عمل لاپاراسکوپی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
عمل لاپاراسکوپی نوعی جراحی محسوب می شود که طی آن یک لوله بلند و نازک به نام لاپاراسکوپ را وارد شکم می کنند. در این مطلب با خطرات و نحوه انجام این عمل بیشتر آشنا خواهیم شد.
عمل لاپاروسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی کم ریسک، برای بررسی اندام‌های داخل شکم است. در این روش با استفاده از یک ابزار به نام لاپاراسکوپ، اندام‌های داخلی شکم را مورد بررسی قرار می‌دهند.
لاپاروسکوپ یک لوله بلند و نازک بوده که دوربینی با وضوح بالا در قسمت جلوی آن قرار گرفته است. این وسیله از طریق برشی کوچک در دیواره شکم وارد بدن می‌شود. سپس دوربین تصاویر گرفته شده را به یک مانیتور ارسال می‌کند. عمل لاپاراسکوپی به پزشک این امکان را می‌دهد که بدون جراحی باز، درون بدن را بررسی کرده و طی این روش نمونه بیوپسی از قسمت مورد نظر تهیه کند.
چرا عمل لاپاراسکوپی انجام می‌شود؟
لاپاراسکوپی اغلب برای شناسایی و تشخیص منبع درد لگن یا شکم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش معمولا زمانی انجام می‌شود که روش‌های غیر تهاجمی (بدون نیاز به جراحی) قادر به تشخیص درد نباشند.
در بسیاری از موارد، مشکلات شکمی را می‌توان با روش‌های تصویربرداری تشخیص داد. مانند:
سونوگرافی، که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کند
سی تی اسکن، که با استفاده از پرتو‌های اشعه X، تصاویری را از بدن تهیه می‌کند
ام ار آی، که از مغناطیس و امواج رادیویی برای تولید تصاویر بدن استفاده می‌کند
لاپاراسکوپی زمانی انجام می‌شود که این آزمایش‌ها، اطلاعات و تصاویر لازم برای تشخیص بیماری را فراهم نکنند. پزشک ممکن است از لاپاراسکوپی برای بررسی اندام‌های زیر استفاده کند:
آپاندیس
کیسه صفرا
کبد
لوزالمعده
روده کوچک و روده بزرگ
طحال
معده
لگن یا اندام‌های تناسلی
با بررسی این مناطق از طریق لاپاراسکوپ، پزشک می‌تواند موارد زیر را تشخیص دهد:
توده یا تومور شکمی
وجود مایع در حفره شکمی
بیماری کبد
اثر بخشی برخی درمان‌های خاص
میزان پیشرفت برخی از سرطان‌ها
خطرات عمل لاپاراسکوپی چیست؟
شایع‌ترین خطرات مرتبط با لاپاراسکوپی عبارتند از:
خونریزی
عفونت
آسیب به اندام‌های شکم
هرچند این موارد به ندرت اتفاق می‌افتند.
پس از انجام عمل لاپاراسکوپی، مهم است که حواس‌تان به علائم عفونت باشد. در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
تب و یا لرز
درد شکم که با گذشت زمان شدیدتر شود
قرمزی، تورم و خونریزی در محل برش
تهوع یا استفراغ مداوم
سرفه مداوم
تنگی نفس
ناتوانی در ادرار
سرگیجه
این احتمال وجود دارد که در زمان لاپاراسکوپی، به اندام‌های داخلی آسیب وارد شود. در این شرایط، خون و دیگر مایعات به درون بدن نفوذ خواهند کرد و احتمالا به یک جراحی دیگر نیاز خواهد بود.
خطرات لاپاراسکوپی که کمتر شایع هستند عبارتند از:
عوارض ناشی از بیهوشی عمومی
التهاب دیواره شکم
ایجاد یک لخته خون که می‌تواند وارد لگن، پا یا ریه شود
در مواردی که فرد قبلا عمل جراحی شکم انجام داده باشد، احتمالا پزشک لاپاراسکوپی را تجویز نخواهد کرد. زیرا احتمال بروز چسبندگی وجود خواهد داشت.
چگونه برای عمل لاپاراسکوپی آماده شویم؟
قبل از عمل باید درباره دارو‌های تجویزی یا بدون نسخه خود، به پزشک اطلاع دهید.
ممکن است پزشک، دوز دارو‌هایی که می‌توانند بر روی نتیجه لاپاراسکوپی تاثیر بگذارند را تغییر دهد. این دارو‌ها عبارتند از:
دارو‌های ضد انعقاد خون، مانند رقیق کننده‌ها
دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، از جمله آسپرین یا ایبوپروفن
دارو‌هایی که بر روی لخته شدن خون تاثیر می‌گذارند
مکمل‌های گیاهی یا رژیمی
ویتامین K
اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید که ممکن است حامله باشید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
قبل از عمل لاپاراسکوپی، پزشک احتمالا آزمایش خون، ادرار، نوار قلب و عکس از قفسه سینه را برای شما تجویز خواهد کرد. همچنین ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری از قبیل سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی را نیز تجویز کند. این آزمایش‌ها می‌توانند به پزشک در تشخیص مشکل کمک کرده و اثربخشی لاپاراسکوپی را افزایش دهند.
