیماری عضله قلب، تومورها یا عفونت ها

فشار خون بالا

سیگار کشیدن

برخی از بیماری های ریوی، مشکلات تیروئید، کم خونی و سایر نگرانی های سلامتی

خستگی

خونریزی شدید

استرس جسمی و روانی، از جمله بیماری و اضطراب

جراحی قلب

درمان های تاکی کاردی

گزینه های درمانی تاکی کاردی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• دلیل
• سن فرد
• سلامت کلی آن ها

هدف درمان رفع علت است، اما پزشک ممکن است سعی کند ضربان قلب و خطر عوارض را کاهش دهد و از خطرات بعدی جلوگیری نماید. اگر علت اصلی مشخصی وجود نداشته باشد، ممکن است مدتی طول بکشد تا یک گزینه درمانی مناسب برای فرد مبتلا پیدا شود.

راه هایی برای کاهش ضربان قلب سریع

راه های مختلفی برای کاهش ضربان قلب سریع وجود دارد.

مانورهای واگال

عصب واگ به تنظیم ضربان قلب کمک می کند.

برخی از تکنیک‌ها یا مانورها می‌توانند بر این عصب تأثیر بگذارند و به کاهش ضربان قلب کمک کنند. چنین تکنیک هایی عبارتند از:

تحریک رفلکس گگ

اعمال فشار شکمی

مالیدن آب سرد به صورت فرد

اعمال فشار ملایم منبع مطمئن به ناحیه گردن که در آن شریان کاروتید قرار دارد

بسته نگه داشتن سوراخ های بینی در حالی که فرد از بینی بیرون می دمد

در بعضی موارد، پزشک ممکن است فشار ملایمی به کره چشم وارد کند در حالی که فرد چشمان خود را بسته است.

دارو

پزشک می تواند داروهای ضد آریتمی را به صورت خوراکی یا داخل وریدی تجویز کند. هدف این داروها بازگرداندن ریتم طبیعی قلب و کنترل ضربان قلب است. برخی از نمونه‌های داروهای ضد آریتمی عبارتند از: آمیودارون (Cordarone)، سوتالول (Betapace) و مکزیلتین (Mexitil).

کاردیوورژن و دفیبریلاتورها

پزشک می‌تواند تکه‌ها یا الکترودها را به بدن فرد بچسباند و از طریق دستگاه شوک الکتریکی را به قلب او برساند. این کار بر تکانه های الکتریکی در قلب تأثیر می گذارد و ممکن است ریتم طبیعی را بازیابی کند.

روش های مختلفی برای انجام کاردیوورژن وجود دارد. این موارد به شرح زیر است:

در شرایط اضطراری: در حالی که منتظر رسیدن کمک پزشکی هستید، اگر ضربان قلب فرد به‌طور منظم مانع از تپش درست شود، ممکن است از دفیبریلاتور خارجی خودکار استفاده شود.

در بیمارستان: متخصص قلب ممکن است از کاردیوورژن به عنوان بخشی از یک درمان برنامه ریزی شده استفاده کند.

درمان مداوم: یک دفیبریلاتور کاردیوورتر قابل کاشت می تواند به طور مداوم ضربان قلب فرد را کنترل کند. یک متخصص قلب می‌تواند دستگاه کوچک را در قفسه سینه، جایی که ضربان قلب غیرطبیعی را تشخیص می‌دهد کاشته و برای بازگرداندن ریتم طبیعی در صورت نیاز یک شوک وارد نماید.

جلوگیری از تاکی کاردی

برخی اقدامات می تواند به پیشگیری و مدیریت تاکی کاردی کمک کند.

سبک زندگی

برخی از راه‌های پیشگیری از تاکی کاردی و سایر مشکلات قلبی در خانه عبارتند از:

اجتناب از مصرف دخانیات و مواد مخدر تفریحی

محدود کردن مصرف الکل و کافئین

در صورت امکان استرس را کاهش دهید

خواب کافی

پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم

داروها

داروهایی که می توانند به افراد در مدیریت تاکی کاردی کمک کنند عبارتند از:

• مسدود کننده های کانال کلسیم، مانند دیلتیازم (کاردیزم) یا وراپامیل (کالان)
• مسدودکننده های بتا، مانند پروپرانولول (ایندرال) یا متوپرولول (لوپرسور)
• رقیق کننده های خون، مانند وارفارین (کومادین) یا آپیکسابان (Eliquis)

فرسایش کاتتر با فرکانس رادیویی

یک الکتروفیزیولوژیست می تواند کاتترها را از طریق رگ های خونی وارد قلب کند. الکترودهای انتهایی کاتتر می‌توانند بخش‌های کوچکی از قلب را که مسئول ضربان غیرطبیعی قلب هستند، از بین ببرند یا به آن‌ها آسیب برسانند.

عمل جراحی

گاهی اوقات، پزشک جراحی را برای انجام تغییراتی که می تواند به کاهش خطر تاکی کاردی کمک کند، توصیه می کند. آن‌ها فقط در صورتی این کار را انجام می دهند که سایر روش های درمانی موثر واقع نشده باشند یا اگر فرد دچار بیماری قلبی دیگری باشد.

علائم تاکی کاردی

بسته به نوع و علت تاکی کاردی، علائم زیر ممکن است رخ دهد:

• نبض سریع
• درد قفسه سینه
• گیجی
• سرگیجه
• فشار خون پایین
• سبکی سر
• تپش قلب
• تنگی نفس
• ضعف ناگهانی
• غش کردن
• از دست دادن هوشیاری

ایست قلبی در برخی موارد

با این حال، بسیاری از افراد هیچ علامتی ندارند و تنها طی یک معاینه معمول متوجه می شوند که تاکی کاردی دارند.

