علائم هشدار دهنده بیماری آلزایمر
با افزایش سن تغییراتی در حافظه ایجاد می‌شود که طبیعی است. اما نشانه‌های بیماری آلزایمر چیزی بیش از فراموشی‌های موقتی و ساده است. افرادی که به بیماری آلزایمر دچار می‌شوند، مشکلاتی را در برقراری ارتباط، یادگیری، تفکر و استدلال تجربه می‌کنند. این مشکلات بر وضعیت شغلی، فعالیت‌های اجتماعی و زندگی خانوادگی فرد تاثیر می‌گذارد.
بین تغییرات معمول حافظه و علائم بیماری مرز مشخص و واضحی وجود ندارد. اگر فردی دچار تغییراتی در عملکرد و حافظه خود شد، بهتر است به پزشک مراجعه کند و در مورد این بیماری اطلاعاتی کسب کنند. همچنین افراد مبتلا به دمانس (اختلال شناخت و حافظه) و خانواده هایشان هر چه سریعتر مورد حمایت و مراقبت قرار گیرند.
بنابر اعلام انجمن آلزیمر ایران، ۱۰ علامت هشدار که به شما کمک می‌کند تا تغییراتی را که در اثر بالا رفتن سن در حافظه ایجاد می‌شود را از علائم بیماری آلزایمر افتراق دهید شامل موارد ذیل است:
۱ـ اختلال حافظه
اختلال حافظه، در حدی که در انجام فعالیت‌های روزانه، مشکل ایجاد شود. افراد معمولی ممکن است یک قرار ملاقات، اسم همکار و یا شماره تلفن دوستی را فراموش کنند و سپس بخاطر آورند، اما فرد مبتلا به بیماری آلزایمر اغلب مسائل (بویژه مسائلی که اخیرا اتفاق افتاده) را فراموش می‌کند و هرگز هم بخاطر نمی‌آورد.
۲ـ مشکلات در انجام کارهای عادی
فرد پر مشغله ممکن است گهگاهی حواسش پرت شود. مثلاً هویجی را که برای استفاده درکنار غذای اصلی پخته است، بر روی اجاق گاز جا گذارده، تا پایان غذا هم بخاطر نیاورد، اما فرد مبتلا بتدریج توانایی پخت غذا (به شیوه سابق) را ازدست می‌دهد و گاهی نیز فراموش می‌کند که غذا خورده است.
۳ـ ضعف بیان
برای همه افراد پیش می‌آید که در پیدا کردن لغات مناسب دچار مشکل شوند. ولی فرد مبتلا به بیماری آلزایمر گاهی کلمات ساده را از یاد برده و لغات نامناسب جایگزین می‌کند. در نتیجه جملات او نامفهوم می‌شوند. اشتباهات دستوری و ناتوانی دنبال کردن یک موضوع، از دیگر نشانه‌ها است.
۴ـ گم کردن زمان و مکان
به طور طبیعی گاهی اوقات ممکن است افراد مواردی را از یاد ببرند. مثلاً روزهای هفته، تاریخ روز و یا مقصدشان را فراموش کنند ولی دوباره با تمرکز بیاد بیاورند. فرد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در خیابان راه خود را گم کند. نداند که چگونه به آنجا رفته است و یا نتواند از آنجا راه خانه خود را دوباره پیدا کند.
۵ـ ضعف یا کاهش قضاوت
ممکن است فرد مبتلا به بیماری عفونی مراجعه به پزشک را به تعویق اندازد، ولی بالاخره این کار را انجام می‌دهد. اما فرد مبتلا به بیماری آلزایمر نه مشکلاتش را درک می‌کند و نه مراجعه به پزشک را ضروری می‌داند. همچنین اختلال در تصمیم گیری‌های ساده (مانند پوشیدن لباس‌های زمستانی در گرمای تابستان) از دیگر علائم هشدار دهنده است.
۶ـ مشکلات در تفکر ذهنی
گاه و بی گاه ممکن است افراد رسیدگی به حساب‌های مالی‌شان را مشکل بدانند. اما فرد مبتلا به بیماری آلزایمر به تدریج ارقام را فراموش می‌کند و نمی‌داند با آنها چکار کند.
۷ـ جابجا گذاشتن اجسام
هر کسی ممکن است که موقتاً کلید یا کیف پولش را سر جایش نگذارد. ولی فرد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است اجسام را در جاهای نامربوط بگذارد. مثلاً گذاشتن اتو در فریزر و یا ساعت مچی در قندان و ...
۸ـ تغییرات در حالات و رفتار
همه ممکن است گهگاهی غمگین و یا بد خلق باشند. اما در فرد مبتلا به بیماری آلزایمر خُلق بیمار می‌تواند سریعاً تغییر کند. حتی وی بدون هیچ دلیل، آرامشش به اشک و خشم تبدیل شود.
۹ـ اختلال در درک تصاویر و تشخیص اندازه و فاصله آنها
به طور طبیعی افراد گاهی از کارِ خانه، فعالیت‌های شغلی و یا وظایف اجتماعی خسته می‌شوند. ولی در نهایت و پس از کمی استراحت دوباره انگیزه‌های خود را باز می‌یابند. اما فرد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است نسبت به وقایع و رویدادهای محیط زندگی و خانواده اش کاملا بی‌تفاوت به نظر آید.
سایر علائم رفتاری هشدار دهنده نیز شامل موارد زیر است:
- عدم توجه به طرز لباس پوشیدن و نظافت شخصی
- عدم توجه بیمار به نتیجه کار خود
- مشکوک شدن بی‌دلیل نسبت به اطرافیان
- عصبانی شدن و پرخاشگری ناگهانی و بی‌دلیل که قبلاً سابقه نداشته است.
- روی آوردن به الکل، موادمخدر یا سیگار و یا بالا بردن بی‌رویه مصرف آنها
- ناگهان و بدون دلیل گوشه‌گیری و کناره جویی کردن
- کاهش رفت و آمد و مصاحبت با دوستان
- تمایل بیشتر برای صحبت راجع به گذشته‌های دور به جای وقایع اخیر
- تغییر در الگوی خواب مانند دیر بیدار شدن هنگام صبح یا خوابیدن وسط روز
- افزایش تعداد حوادث در منزل، مانند سوزاندن غذا، روشن گذاشتن گاز، اطو و ...
- غیرمنطقی شدن تفکر
- تصادف‌های بیش از حد با اتومبیل
- نماز خواندن بدون وضو، بدون حجاب، بدون توجه به قبله، یا فراموش کردن تعداد رکعت‌ها
- عدم رعایت آداب اجتماعی و هرگونه تغییر جدی در عادات و رفتارهای سابق