احتمالا باید حداقل هشت ساعت قبل از عمل لاپاراسکوپی از خوردن و نوشیدن اجتناب کنید. لاپاراسکوپی اغلب با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
عمل لاپاراسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
این عمل می‌تواند در حالت بیهوشی عمومی یا موضعی صورت بگیرد. در زمان لاپاراسکوپی، جراح یک برش در زیر شکم ایجاد کرده و سپس یک لوله کوچک را وارد شکم می‌کند. این لوله، شکم را با گاز دی اکسید کربن پر کرده و به پزشک این امکان را می‌دهد تا به وضوح، اندام‌های داخلی شکم را مشاهده کند.
زمانی که شکم از گاز پر شود، جراح لاپاراسکوپ را از طریق برش وارد بدن می‌کند. دوربین متصل به لاپاراسکوپ تصاویر را بر روی یک صفحه نمایش نشان خواهد داد.
تعداد و اندازه برش‌ها بستگی به نوع بیماری شما دارند. به طور کلی، یک تا چهار برش و هر کدام به طول ۱ تا ۲ سانتیمتر در لاپاراسکوپی ایجاد می‌شود. این برش‌ها این امکان را به جراح می‌دهند تا در صورت نیاز، ابزار‌های دیگری را نیز وارد بدن کنند. به عنوان مثال، جراح ممکن است نیاز به استفاده از یک ابزار جراحی برای انجام بیوپسی داشته باشد.
بعد از اتمام عمل، ابزار از بدن خارج می‌شوند. سپس جای بریدگی‌ها را بخیه خواهند زد.
دوره نقاهت عمل لاپاراسکوپی چه قدر طول می‌کشد؟
پس از جراحی و قبل از ترخیص از بیمارستان، به مدت چند ساعت تحت نظر خواهید بود. علائم حیاتی مانند تنفس و ضربان قلب، از نزدیک تحت نظارت قرار خواهند گرفت.
زمان ترخیص برای هر فرد متفاوت خواهد بود و بستگی به شرایط زیر دارد:
وضعیت کلی جسمانی
نوع بیهوشی مورد استفاده
واکنش بدن به جراحی
در برخی موارد، ممکن است مجبور شوید یک شب در بیمارستان بمانید.
بعد از لاپاراسکوپی، ممکن است در محل بخیه‌های خود، کمی احساس درد داشته باشید. این درد در طی چند روز از بین خواهد رفت. ممکن است پزشک، برای تسکین درد، دارو تجویز کند.
پس از عمل، درد شانه نیز رایج است. این درد معمولا ناشی از گاز دی اکسید کربن است. این گاز می‌تواند دیافراگم شما را تحریک کند و یا باعث نفخ شود. این مشکلات طی چند روز برطرف خواهد شد.
معمولا در عرض یک هفته می‌توانید تمام فعالیت‌های طبیعی خود را از سر بگیرید. احتمالا پس از دو هفته باید برای چکاپ به پزشک مراجعه کنید.
برای تسریع دوره نقاهت، می‌توانید کار‌های زیر را انجام دهید:
به محض اینکه توانستید، فعالیت‌های سبک را شروع کنید. این کار احتمال لخته شدن خون را کاهش می‌دهد.
استراحت کافی داشته باشید.
برای کاهش درد گلو، از قرص‌های سرفه استفاده کنید.
لباس‌های گشاد بپوشید.
نتایج لاپاراسکوپی
اگر بیوپسی گرفته شده باشد، نمونه نزد یک متخصص آسیب شناس (پاتولوژیست) فرستاده خواهد شد. پس از بررسی و انجان آزمایش برای روی نمونه‌ی گرفته شده، نتایج گزارش برای پزشک‌تان فرستاده خواهد شد.
نتایج طبیعی لاپاراسکوپی نشان دهنده عدم وجود خونریزی شکمی، فتق و انسداد روده هستند. همچنین این نتایج نشان می‌دهند که تمام اعضای بدن شما سالم هستند.
نتایج غیر طبیعی لاپاراسکوپی نشان دهنده شرایط زیر است:
چسبندگی یا زخم جراحی
فتق
آپاندیس
فیبروم
کیست یا تومور
سرطان
التهاب کیسه صفرا
آندومتریوز (رشد سلول‌های طبیعی رحم در خارج از رحم)
آسیب یا ضربه به یک عضو خاص
بیماری التهابی لگن
در نهایت، پزشک با تشخیص نوع بیماری، به درمان شما خواهد پرداخت.