دردهای بالای شکم؛ جدی بگیرید

در این مقاله دلایل رایجی که برای درد بالای شکم وجود دارد را متوجه خواهید شد.

علت های رایج درد بالای شکم

گاستریت

گاستریت التهاب جدار داخلی معده است که اغلب بر اثر یک عفونت باکتریایی ایجاد می‎شود. پرنوشی الکل و مصرف زیاد و منظم داروهای ضد درد نیز می‎تواند به بروز گاستریت منجر شود. این اختلال می‎تواند سبب ایجاد درد یا سوزش دردناک در قسمت بالای شکم شود که در صورت غذا خوردن ممکن است فروکش کند یا برعکس، تشدید یابد.

دیگر علایم گاستریت عبارتند از:

• تهوع

• استفراغ

• احساس اشباع بودن پس از خوردن غذا

اولسر پپتیک

اولسر پپتیک زخمی باز است که یا در داخل جدار داخلی معده اتفاق می‎افتد (اولسر گاستریک) یا اینکه در قسمت بالای روده کوچک ایجاد می‎شود (اولسر دودنال). این زخم‎ها ممکن است بر اثر یک عفونت باکتریایی یا مصرف درازمدت آسپیرین و برخی داروهای ضد درد ایجاد شوند. اولسر پپتیک می‎توانند به درد سوزش‎دار معده منجر شود که فرد آن را در قسمت بالای سمت چپ شکم احساس می‎کند.

دیگر علایم اولسر پپتیک می‎تواند موارد زیر را شامل شود:

• احساس اشباع، نفخ یا آروغ زدن

• عدم تحمل غذایی در مورد غذاهای چرب

• سوزش سر دل

• تهوع

گاستروپارزی

گاستروپارزی اختلالی است که باعث کند شدن یا پیشگیری از حرکات خودبخودی و نرمال عضلات معده شده و جریان گوارش غذا را مختل می‎کند. گاستروپارزی اغلب بر اثر مصرف برخی داروها مثل ضد دردهای مخدری، بعضی داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد آلرژییا داروهای مخصوص کاهش فشار خون ایجاد می‎شود. فرد دچار گاستروپارزی ممکن است در سمت چپ بالای شکم که معده در آنجا قرار دارد دچار درد شود.

دیگر علایم گاستروپارزی شامل موارد زیر است:

• استفراغ، گاهی از اوقات غذای هضم نشده

• تهوع

• ریفلاکس اسید

• نفخ

• احساس پر بودگی پس از خوردن چند لقمه

• تغییرات سطح قند خون

• فقدان اشتها

• سوءتغذیه

• کاهش وزن غیر منتظره

دیس‌پپسی (دیس‌پپسیا) عملکردی

به طور معمول سوءهاضمه – که زیر عنوان دیس‌پپسی شناخته می‌شود – بر اثر آنچه فرد می‎خورد یا می‌آشامد، ایجاد می‎گردد. اما دیس‌پپسی عملکردی سوءهاضمه بدون هر گونه علت آشکار است. سوءهاضمه می‎تواند به درد سوزش‌دار در هر یک از طرفین قسمت بالای شکم منجر شود.

دیگر علایم دیس‌پپسی عملکردی می‎تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس اشباع پس از خوردن فقط چد لقمه غذا

• احساس پربودگی ناراحت کننده

• نفخ

• تهوع

پنومونی

پنومونی (ذات‌الریه) عفونتی در ریه‎ها است که می‎تواند باعث التهاب کیسک‎های هوایی و پر شدن آنها با مایع یا چرک شود. پنومونی ممکن است خفیف یا مهلک باشد. پنومونی به دردی در قفسه سینه در هنگام نفس کشیدن یا سرفه منجر می‎شود، که می‎تواند در هر طرف قسمت بالای شکم بروز کند.