خطر عوارض به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• شدت و مدت تاکی کاردی
• نوع
• سلامت کلی فرد
• هر بیماری قلبی دیگری که ممکن است داشته باشند

شایع ترین عوارض عبارتند از:

لخته شدن خون: این لخته‌ها می توانند به طور قابل توجهی خطر حمله قلبی یا سکته را افزایش دهند.

نارسایی قلبی: بدون درمان، قلب ضعیف‌تر می‌شود و خطر نارسایی قلبی را افزایش می‌دهد.

غش: فردی که ضربان قلب تند دارد ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد و خطر سقوط یا حوادث دیگر را افزایش دهد.

مرگ ناگهانی: این مورد معمولا فقط با تاکی کاردی بطنی یا فیبریلاسیون بطنی رخ می دهد.

انواع تاکی کاردی

بخش‌های زیر به تشریح برخی از انواع رایج تاکی کاردی می‌پردازد.

تاکی کاردی سینوسی

در این نوع، ضربان قلب سریعتر از حد معمول است، اما ریتم منظم است و تکانه از گره سینوسی دهلیزی می آید.

علل این نوع تاکی کاردی عبارتند از:

• استرس روحی و جسمی
• تب
• استفاده از داروهای خاص

تاکی کاردی دهلیزی یا فوق بطنی

تاکی کاردی دهلیزی یا فوق بطنی یک ضربان قلب تسریع شده است که از حفره های فوقانی قلب شروع می شود. این مورد شایع ترین مشکل ریتم قلب در کودکان و جوانان است. بسیاری از افراد برای اولین بار آن را بین ۲۵ تا ۴۰ سالگی تجربه می کنند. این مورد معمولاً جدی نیست، اما در موارد شدید، می‌تواند منجر به بی‌هوشی و ایست قلبی شود.

فیبریلاسیون دهلیزی

گاهی اوقات، فعالیت الکتریکی در دهلیزها می تواند ضربان ساز طبیعی قلب را تحت تأثیر قرار دهد. این امر باعث می شود که محفظه ها به سرعت و به طور نامنظم منقبض شوند. این مورد به عنوان فیبریلاسیون دهلیزی (A-fib) شناخته می شود. اکثر افراد مبتلا به A-fib یک بیماری قلبی دیگر هم دارند. احتمال بروز این بیماری در افراد بالای ۶۵ سال بیشتر است. مصرف الکل و استعمال دخانیات ممکن است فشار خون بالا و آپنه خواب را تشدید نماید.

فلوتر دهلیزی

این مورد شبیه به A-fib است، اما ریتم ها منظم تر هستند. بسیاری از مردم هر دو نوع A-fib و فلوتر دهلیزی دارند.

تاکی کاردی بطنی

سیگنال های الکتریکی غیرطبیعی در اتاقک های پایین منجر به ضربان قلب سریع می شود. این وضعیت می تواند ناشی از مشکلات قلبی عروقی، مانند حمله قلبی قبلی، و استفاده از برخی داروها باشد. سرعت ضربان قلب اجازه نمی دهد بطن ها به درستی پر و منقبض شوند و در نتیجه خون رسانی به بدن کاهش می یابد.

فیبریلاسیون بطنی

فیبریلاسیون بطنی (V-fib) یک اختلال جدی قلبی است. بطن‌ها به جای ضربان، می‌لرزند و در نتیجه خون رسانی ضعیفی به بدن می‌رسد. V-fib یک اورژانس پزشکی است. اگر ریتم طبیعی قلب به سرعت برنگردد، گردش خون می تواند متوقف شده و منجر به مرگ شود.

عوامل خطر تاکی کاردی

عوامل زیر می توانند خطر تاکی کاردی را افزایش دهند:

• سن
• عوامل ژنتیکی
• سابقه شخصی یا خانوادگی بیماری قلبی
• اضطراب
• مصرف زیاد کافئین و الکل
• فشار خون بالا
• استرس روانی
• سیگار کشیدن
• استفاده از مواد مخدر تفریحی
• بیماری تیرویید
• روش های تشخیص تاکی کاردی

اگر فردی برای مشکل مشکوک ریتم قلب به دنبال مشاوره پزشکی باشد، پزشک موارد زیر را انجام می دهد:

سوال در مورد علائم فرد

انجام یک معاینه فیزیکی

آزمایش

این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

الکتروکاردیوگرام: الکترودهای متصل به پوست می توانند تکانه های الکتریکی را که قلب تولید می کند اندازه گیری کنند.

اکوکاردیوگرام: این یک نوع آزمایش اولتراسوند است که تصویر متحرکی از قلب ایجاد می کند.

دستگاه های پوشیدنی: فرد می تواند مانیتور هولتر یا ضبط کننده رویداد را حمل کند. این دستگاه ها می توانند ریتم قلب یا تکانه های الکتریکی را کنترل کنند.

آزمایش خون: این آزمایشات به تعیین اینکه آیا تیروئید یا سایر مشکلات در بروز تاکی کاردی نقش دارند یا خیر کمک می کند.

تست ورزش درجه بندی شده: این تست می تواند به شناسایی اینکه چگونه فعالیت بدنی بر ریتم قلب تاثیر می گذارد کمک کند.

عوارض تاکی کاردی

برخی از عوارض تاکی کاردی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• غش و سرگیجه
• خستگی و خستگی
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه و سفتی، یا آنژین
• فشار خون پایین و شوک
• نارسایی قلبی
• سکته

در صورت مشاهده هرگونه علائم فوراً به پزشک مراجعه نمایید تا وضعیت شما شناسایی و کنترل شود.