دیگر علایم پنومونی عبارتند از:

• تنگی نفس

• دشواری تنفسی

• تب، تعریق، و سرمای توأم با لرز

• خستگی مفرط

• سرفه توأم با بالا آوردن خلط

• تهوع، استفراغ، یا اسهال

• دمای غیر نرمال بدن و گیجی در بزرگسالان سنین 65 سال و بیشتر

پارگی طحال

پارگی طحال هنگامی رخ می‌دهد که سطح طحال بر اثر وارد آمدن ضربه یا نیرویی شدید به شکم دچار پارگی می‌شود. پارگی طحال اختلالی جدی است و نیاز به مراقبت اورژانسی دارد. در صورت عدم درمان پارگی طحال می‎تواند به بروز خونریزی داخلی مهلک منجر گردد. پارگی طحال باعث ایجاد درد شدید در قسمت چپ بالای شکم می‌شود.

دیگر علایم پارگی طحال عبارتند از:

• حساسیت به لمس در قسمت چپ بالای شکم

• درد در شانه چپ

• گیجی، سرگیجه یا سبکی سر

بزرگ شدن طحال

عفونت‎ها و بیماری کبد می‎تواند سبب بزرگ شدن طحال (اسپلنومگالی) شود. در برخی موارد بزرگ شدن طحال ممکن است هیچ نشانه‌ای یا علامتی ایجاد نکند. اگر چنین باشد فرد دچار احساس پربودگی در سمت چپ قسمت بالای شکم می‎شود که می‎تواند به شانه چپ گسترش پیدا کند.

دیگر علایم اسپلنومگالی شامل موارد زیر است:

• احساس اشباع چه با خوردن غذا چه بدون آن

• آنمی

• عفونت‌های مکرر

• به سهولت دچار خونریزی شدن

• خستگی مفرط

دیگر مشکلات کیسه صفرا

در کنار سنگ کیسه صفرا اختلالات دیگری هستند که می‎توانند کیسه صفرا را درگیر کنند و بهدرد بالای شکم منجر شوند. این اختلال شامل موارد زیرند:

• آسیب دیدن یا جراحت مجاری صفرا

• تومورهای کیسه صفرا یا مجاری صفرا

• باریک شدن مجاری صفرا بر اثر عفونت‎های مرتبط به ایدز

• التهاب همراه جای زخم پیشرونده و باریک شدن مجاری صفرا و خارج از محدوده کبد، که زیر عنوان کلانژیت اسکروزینگ اولیه شناخته می‎شود

• التهاب کیسه صفرا، که زیر عنوان کوله‌سیستیت شناخته می‎شود

علایم شایع در مشکلات کیسه صفرا عبارتند از:

• تهوع یا استفراغ

• تب یا لرز

• یرقان

• اسهال مزمن

• ایجاد مدفوع به رنگ روشن

• تیره رنگ شدن ادرار

پانکراتیت

پانکراتیت التهاب لوزالمعده (پانکراس) است، غده‌ای بلند و تخت که پشت معده قرار گرفته است و به هضم غذا و پردازش قند کمک می‎کند. پانکراتیت می‌تواند به بروز درد در سمت چپ بالای شکم منجر شود. پانکراتیت ممکن است است به شکل ناگهانی بروز یافته و چند روز ادامه داشته باشد (پانکراتیت حاد)، یا ممکن است سال‎ها ادامه یابد (پانکراتیت مزمن).

دیگر علایم پانکراتیت موارد زیر را شامل می‎شود:

• درد شکم که پس از خوردن غذا تشدید می‌شود

• درد غذا که اثر خود را به صورت تیر کشیدن در پشت نشان می‎دهد

• تب

• افزایش ضربان قلب

• تهوع و استفراغ

• حساسیت به لمس شکم

علایم پانکراتیت مزمن می‎تواند موارد زیر را نیز شامل گردد:

• کاهش وزن ناگهانی

• چرب و بویناک شدن مدفوع